محيط زيست: احياء تالابها به عهده استانداري است استاندار: 3ماه است منتظر ارايه نتيجه بررسي کارشناسي محيط زيست هستيم

تولد کانون جديد ريز گردها در گلستان ايران

خلیج گرگان بزرگترین خلیج کرانه خزرو يکي ازتالاب هاي مهم کشور است که علاوه بر برخورداري از ذخایر ارزشمند آبزی وگونه هاي جانوري، طبيعت بکر و زيبايش، آن را به يکي از مناطق گردشگري استان گستان تبديل کرده است. با اين حال چند سالي است بروز خشکسالي و کم آبي از يک طرف و بي توجهي به هدايت آب هاي روان وسطحي به سمت اين تالاب، آن را به مرز خشکي و نابودي کشانده است. تا انجا که بنا به گفته کارشناسان، اين خليج به زودي به کانون ايجاد ريزگردها تبديل مي شود. وضعيتي که علاوه بر گلستان، سمنان و خراسان شمالي را نيز تحت تاثير قرار داده و خسارات جبران ناپذيري را به همراه خواهد داشت.

خلیج گرگان، يکي از مهم ترين تالاب هاي کشور در استان گلستان است که بر اثر پیشروی و گسترش شرقی رشته ساحلی شبه جزیره میانکاله در جنوب شرقی دریای خزر تشکیل شده است.

اکولوژی اين خلیج تحت تأثیر دریای خزر، رودهای مجاورو شبه جزیره میانکاله قرار گرفته است که در رشد و تکثیر آبزیان، ماهیان استخواندارو ماهیان غضروفی وجذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد. با اين حال از دو دهه پيش به دليل کاهش بارندگي ها و بروز پديده خشکسالي میزان آب دریای خزر و اکوسيستم هاي متصل به ان از جمله خليج گرگان با کاهش روبرو شده است. اين موضوع د رکنار بي توجهي به هدايت صحيح رواناب ها واب هاي سطحي به اين تالاب ، ساخت سد در بالادست رودخانه گرگان به عنوان يکي از راههاي تغذيه اين خليج و بدتر از آن ورود روز افزون رسوبات و آلاينده ها ازنواحي اطراف به اين تالاب سبب افت ذخيره ابي و کاهش چشمگير جمعیت آبزیان اين تالاب شده است.

وضعيتي که در صورت تداوم مي تواند به تهديدي براي کشاورزي و ماهيگيري منطقه و البته سلامت ساکنان نواحي اطراف تبديل شود. طبق گزارشات در سالهاي اخير در نواحي اطراف تالاب خليج گرگان به دليل تغيير فلور ميکروبي خليج، بیماری‎های ریوی و گوارشی شيوع پيدا کرده و در صورت تداوم اين وضعيت، اين تالاب به کانون ايجاد بيماري تبديل مي شود.

کانون جديد ريزگردها در راه است!

در کنار اثرات زيست محيطي نامطلوبي که در خصوص خشکي خليج گرگان پيش بيني شده است تبديل اين تالاب به کانون ايجاد ريزگردها بيش ازديگر موارد خودنمايي مي کند . چرا که در طي سالهاي اخير پديده ريزگردها و گردوغبار خسارات جبران ناپذيري به استانهاي مختلف تحميل کرده است و حالا بيم ان مي رود که با خشکي خليج گرگان، نه تنها استان گلستان بلکه سمنان و خراسان شمالي نيز در معرض اين پديده مخرب قرار بگيرند .

چندي پيش استاندار گلستان با تاييد اينکه وضعیت خلیج گرگان اسفبار است و احتمال تشکیل کانون ریز گرد در آن وجود دارد از سازمان حفاظت محيط زيست خواست در اعلام نظر کارشناسي فرصت سوزي نکند. اين در حالي است که سه ماهه گذشته گزارش مربوط به وضعيت اين تالاب به سازمان مذکور ارسال شده اما به رغم اهميت موضوع و ضرورت تصميم گيري سريع تاکنون پاسخي از سازمان حفاظت محيط زيست نرسيده است. ناگفته نماند انجام اقداماتي چون لایروبی کانال چاپاقلی و کانال خو زینی، لايروبي دهانه اشوراده ، انحراف مسير رودخانه گرگان و اتصال ان به خليج گرگان و همچنين استفاده از اب برگشتي نيروگاه نکاء براي تامين اب مورد نياز خليج، به عنوان راهکارهاي پيشنهادي درگرو بررسي کارشناسي اين سازمان و صدور مجوز ان است!

حسن صادقلودر اين خصوص مي گويد :به نظر می‌رسد لایروبی کانال‌ها مهم‌ترین و سریع‌ترین اقدام کوتاه‌مدت برای نجات خلیج گرگان است ودر این راه تابع نظر کارشناسی سازمان حفاظت از محیط‌زیست هستیم اما زمان هم برای ما بسیار حائز اهمیت است.

بنا به گفته اين مسئول مطالعاتی از سوی سازمان بندرها و کشتیرانی انجام شده و قرار بود از امکانات قرارگاه، سپاه و ارتش برای این کار استفاده شود و مجوز مالی آن‌هم از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اخذ شد اما برای اینکه کار کارشناسی شده باشد این موضوع به اتمام مطالعه از سوی سازمان حفاظت از محیط‌زیست موکول شد.

اين د رحالي است که معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست معتقد است:وضعیت خلیج گرگان بحرانی نیست.ضمن اينکه لایروبی هم راهکار نجات‌بخشي نیست چرا که در لايروبي تالاب انزلي به این نتیجه رسیدیم که اشتباه کرده‌ایم.

مسعود باقرزاده کریمی بابیان اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست ادعایی در خصوص تالاب‌ها ندارد و تنها ۲۰ درصد آن در اختیار سازمان است مي افزايد: ۸۰ درصد از مدیریت زیست‌بوم تالاب‌ها از تکالیف دولت است و احیاء تالاب‌ها به استانداران واگذارشده است!

اين مسئول مي گويد: با دستورالعمل لایروبی رودخانه‌ها و تالاب‌ها ۷۰ تالاب کشور خشک شد و چشمه‌های دشت‌های مرتفع را با زهکشی خشک کردیم به امید آنکه اراضی کشاورزی را توسعه دهیم اما چون بستر آن‌ها شور بود تنها دو سال در این اراضی کشت انجام شد. به همين دليل باید شاخص‌ها و هدف‌گذاری و برنامه کوتاه، میان و بلندمدت، وظایف دستگاه‌ها و میزان اعتبار و حجم مسئولیت دستگاه‌ها در طرح نجات خلیج گرگان مشخص شود!