فواید ویتامین دی ۳ و نقش مهم این ویتامین در اعمال حیاتی بدن با پیشرفت علم و انجام مطالعات بیشتر در حال شناخته شدن است. زمانی که در معرض نور آفتاب قرار بگیرید، ویتامین D3 به‌طور طبیعی در پوست ساخته میشود. باوجوداینکه این ماده به نام ویتامین شناخته میشود، دی ۳ درون بدن به هورمون تبدیل میشود و در جریان خون به گردش درمی‌آید تا به جذب کلسیم و فسفری که در منابع غذایی هضم شده درون بدن وجود دارد، کمک کند. اگر دوست دارید با علائم کمبود ویتامین D3 آشنا شوید و بدانید ویتامین D3 در چه مواد غذایی وجود دارد این مقاله را تا پایان بخوانید.
رابطه بین کلسیم و ویتامین D
کلسیم برای ساخت و استحکام‌بخشی به دندان و استخوان‌های به کار می‌رود و برای رشد و تراکم استخوان ضروری است. کلسیم می‌تواند درون بافت‌های بدن ذخیره شود تا در زمان نیاز، مورداستفاده قرار گیرد. همچنین این عنصر با انتقال پیام‌های عصبی به مغز، در تولید هورمون‌های بدن نقش دارد. تقریباً ۹۹% از ذخیره ویتامین دی بدن شما، برای تنظیم کلسیم بدن استفاده میشود و بخش باقی‌مانده آن برای تقویت سیستم ایمنی و قدرت ماهیچه‌های بدن به کار می‌رود.
ویتامین دی به‌غیراز تنظیم میزان کلسیم و فسفر خون، مزایای دیگری نیز در حفظ سلامت کلی بدن دارد. ویتامین دی در عملکرد صحیح سیستم ایمنی شراکت دارد و در فرآیند تقسیم سلولی نیز نقش مهمی را ایفا میکند. همچنین حفاظت از استخوان و دندان‌ها را بر عهده می‌گیرد. ویتامین دی برای رشد کودکان مفید است و در شکل‌گیری استخوان‌ها و همچنین سیستم ایمنی تأثیرگذار است بنابراین کمبود ویتامین D3 در بدن کودکان اهمیت بسیار بالایی دارد و باید سریع پیگیری شود. همچنین کمبود ویتامین D3 در بارداری علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای مادر، برای سلامت جنین و استحکام استخوان‌های او خطرآفرین است.
ویتامین D3 چیست؟
ویتامین دی در دو شکل ظاهر میشود: ویتامین دی ۲ یا ergocalciferol و ویتامین دی ۳ یا cholecalciferol. تفاوت اصلی این دو در منها و نحوه ساختشان است. ویتامین دی ۲ توسط گیاهان ساخته میشود ولی ویتامین D3 بیشتر در انسان و حیوان دیده‌شده است و نسخه فعال آن به‌طور طبیعی در پوست بدن تولید میشود و آن‌هم زمانی که در زیر نور آفتاب قرار گیرد.
تولید ویتامین دی ۲ ارزان‌تر و ساده‌تر است و زمانی که می‌بینید برخی از خوراکی‌ها مانند غلات و آب‌پرتقال غنی از ویتامین دی است، در بیشتر مواقع از ویتامین دی ۲ استفاده‌شده است و درواقع به‌عنوان منبع کم کیفیت ویتامین دی به شمار می‌رود.
باوجود اینکه هر دو نوع ویتامین دی برای بدن لازم است، دی ۳ به‌عنوان منبع باکیفیت ویتامین دی شناخته میشود و برای سلامت بدن اهمیت بیشتری دارد. از آنجایی که منبع این نوع ویتامین در جانوران وجود دارد، برای افراد گیاه‌خوار و وگان تأمین سطح مورد نیازشان از طریق رژیم غذایی دچار مشکل میشود.
ویژگی‌های شخصی و خصوصیات بیولوژیکی افراد مختلف با هم متفاوت است و میزان ویتامین دی بدن در افراد مختلف به زمان سال، شغل و میزان حضور در فضای بسته و باز، نوع پوشش و همچنین نوع پوست بستگی دارد. اگر می‌خواهید میزان دقیق ویتامین دی بدن خود را بدانید، از طریق آزمایش خون و تست ویتامین d3میتوانید از آن مطلع شوید و سپس در صورت لزوم و تحت نظر پزشک، برای مصرف قرصهای ویتامین دی و یا مصرف مواد غذایی مربوطه اقدام کنید.
