دولتهای غربی به رهبری امریکا هجمه گستردهای برای توقف عملیات آزادسازی ادلب شروع کرده و میگویند نسبت به فاجعه انسانی در این استان نگران هستند، اما ناظران و فعالان ادعای آنها را به چالش کشیده و این سؤالها را مطرح میکنند که چرا دولتهای غربی در رقه، غزه یا یمن نسبت به فجایع انسانی نگران نمیشوند؟ چرا مقامات غربی نمیگویند ادلب در کنترل شبهنظامیان وابسته به القاعده قرار دارد؟ و آیا آنها تحمل میکنند بخشی از خاک کشورشان در کنترل گروههای تروریستی بماند؟
به گزارش «جوان»، دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا روز گذشته در صفحه توئیتر خود نوشت: «رئیسجمهور بشار اسد نباید بی پروا به استان ادلب حمله کند. روسها و ایرانیها اشتباه بزرگی میکنند اگر در این تراژدی انسانی بالقوه مشارکت کنند. شاید صدها هزار نفر کشته شوند. نگذارید این اتفاق بیفتد.» ادلب در شمال غربی سوریه قرار دارد و یکی از آخرین و مهمترین مراکز گروههای تروریستی محسوب میشود. نیروهای دولتی و متحدانشان پس از آزادسازی اکثر مناطق، آماده عملیات گستردهای برای آزادسازی شهر و استان ادلب میشوند. در صورتی که نیروهای دولتی موفق شوند ادلب را آزاد کنند بعد داخلی جنگ سوریه تقریباً پایان یافته محسوب میشود و تنها مناطقی خارج از کنترل دولت باقی میمانند که در اشغال نیروهای خارجی هستند. دولتهای غربی به رهبری امریکا طی چند روز گذشته فشارهای دیپلماتیک و رسانهای زیادی را وارد کردهاند تا مانع از اعاده حاکمیت مرکزی بر ادلب شوند. علاوه بر توئیت ترامپ وزارتهای خارجه فرانسه و آلمان در بیانیههای جداگانه نسبت به وقوع فاجعه انسانی در ادلب بر اثر حملات گسترده احتمالی دولت سوریه و متحدانش در این استان به شدت ابراز نگرانی کردند. وزارت خارجه فرانسه همچنین به بیانیه ۲۷ اوت، امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه اشاره کرد که در آن گفته بود: «فرانسه به حفظ خط قرمزهای خود درخصوص استفاده از تسلیحات شیمیایی ادامه خواهد داد و اگر استفاده از تسلیحات مرگبار ثابت شود آماده است تا وارد عمل شود.»
سناریوی تکراری
تأکید مکرر دولتهای غربی درباره حق دخالت نظامی درصورت استفاده از سلاح شیمیایی به یک رویه تکراری در جنگ سوریه تبدیل شده است. هر زمان که نیروهای دولتی در آستانه دستاورد مهمی هستند غرب بهانه شیمیایی را برای دخالت نظامی مطرح کرده است. طی چند روز گذشته روسیه بارها هشدار داده سازمانهای جاسوسی غربی درصدد هستند با جعل حمله شیمیایی زمینه دخالت نظامی امریکا، انگلیس و فرانسه را فراهم آورند. روز گذشته الکساندر شولگین، نماینده دائم روسیه در سازمان منع تسلیحات شیمیایی از این سازمان خواست چشم خود را به روی گزارشها درباره اقدامات تحریکآمیز با استفاده از مواد شیمیایی در استان ادلب نبندد.
علاوه بر توئیت ترامپ و بیانیه وزارت خارجه فرانسه، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان هم نسبت به احتمال وقوع فاجعه انسانی در ادلب سوریه در صورت حمله به آن هشدار داد. وی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای نروژی خود گفت: «در جریان سفرم به ترکیه طی چند هفته آتی درباره موضوع ادلب با مقامات آنکارا گفتوگو خواهم کرد و برای جلوگیری از وقوع این فاجعه نهایت تلاش خود را خواهیم کرد.»
پارادوکس موضعگیری
مواضع دولتهای غربی با انتقاد گسترده فعالان و ناظران مواجه شده است. جالرز شوبرادج، افسر سابق انگلیس و تحلیلگر مسائل اطلاعاتی و تروریستی نوشت: «همان امریکایی که باعث ویرانی و کشتار در موصل و رقه شد و چشمهای خود را بر کشتار غیرنظامیانی در غزه و یمن بسته است حالا به سوریه هشدار میدهد ادلب را بیرحمانه از شورشیان آزاد نکند؛ شورشیانی که حتی بیبیسی نیز میگوید عمده آنها وابسته به القاعده هستند.» «مرام سوسلی» روزنامهنگار و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک که تحولات سوریه را از نزدیک دنبال میکند با اشاره به توئیت دونالد ترامپ نوشت: «رئیسجمهور ایالات متحده حمایت کامل خود را از القاعده در ادلب نشان داد.» مهمترین گروه فعال در ادلب «تحریرالشام» نام دارد که در واقع همان جبهه النصره شاخه سوری القاعده محسوب میشود. واقعیتی که نه مقامات و نه رسانههای غربی نه تنها علاقهای به مطرح کردن آن ندارند بلکه تلاش میکنند از طریق بازی با کلمات از جمله «مبارزان»، «شورشیان» و «قدرتمندترین شاخه شورشیان سوریه» این واقعیت را پنهان کنند. روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی ضمن هشدار نسبت به وقوع یک حمام خون قریبالوقوع در استان ادلب، این حقیقت را که ادلب تحت کنترل تروریستهای وابسته به القاعده قرار دارد کماهمیت جلوه داده و این شورشیان را به عنوان «مقامات و مجریان دولتی انسان دوست» توصیف کرده است! وب سایت روسی راشاتودی با انتقاد از تلاش نیویورکتایمز برای تطهیر القاعده نوشت: «روزنامه نیویورکتایمز اکنون با گذشت ۱۷ سال از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی مقالههایی مینویسد و در آن به تلاشهای القاعده در ارسال کمکها اشاره میکند! این درحالی است که این روزنامه به هیچ وجه به زرادخانههای تسلیحات شیمیایی این گروه تروریستی اشارهای ندارد. به رغم تهدیدها و هیاهوهای غرب، روز گذشته دولت سوریه و متحدانش مواضع تروریستها را در بخشهایی از استان ادلب هدف حملات توپخانهای و هوایی قرار دادند. در همین حال، مقامات مسکو با رد ادعای ترامپ تأکید کردند ارتش سوریه و متحدانش برای حل مشکل ادلب آماده هستند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه روز گذشته گفت: «باید مشکل ادلب را حل کرد و ما به خوبی میدانیم که ارتش سوریه برای این امر آماده است و هشدار دادن بدون توجه به پیامدهای خطرناک عناصر تروریستی برای اوضاع سوریه یک رویکرد ناقص محسوب میشود.» این مقام روسی همچنین ادلب را پایگاه نظامی روسیه در سوریه خطرناک دانست و خاطرنشان کرد: «ادلب پایگاهی برای تروریستها شده است و گروههای مخالف مستقر در ادلب تلاشها برای صلح در ادلب را مختل میکنند و پهپادهای آنها پایگاههای نظامی ما را تهدید میکند.»