سرويس ايران جوان آنلاين: گرمازدگی، سرمازدگی، کمبود منابع آبی، تغییرات گسترده اقلیمی و ... از جمله عواملی هستند که امکان دنبال کردن شیوه‌های قدیمی برای کشت محصولات کشاورزی را محدود یا حتی زیان‌بار کرده است. از همین‌رو تغییر الگوی کشت برای اغلب مناطق کشور انتخاب شده است تا کشاورزی از حالت زیان‌ده به اقتصادی و سودآور تغییر کند. اتفاقی که اکنون در استان‌های سمنان، قم، اصفهان و چند منطقه دیگر به صورت جدی در حال پیگیری و اجرایی شدن است.
هر سال بخشی از محصولات کشاورزی استان‌های مختلف به دلیل وقوع سرمای زودرس، گرمازدگی، کمبود منابع آبی و به طور کلی تغییرات اقلیمی از دست می‌رود. خسارتی که گاه در حد از بین رفتن چند درصد کم از محصولات کشاورزی است و گاه همچون سال گذشته در سیستان و بلوچستان ۷۴۲ میلیارد تومان زیان به بار می‌آرود. با این حال با توجه به اینکه تغییرات آب وهوایی و مشکلاتی که می‌توانند به مزارع و باغات خسارت بزنند مشخص نمی‌کنند که قرار است در سال زراعی پیش‌رو چه مقدار خسارت بزنند از همین‌رو مسئولان و کارشناسان تغییر الگوی کشت را به عنوان بهترین گزینه برای جلوگیری از مشکلات این حوزه پیشنهاد می‌دهند. به اعتقاد آن‌ها می‌توان با آموزش و آگاهی بخشی به کشاورزی جلوی زیان‌های میلیونی سالانه به آن‌ها را گرفت. در همین راستا نیز قرار است امسال در استان سمنان گونه‌های مقاوم به سرما با توجه به حجم بالای خسارات وارده به کشاورزان کشت شود. گفتنی است شهرستان بسطام به عنوان یکی از مناطق مستعد برای تغییر الگوی کشت انتخاب شده است. استاندار سمنان از بخش بسطام به عنوان یک منطقه مستعد برای اجرای طرح پایلوت کشت گونه‌های مقاوم به سرما نام برده و به ایسنا گفت: «کشت گونه‌های مقاوم به سرما و تغییر الگوی کشت می‌تواند به رونق زراعت و باغداری در بخش بسطام کمک شایانی کند.» علیرضا آشناگر با اشاره به اینکه شهرستان‌های بسطام و شاهرود به عنوان قطب بسیاری از محصولات باغی استان است، اضافه کرد: «در همین راستا مذاکراتی با معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری صورت گرفته تا با بهره‌گیری از روش‌های علمی و نوین در این زمینه چاره‌جویی صورت گیرد.» وی با اشاره به اینکه تغییر الگوی کشت گام نخست است، ادامه داد: «در مرحله بعد باید به ایجاد صنایع تبدیلی و واحد‌های فرآوری محصولات زراعی و باغی توجه ویژه‌ای داشت.»
تغییر کشت برای بهره‌وری و اشتغالزایی
در حال حاضر به نظر می‌رسد تغییر الگوی کشت در استان سمنان برای مقابله با تکرار سرمازدگی به صورت جدی دنبال شود. کاری که در استان قم نیز با اجرای طرح توسعه‌ای گلخانه‌های قم در راستای طرح تغییر الگوی کشت در حال اجراست. در همین راستا نیز متولیان برنامه دارند با ارائه تسهیلات مناسب، برگزاری دوره‌های آموزشی برای قمی‌ها و تشویق آن‌ها به استفاده از شیوه‌های متناسب با شرایط اقلیمی استانشان، میزان خسارات وارده در هر سال را کاهش دهند و کشاورزی استان را به سمت کشاورزی اقتصادی سوق دهند. در این راستا رئیس سازمان جهاد کشاورزی قم به ایرنا گفت: «طی سال‌های اخیر، اجرای برنامه‌های عملیاتی همچون راهبرد تغییر الگوی کشت، با حمایت دولت و مشارکت فعال بخش خصوصی برای توسعه پایدار کشاورزی قم در دستور کار قرار گرفته که در این زمینه علاوه برافزایش ظرفیت تولید محصولات، بالا بردن سطح اشتغال نیز مورد توجه است.» عباس پورمیدانی افزود: «با اجرای راهبرد تغییر الگوی کشت در قم به دنبال تأمین امنیت غذایی و مقابله با تحریم‌های ظالمانه دشمنان هستیم و در این مسیر، تولید محصولات غذایی سالم را در دستور کار قرار دادیم.»
تغییر الگوی کشت تشویقی است
گفتنی است در استان اصفهان هم با توجه به تغییرات اقلیمی سال‌های اخیر و کاهش آب زاینده‌رود تغییر الگوی کشت بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. تغییری که خود تضمین کننده ادامه فعالیت‌های کشاورزی خواهد بود. در این خصوص اصغر رستمی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی اصفهان با اشاره به اینکه تغییر الگوی کشت به هیچ عنوان یک سیاست اجباری نیست به ایمنا گفت: «الگوی کشت با در نظر گرفتن پارامتر‌های مختلف، به کشاورز توصیه می‌کند که کاشت چه محصولی به نفع اوست، اما اجبار به کاشت نیست.»
لازم به ذکر است که در کنار مزایایی که تغییر الگوی کشت برای مقابله با تغییرات جوی دارد، داشتن یک الگوی اقتصادی به کشاورزان کمک می‌کند تا از شدت این آشفته بازاری که هر سال در خصوص افزایش تولید یا کاهش محصولاتی همچون هندوانه، سیب‌زمینی، گوجه فرنگی، هویج و ... در بازار شاهد هستیم و به کشاورز خسارت می‌زند کاسته شود. کاری که اکنون در برخی از استان‌ها و در آستانه آغاز فصل کشت با تغییر الگو آغاز شده و امید است در سال‌های آینده در دیگر استان‌ها هم انجام شود.
