زهرا چیذری
تحريم و فيلترينگ معكوس برخي اپليكيشن‌هاي پر‌كاربرد از سوي اپ‌استور و گوگلاستور هشداري جدي بود كه نشان مي‌دهد اگر روزي مالكان فضاي مجازي بخواهند مجراي اينترنت را روي ما ببندند با چالش‌هاي جدي در حوزه‌هاي زير‌ساختي مواجه مي‌شويم. حالا با كليد خوردن فيلترينگ معكوس اپليكيشن‌هاي ايراني از سوي اپ‌استور و سپس گوگلاستور وزارت ارتباطات هم به تكاپو افتاده تا با الگو‌برداري از كشورهایي همچون كره‌جنوبي به سمت‌و‌سوي قطع وابستگي مطلق مجازي پيش برويم.
روز گذشته بود كه روزنامه «جوان» در گزارشي به تحليل ماجراي تحريم و حذف اپليكيشن‌هاي ايراني از روي گوگلاستور و اپ‌استور پرداخت؛ فيلترينگ معكوسي كه كاربران ايراني را از استفاده از اپليكيشن‌هاي ايراني محروم مي‌كند و هشداري است كه وابستگي مطلق ما در حوزه فضاي مجازي به غرب مي‌تواند برايمان چالش‌بر‌انگيز شود؛ چالشي بسيار فراتر از اينكه بازار كار عده‌اي از افراد كساد شود و دسترسي كاربران تازه تلفن‌هاي همراه هوشمند به نرم‌افزارهاي بانكي و بانكداري الكترونيك از بين برود. حالا وزير ارتباطات هم در واكنش به گزارش روزنامه «جوان» با اشاره به پيگيري حذف برنامه‌هاي ايراني از گوگل و اپ‌استور، به ضرورت برنامه‌ريزي براي وابسته نبودن به برنامه‌هاي انحصاري شركت‌هايي مانند گوگل تأكيد مي‌كند.
هشداري كه بايد جدي گرفته شود
محمد‌جواد آذري جهرمي، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات درباره اقدام اخير شركت اپل در حذف برخي اپليكيشن‌هاي ايراني از اپ‌استور و ايجاد اختلال در فعاليت كسبوكارهاي نوپاي ايراني مي‌گويد: از دشمن جز دشمني نبايد چيزي انتظار داشته باشيم.
وي با بيان اينكه واقعيت اين است كه تحريم‌هاي جديدي عليه جمهوري اسلامي ايران در اين حوزه وضع نشده است، مي‌افزايد: دولت جديد امريكا علاقه‌مند است در تفاهماتي كه صورت گرفته است، خلل ايجاد كند هرچند كه دولت ايران و نظام جمهوري اسلامي ايران بهانه‌اي دست آنها نداده است.
آذري جهرمي درباره رفتار اخير برخي كمپاني‌هاي امريكايي مبني بر تحريم اپ‌هاي ايراني تصريح مي‌كند: اين شركت‌ها براي برخي فعاليت‌هايشان نيازمند اخذ مجوز از وزارت خزانه‌داري هستند و وزارت مذكور هم براي فعاليت برخي اپ‌ها مجوز صادر كرده و برخي هم مجوز فعاليت نداده است كه نيازمند است «پيگيري حقوقي» در اين زمينه صورت گيرد تا مشكلاتي كه براي برنامه‌هاي ايراني به وجود آمده رفع شود.
وزير ارتباطات در پاسخ به اين سؤال كه آيا سرانجام ماجراي ايجاد شده در ارتباط با برنامه‌هاي IOS حل‌شدني است، مي‌گويد: در اين زمينه بايد به دو نكته اشاره كنم؛ اول اينكه چنين اقدامي زنگ هشداري بود كه بايد جدي گرفته شود و تلاش كنيم. وي تصريح مي‌كند: ما تمام تلاش خود را براي حل اين مسئله انجام مي‌دهيم به دليل اينكه تأثير بسياري در كسبوكارهاي نوپاي جوانان در كشور دارد.
محدوديت بازار بين‌الملل ايران
از نگاه جهرمي در بحث تحريم اپليكيشن‌هاي ايراني از سوي اپ‌استور و گوگلاستور با دو مشكل روبه‌رو هستيم؛ يكي از اين مشكلات مربوط به شركت گوگل است كه به صورت متن باز عمل مي‌كند و نوعي انحصارذاتي در ارائه سرويس‌هاي خود در بازار دارد و ما در ايران در حوزه ماركت‌هاي اندرويدي در درون كشور تا حدود بسياري بي‌نياز از خدمات بيروني هستيم و در داخل كشور براي اپليكيشن‌هاي ايراني مشكلي به‌وجود نمي‌آيد، اما اگر به دنبال بازار بين‌المللي باشيم طبيعي است كه حذف اين اپليكيشن‌ها بازار بين‌الملل ما را محدود مي‌كند.
وي با اشاره به مشكلات پيش آمده معتقد است: فرض را بر اين بگذاريد كه اين مسئله حل شود كه البته تمام تلاش ما هم بر اين اساس است، اما نكته دوم اينكه نظام‌هايي در دنيا مثل كره‌جنوبي وجود دارد كه حركت‌هايي را براي وابستگي نداشتن مطلق به گوگل و اندرويد آغاز كرده‌اند كه ما نيز اين رويه را در دستور كار خود قرار داده‌ايم.
آذري جهرمي خاطر‌نشان كرد: اين تصميم بسيار استراتژيك است و نمي‌شود يك شبه براي آن تصميم‌گيري كرد، بلكه بايد با بررسي و مطالعه تمام جوانب موضوع همچنين بررسي الگوهاي توسعه‌اي، فكر كليدي براي اين حوزه داشته باشيم.
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در ادامه به فعاليت شركت سامسونگ كره‌جنوبي براي كم كردن وابستگي به برنامه اندرويد اشاره مي‌كند و مي‌افزايد: اين شركت يك سيستم عاملي را با اين هدف توسعه داده است و مي‌توان با اين شركت يا شركت‌هاي چيني مذاكراتي در اين زمينه انجام داد.
حالا همه مردم ايران چشم انتظارند تا ببينند تدبير جوان‌ترين وزير دولت دوازدهم براي رفع دغدغه‌هاي وابستگي مطلق در فضاي مجازي چيست؛ اگر امروز ماجرا به كساد شدن بازار كار صدها راننده اسنپ و تپسي و اختلال در استفاده برخي از مردم از نرم‌افزارهاي بانكي ختم شده است، شايد در آينده‌اي نزديك اخلالگري‌هاي صاحبان فضاي مجازي در حدي باشد كه نتوان به اين سادگي آن را جمع كرد.
