جوان آنلاین: عرضه نفت در بورس آن هم در شرایطی که با تهدید تحریم فروش این کالای مهم مواجهیم، از دید کارشناسان رویکردی درست و ضروری است، اما وزارت نفت گویا نسبت به این مهم تمایلی ندارد. هرچند بورس ورود نفت خام به این بازار را برای معامله تجربه کرده است، اما وزارت نفت در آن زمان قیمتی را برای نفت تعیین کرد که با هیچ منطقی سازگار نبود و عملا عرضه نفت خام در بورس با قیمت بالا تا حدودی شکل و شمایل نمایشی به خود گرفت. حال در شرایط کنونی برای مقابله با تهدید تحریمهای نفتی و با هدف ترغیب بخش خصوصی برای خرید و صادرات این کالا باید زمینه فروش آن در بورس فراهم شود و وزارت نفت با ارادهای قوی به این مهم توجه کند. محمد خالدی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتوگو با «وطنامروز»، درباره علل کمتوجهی وزارت نفت به عرضه این کالا در بورس گفت: عرضه نفت در بورس با توجه به شفافیت قیمت و بحث فروش آن، راهکاری درست و کارساز است تا از این طریق بتوان بخشی از نفت خام را به فروش رساند. وی با بیان اینکه دولت و بویژه وزارت نفت باید برای فروش و صدور نفت به شکل اصولی از هیچ تلاشی دریغ نکنند، افزود: اکنون شفافترین و اصولیترین بازار بورس است و وزارت نفت باید از این موقعیت مناسب استفاده کند، چرا که بخش عمدهای از بودجه کشور همچنان متکی به فروش نفت خام است. عضو کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد: با توجه به تولید روزانه بیش از ۳ میلیون بشکه نفت در کشور، باید فکری به حال فروش آن نیز شود، چرا که نمیشود نفت را تولید و آن را انبار کرد. وی اضافه کرد: اگر وزارت نفت نسبت به فروش این کالا به شیوههای مختلف بویژه در بورس اقدام نکند، تهدید بزرگی برای کاهش درآمدهای نفتی خواهد بود، بنابراین وزارت نفت باید با حفظ چارچوبها نسبت به این مهم اقدام کند و از توان بخش خصوصی در این عرصه کمک بگیرد.
کارشکنی وزارت نفت در عرضه نفت به بورس
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: در عرضههای قبلی نفت در بورس، وزارت نفت قیمت را به حدی بالا اعلام کرد که معاملهای انجام نشود؛ در واقع کارشکنی وزارت نفت از آنجا شروع شد و در حال حاضر نیز ادامه دارد. محمدرضا پورابراهیمی در گفتوگو با تسنیم با اشاره به ضرورت راهاندازی بورس نفت برای مقابله با تحریمهای نفتی گفت: پیش از جریان تحریمها ما تمام تلاشمان این بود که کمک کنیم دولت از تصدیگری خارج شود. وی افزود: یکی از این عرصهها هم ایجاد ساختاری شفاف برای خرید و فروش نفت است که برای مثال در بورس انرژی یا نفت یا کالا این عرضه و تقاضا انجام شود، اما مقاومتهای شدیدی صورت گرفت. پورابراهیمی درباره دلایل شکست تجربههای قبلی عرضه نفت در بورس اظهار داشت: خاطرم هست در دولت احمدینژاد هم وقتی که حتی وزیر نفت و وزیر اقتصاد در بورس کالا، معاملات نفت خام را افتتاح کردند، وزارت نفت به حدی قیمت را بالا اعلام کرد که معاملهای انجام نشد، در واقع کارشکنی وزارت نفت از آنجا شروع شد و در حال حاضر نیز ادامه دارد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: در حال حاضر هم همان مقاومتها وجود دارد؛ ما تلاشمان این است در شرایطی که با تحریم روبهرو هستیم، از ظرفیت بخش خصوصی در بورس کالا یا انرژی به صورت شفاف استفاده کنیم. وی ادامه داد: در اینجا مهم این است که دولت نفت را عرضه کند و بخش خصوصی نفت را خریداری کند و خودش صادرات را انجام دهد، لذا یکی از راههای مقابله با تحریم نفتی، همین عرضه نفت در بورس است.
ارادهای برای فروش نفت در بورس نیست
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به توان بخش خصوصی برای مقابله با تحریم نفت، گفت: عرضه نفت در بورس از راهکارهایی است که در شرایط تحریم مشکلگشای کشور است، اما تا به حال اراده لازم در وزارت نفت برای انجام این کار وجود نداشته است. اسدالله قرهخانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با فارس درباره عرضه نفت در بورس انرژی با اشاره به ضرورت اصلاح شرایط فروش نفت خام در بورس افزود: آنچه در شرایط کنونی برای ما ضرورت دارد، عرضه نفتخام در بورس است. قبلا در این راستا شرط گذاشته بودند که لزوما فرد خریدار نفت یا باید پالایشگاهدار باشد یا قرارداد پالایشگاهی داشته باشد، اما این شرط منطقی نیست، زیرا به ما ربطی ندارد که خریدار نفت میخواهد جنس خود را به این پالایشگاه ببرد یا پالایشگاه دیگری یا در نهایت اینکه در انبار و مخازن خودش در کشور ثالثی دپو کند. وی در ادامه اظهار داشت: مهم این است که اولا آن خریدار خریدش پایدار باشد، بموقع باشد، با قیمت رسمی اعلامشده باشد، قدرت انتقال پول داشته باشد که در نهایت پول به دست ما برسد و آن شرایط اطمینانبخش را برای کشور ایجاد کند، لذا برای ما فرقی ندارد که نفت خریداریشده را به پالایشگاهی در مالزی یا اندونزی یا آفریقا ببرد. قرهخانی در ادامه گفت:، اما ما قائل به این هستیم که میتوانیم با شرکتهای داخلی کنسرسیومی ایجاد کنیم و تضامینشان را آسانتر بگیریم، مضاف بر اینکه برای آنها تخفیفاتی قائل شویم. در حالی که اگر قرار بر این باشد ما همان قیمتی که به شرکتهای چینی، ژاپنی و کرهای میدهیم، به شرکتهای داخلی هم بدهیم ۲ مشکل بهوجود میآید: اولا پولی که در آنجا تهیه میشود، ارزانقیمت است و دوم اینکه بحث مالیات و واسطه فروش نفت مطرح است. وی گفت: شرکتهای خارجی بدون واسطه نفت را میفروشند، اما داخلیها این شرایط برایشان وجود ندارد، بنابراین اگر ما میخواهیم شرکتهای بزرگ داخلی ایجاد کنیم، باید به آنها میدان دهیم و دنبال منافع کوتاهمدت و زودگذر نباشیم. قرهخانی ادامه داد: باید به شرکتهای خصوصی واقعی که توان کار و تضامین لازم را داشته باشند، میدان داد. در این راستا ما هم باید آنها را در زمینه قیمت و دیگر شرایط مراعات کنیم تا بعد از یک یا ۲ سال راه بیفتند و از نظر توان مالی و اعتباری هم ارتقا پیدا کنند، ولی تا به حال آن اراده لازم در وزارت نفت برای انجام چنین کاری که بتواند در شرایط تحریم مشکلگشای کشور شود، وجود نداشته است.