سرویس دانشگاه جوان آنلاین: دکتر علی اسفندیار استادیار دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف و نیز اولین پژوهشگر که از یک دانشگاه ایرانی توانست در حوزه پژوهشهای تجربی، مقاله خود را در این مجله به چاپ برساند.
شمار مقالاتی که از هنگام انتشار مجله «نیچر» از سوی دانشمندان ایرانی مقیم داخل در این مجله چاپ شده به تعداد انگشتان دو دست هم نمیرسد.
برای ورود به رتبهبندیهای جهانی از جمله «شانگهای» باید به تولیدات علمی ارزشمند توجه کنیم. یکی از شاخصهای مورد توجه در این رتبهبندی، چاپ مقالات در مجلاتی همچون «ساینس» و «نیچر» است که از ایران در ۱۰ سال گذشته تنها ۴ مقاله در «نیچر» به چاپ رسیده است.
دکتر اسفندیار بعد از دفاع از رساله دکتری و تکمیل پژوهشهای علمی خود در ایران، طی ملاقاتی با پروفسور آندره گایم برنده جایزه نوبل ۲۰۱۰ فیزیک، توانست اعتماد وی را جلب کرده و برای دوره پسادکتری رهسپار دانشگاه منچستر انگلستان شود.
تلاشهای دکتر اسفندیار با هفتهای بیش از ۱۰۰ ساعت کار آزمایشگاهی مداوم برای سه سال منجر به این شد که در گروه برنده جایزه نوبل و در قالب یک همکاری با پژوهشگران بینالمللی، موفق به تجربه ارزشمند و نتایج مطلوبی شد. همکاریهای وی یک سال بعد از جذب در دانشگاه شریف نیز همچنان با این گروه ادامه داشت که منجر به چاپ مقاله در نیچر و نشریه معتبر ساینس شد.
نخستین مقاله ایرانی در نیچر حدود ۶۰ سال پیش از سوی دکتر علیاصغر خمسوی، فیزیکدان برجسته و پیشکسوت ایرانی که در انگلستان به پژوهش در زمینه بلورشناسی در بالاترین سطح اشتغال داشت به چاپ رسید. نخستین مقاله حاصل تحقیقات داخل کشور نیز سال ۸۵ توسط دکتر حسین استکی، سیدرضا افراز و روزبه کیانی، پژوهشگران پژوهشگاه علوم شناختی پژوهشگاه دانشهای بنیادی و مرکز تحقیقات مغز و علوم شناختی دانشگاه شهید بهشتی در «نیچر» منتشر شد.
در سال ۲۰۱۰ مقاله دیگری از سوی دکتر نورمحمد قیاسوند، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همکارانش در زمینه کشف ژن نوعی نابینایی در «نیچر» به چاپ رسید.
به گفته دکتر حسین نجمآبادی، رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و سرپرست تیم تحقیقاتی در این تحقیق برای شناسایی این ۵۰ ژن روش خاصی به کار رفته که در نوع خود بینظیر است.
عقبماندگی ذهنی دو تا سه درصد کل معلولیتهای جهان را دربر میگیرد و در این راستا مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی از سال ۲۰۰۴ در قالب این طرح تحقیقاتی با همکاری بیش از ۲۰ محقق ایرانی و یک مرکز تحقیقاتی در آلمان به شناسایی ژنهای جدید مؤثر در بروز بیماری ژنتیکی عقبافتادگی ذهنی پرداخته است.
در این مقاله که با عنوان «توالییابی عمیق نشاندهنده ۵۰ ژن جدید برای اختلالات شناختی مغلوب» در مجله نیچر چاپ شده، نتایج تحقیقات موفقیتآمیز محققان مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با همکاری گروهی از محققان خارجی در شناسایی ۵۰ ژن جدید مؤثر در بروز عقبماندگی ذهنی ارثی ارائه شده است.
تحقیقات مشترک گروهی از فیزیکدانان ایرانی، امریکایی و ایتالیایی در این مقاله به تأیید تجربی پیشبینی نظریه آنها در خصوص ویژگیهای گرافین و امکان جایگزینی این ماده به جای سیلیکون منجر شد که میتواند فصلی جدید در همبستگی دو حوزه فوتونیک و الکترونیک و آغاز عصری نوین در عرصه نانوالکترونیک را رقم بزند.