سرویس ایرانشهر جوان آنلاین: در تاریخ تهران قدیم از خیابان لالهزار به عنوان راسته فرهنگی و البته مرکز مُد طهران قدیم یاد میشود. ظهور سینماها، کافهها و البته سالنهای تئاتر در این خیابان که قدمت آن به دوره ناصری بازمیگردد، باعث شد تا این محور به راستهای برای هنر سینما و تئاتر شهر تهران تبدیل شود. هرچند در طول دهههای اخیر تهرانیها خیابان لالهزار را به عنوان راسته بورس لوستر و وسایل برقی میشناسند، اما با مطالعاتی که شهرداری تهران انجام داده است، این خیابان تاریخی با ساماندهی میتواند بازگشت دوبارهای به تاریخ قدیمی پنهان خود داشته باشد.
آنچه در تاریخ تهران درباره لالهزار آمده است بیانگر این موضوع است که ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اول خود به فرنگ به خیال ایجاد خیابانی مانند «شانزهلیزه» پاریس در تهران به عنوان «دارالخلافه» افتاد. به همین دلیل دستور داد تا از میان باغ مصفای لالهزار خیابانی به سمت قلب تهران کشیده شود و زمینهای اطراف خیابان نیز میان «مقربین درگاه» تقسیم شود. لالهزار باغی بود بین خیابان لالهزار و میدانی در متمم خیابان اسلامبول و خیابان ماشین یا همان اکباتان کنونی. قسمت شرقی این خیابان به باغ وحش معروف بود که بعدها به عمارت تبدیل شد. ناصرالدین شاه لالهزار را به ۹۰ هزار تومان فروخت تا به رؤیای خود یعنی احداث خیابانی شبیه شانزهلیزه پاریس برسد.
در دوره پهلوی این خیابان به مرکز موسیقی، تئاتر و سینمای تهران تبدیل شد. زمانی در لالهزار ۱۵ سینما و چندین تئاتر و تماشاخانه فعالیت داشتند. در اوایل خیابان لالهزار از سوی میدان توپخانه، مغازهای به نام پیرایش قرار داشت که به داشتن پوشاک مد روز در تهران شهرت داشت. روبهروی این مغازه، کافه قنادی لالهزار واقع بود، اما امروزه بیشتر لالهزار را صنف فروشندگان لوازم برقی در اختیار گرفتهاند.
در حال حاضر «خانه و باغ اتحادیه» یا «خانه امینالسلطان» عمارتی مربوط به دوران قاجار است که به عنوان تنها بازمانده از خیابان لالهزار قدیم و یکی از نفایس معماری عصر قاجار شناخته میشود. احیای دوباره هویت تاریخی خیابان لالهزار از جمله برنامههایی است که در سالهای اخیر مورد توجه شهرداری تهران قرار گرفته است و در این زمینه نیز طرحهای مطالعاتی زیادی توسط پژوهشگران انجام شده است.
تاریخ راسته فرهنگی لاله زار رُخ مینماید
هرچند در دوره گذشته شهرداری تهران تصمیم داشت تا با احیای هویت تاریخی این خیابان، آن را به یک راسته پیادهراه با هدف انتقال اصناف شاغل در این محدوده به جایی دیگر و رونق مشاغل فرهنگی و هنری این محدوده را به یکی از پاتوقهای تهرانیها در قلب تاریخی تهران تبدیل کند، اما مقاومت مردم اعم از ساکنان و کسبه باعث شد تا اجرای این طرح با مشکلات زیادی روبهرو شود و حتی در برههای از زمان مدیریت شهری از خیر انجام این کار گذشت. اما در دروه جدید فعالیت شهرداری تهران، احیای دوباره لالهزار در دو بخش شمالی و جنوبی در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته است با این تفاوت که در اجرای این طرح قرار نیست زندگی جاری این محور و کسب و کار پررونق لوسترفروشیها جمع شود، بلکه هم کسبه میمانند و هم امکانات شهری در این محدوده مانند بهبود وضعیت مسیر پیادهراه، بازخوانی بناهای تاریخی، بهبود وضعیت پارک حاشیهای و... با حمایت شهرداری تهران و همراهی مالکان افزایش مییابد.
بهسازی و نوسازی لالهزار با حفظ هویت
به گفته شهردار منطقه ۱۲ اتفاق خاصی قرار نیست در راسته خیابان لالهزار از منظر مداخله مستقیم و عمیق شهرداری تهران روی دهد، بلکه هدف این است تا با ساماندهی مسیر پیادهروی این خیابان امکان حرکت عابران پیاده تقویت شود. احیای دوباره بناهای تاریخی و واجد ارزش معماری در این خیابان یکی از موضوعاتی است که در طول سالهای اخیر بارها از سوی کارشناسان و رسانهها به آن پرداخته شده است، اما ورود شهرداری تهران به احیا و مرمت این بناها در طول خیابان لالهزار شمالی کار آسانی نیست، اما برای تشویق مالکان به این کار شهرداری منطقه ۱۲ بستههای تشویقیای را در نظر گرفته است. عبدالرضا گلپایگانی معاون شهردار تهران معتقد است طرح ساماندهی و بهسازی خیابان لالهزار با رویکرد تسهیل حرکت پیاده، آرامسازی حرکت سواره، رفع نابسامانیهای کالبدی و فضایی این محور از طریق چشماندازسازی و اقداماتی جامع و یکپارچه و رعایت چارچوب اسناد بالادست تهیه شده است.
وی گفت: تهیه طرح بازپیرایی و ساماندهی محور لالهزار با توجه به خواست مردم و کسبه به صورت مرحلهای مورد توجه قرار گرفته است به گونهای که آسیبی به کسب و کار موجود در لالهزار وارد نشود. معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران یاد آورشد: در تهیه این طرح شناسایی و احیای بناهای واجد ارزش در محدوده طرح در جهت رونقبخشی به فعالیتها از موضوعاتی است که به آن توجه شده است. بر این اساس احیا و بهرهبرداری از بناهای باارزشی همچون خانه اتحادیه، خانه پیرنیا، موزه سینما متروپل، هتل لاله و کافه پارس و تئاتر نصر میتواند در ارتقای کیفیت محور تأثیرگذار باشند. وی گفت: تهیه طرح ساماندهی و بهسازی خیابان لالهزار (حد فاصل خیابان انقلاب تا خیابان جمهوری اسلامی) از حدود شش ماه پیش شروع شده و بعد از آن وارد فاز اجرایی میشود.