در دیروز متوقف و از فردا غافل نشویم

لحظه‌های خوبی که با حسرت گذشته از دست می‌دهیم

سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: یکی از راه‌های کسب آرامش در زندگی، متوقف نشدن در گذشته و غافل نشدن از آینده است. یکی از عوامل نگرانی و ناآرامی در زندگی ناراحتی از فرصت‌های از دست رفته و غم و غصه خوردن نسبت به گذشته عمر است. طبیعتاً هر چه از عمر و زندگی انسان سپری می‌شود، تجربیات جدیدی به دست می‌آورد و در این تجربیات پی به نواقص گذشته خود می‌برد. در این حالات انسان‌ها چند دسته می‌شوند.

گروه اول انسان‌های بی‌تفاوت هستند. عده‌ای که نسبت به زندگی بی‌تفاوت بوده و بدون توجه به گذشته، از آینده خود غافلند و فکر می‌کنند راهی که در پیش گرفته‌اند راهی صحیح بوده و چه بسا اصلاً هدفی ندارند تا بخواهند به این مطلب که آینده بهتری می‌توانند برای خود رقم بزنند، فکر کنند. گروه دوم عده‌ای هستند که نسبت به گذشته عمر خود غم و غصه خورده و آنقدر این نگرانی در وجودشان ناآرامی ایجاد می‌کند که همیشه حسرت نداشته‌ها یا چیز‌های از دست رفته، آنان را با یک نگرانی مواجه می‌کند و همیشه نسبت به آینده خود نگران بوده و در این حالت از زندگی فعلی خود لذت نمی‌برند. در این موقع انسان همان روزی را هم که در آن سپری می‌کند، به غم و غصه از دست می‌دهد. گروه سوم عده‌ای هستند که با توجه به گذشته عمر خود، پی به نواقص برده و معقولانه با آن برخورد می‌کنند. به‌طوری‌که از استفاده از گذشته ناراحت هستند، اما در گذشته خود متوقف نمی‌شوند، بلکه گذشته را با دید جبران و رفع نواقص برای آینده می‌بینند. از این جهت نسبت به گذشته غصه نمی‌خورند، بلکه دنبال جبران آن هستند. این قبیل افراد همیشه در زندگی آرامش دارند.

برای غصه نخوردن نسبت به گذشته و متوقف شدن در آن بهتر است چند کار را انجام دهیم. به دنبال شناخت نواقص گذشته و رفع و جبران آن باشیم تا آرامش به زندگی ما برگردد. یکی دیگر از راهکار‌هایی که ما می‌توانیم با استفاده از آن به آرامش برسیم این است که دنیاطلبی و طمع‌ورزی را از درون خود بیرون کنیم تا گذشته ما را متوقف نکند.

راهکار بعدی این است که بدانیم و فکر کنیم که نباید بر دنیای از دست رفته غم خورد تا وقتی که برای آخرت خود برنامه داریم؛ چراکه این امر باعث می‌شود تا اندوخته‌های آخرتی را از دست بدهیم. باید فکر کنیم که چطور دنیاپرستان برای رسیدن به دنیا اصلاً فکر آخرت نیستند و آخرت خود را فدای دنیا می‌کنند تا به دنیای خود برسند. پس ما هم برای رسیدن به آخرت غرق دنیا نشویم، بلکه از دنیا برای رسیدن به آخرت استفاده کنیم.

یکی از مهم‌ترین دلایل آرامش مردان الهی و بزرگ در تاریخ به‌رغم تمام مشکلات زندگی و فشار‌هایی که بر آنان وارد شده بود، ایمان قوی و تقوای بالای آنان بود. چطور می‌شود کسی همه علوم عالم نزد او باشد، به راه‌های آسمان از زمین آگاه‌تر باشد، اما حتی نزدیکان و یاران او نیز در زمانی علیه او قیام کنند یا او را در حالی به شهادت برسانند که در محراب عبادت می‌کرد. این در حالی بود که عده‌ای می‌گفتند: مگر او عبادت می‌کرد که در محراب جان سپرد؟ این مقدار کمی از رنج و سختی‌هایی بود که مولای متقیان علی (ع) در زندگی کوتاه خود در این دنیا تجربه کردند، اما همین امام معصومی که در تمام سختی‌ها بزرگ شدند، موقع عبادت چنان آرامشی داشت که وقتی خواستند تیر از پای او خارج کنند، او در حال نماز از همه چیز غافل و محو خدای خود بود.

آیا کسی که مشکلات دارد، می‌تواند در نماز تمرکز داشته باشد؟ آری. در ظاهر مشکلات فکر و ذهن انسان را درگیر می‌کند. حتی برخی در برابر فشار مشکلات چنان تسلیم می‌شوند که از نماز و عبادت نیز دلزده شده و حوصله عبادت ندارند. این روحیه استقامت در برابر مشکلات و حضور قلب و دل در محضر خدا نتیجه چه چیزی است؟ آیا ایمان انسان نیاز به پاسداری ندارد؟ آیا نباید از نفوذ هر چیزی که باعث ضعف ایمان می‌شود، جلوگیری کرد؟ آنچه باعث می‌شود انسان در برابر آماج مشکلات مقاوم شود و آرامش خود را از دست ندهد، چیزی نیست مگر تقوا و پاکدامنی.

بی‌تقوایی از عوامل مهم ناآرامی و اضطراب در زندگی انسان است. از عوامل مهم ناآرامی در زندگی‌ها غافل شدن از خداوند در زندگی است. وقتی کسی ایمان به خدا پیدا می‌کند، نباید اجازه دهد شیطان بر قلب و دل او راه پیدا کند والا نماز می‌خواند، ولی آن آرامش را در درون خود حس نمی‌کند. شیطان برای اینکه نگذارد انسان‌ها طعم ایمان را بچشند، آنان را به بی‌تقوایی می‌کشاند.

*کارشناس مذهبی و پژوهشگر سبک زندگی