ویتامین دی ۳ از نظر شیمیایی در دسته استروئیدهای دارای حلقه‌کربنی باز قرار می‌گیرد ولی به طور کلی آن را نوع طبیعی ویتامین دی می‌شناسند که از باقی انواع ویتامین دی، به طور زیستی قابل دسترس‌تر است. ویتامین د ۳ به طور طبیعی از ۷-دی هیدروکلسترول که در لایه اپیدرم پوست یافت شده است، به دست می‌آید. زمانی که بدن در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید قرار می‌گیرد، نوعی واکنش چرخه الکترونی برانگیخته میشود و در نتیجه آن ۷-دی هیدروکلسترول به ویتامین دی ۳ تبدیل میشود.
عوارض کمبود ویتامین D3 چیست؟
بارزترین نشانه‌های کمبود ویتامین D3 احساس ناراحتی در استخوان‌ها و ضعف ماهیچه است. عوارض کمبود ویتامین D3 در کودکان به شکل آسم و تنگی نفس و در افراد پیر به شکل کم شدن عملکرد شناختی خود را بروز می‌دهد. رژیم‌های سخت گیاهخواری و یا خام خواری، یکی از رایج‌ترین دلایل کاهش ویتامین دی۳ است به این دلیل که چربی حیوانی که در لبنیات به میزان کافی وجود دارد، یکی از منابع خوب ویتامین دی محسوب میشود. همچنین در صورتی که کمتر در نور خورشید قرار دارید، ساعات بیشتری از روز را در فضای بسته سپری میکنید و یا شهر زندگی‌تان اغلب ابری و بارانی است، ممکن است دچار کمبود ویتامین D3 باشید.
تأثیر ویتامین D3 با مصرف ویتامین دی ۳ و قرصهای مکمل بر روی حفظ سلامت دندان‌ها دیده میشود همچنین با ایفای نقش ويتامين D3 در بدن، کمک میکند تا استخوان‌ها سختی معمول خود را به شکل طبیعی حفظ کنند.
زمانی که میزان مورد نیاز ویتامین دی در بدن وجود داشته باشد، سلامت سیستم عصبی تضمین میشود. همچنین بر اساس مطالعاتی که انجام شده، گفته شده است که رابطه‌ای بین بیماری آلزایمر و کمبود ویتامین دی وجود دارد. البته نمی‌توان به طور قطعی گفت که میزان کافی از ویتامین دی، از بیماری آلزایمر جلوگیری میکند ولی باید گفت حدود ۹۰ درصد از افراد دارای این بیماری، دارای میزان پایینی از ویتامین دی هستند.
بیماری‌های خود ایمنی در دهه‌های اخیر شایع‌تر شده است. ویتامین دی در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد و بیمار خود ایمنی حالتی است که بدن و سیستم ایمنی برانگیخته می‌شوند و به بافت و اندام‌های خودی حمله می‌کنند، در صورتی که این فرآیند در حالت طبیعی رخ نمی‌دهد. اغلب خانمها داروهای مولتی ویتامین و قرصهای ویتامین دی مصرف می‌کنند و مصرف این مکمل‌ها می‌توانند در جلوگیری از بیماری‌ها نقش داشته باشند ولی نبود آنها را تضمین نمی‌کنند.
سرماخوردگی و آنفولانزا بیماری‌های رایجی است که در فصول مختلف بسیاری از افراد را درگیر میکند. در بیشتر مواقع این بیماری در زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن ضعیف شده باشد و توان مقابله با ویروس و عوامل بیماری را از دست بدهد و مدت زمان بیشتری را برای مبارزه نیاز داشته باشد.
ویتامین D3 در چه مواد غذایی وجود دارد؟
همان‌طور که گفته شد ویتامین دی ۳ از منابع حیوانی تأمین میشود، پس انتظار نداشته باشید که بتوان آن را در میوه و سبزیجات بیابید. تخم مرغ، شیر، جگر گوسفند، ماهی‌هایی مانند سالمون، ساردین و شاه ماهی از منابع اصلی ویتامین دی ۳ هستند. گفته میشود غذا و میوه‌هایی که در معرض نور آفتاب خشک می‌شوند هم مفید هستند ولی تأثیر آنها کاملاً اثبات نشده است.
گردآورنده : سرگرد احمد ربیعی معاون بهداد فرماندهی انتظامی استان مرکزی
شکل قرص ویتامن دی 3خارجی ونحوه خوردن مخواستم با تشکر 
