نشست آستانه با هدف رسيدن به صلحي پايدار در سوريه، قرار است با مشاركت ايران، روسيه و تركيه و حضور طرف‌هاي درگير در قزاقستان برگزار شود. نكته مهم در خصوص اين نشست حدس‌ها و گمانه‌زني‌ها در خصوص حضور امريكا در اين نشست است؛ حضوري كه به نظر مي‌رسد با دعوت روسيه شكل بگيرد، چراكه طي هفته گذشته سرگئي لاوروف وزير امورخارجه روسيه در جريان نشست خبري خود مدعي شد كه از تيم دولت جديد امريكا براي حضور در اين كنفرانس صلح دعوت به عمل آورده است. اين اتفاق در حالي مي‌افتد كه ايران به واسطه عملكرد مبهم ايالات متحده در وقايع سوريه مخالفتي صريح با حضور امريكا در اين نشست دارد. مخالفتي كه محمدجواد ظريف در جمع خبرنگاران به آن اشاره كرد و گفت كه «موافق حضور امريكا در آستانه نيستيم و از آنها در اين خصوص دعوتي نكرده‌ايم». اين گفته‌ها در حالي بود كه روز گذشته نيز تعداد ديگري از مسئولان كشورمان موضع صريح جمهوري اسلامي ايران را در خصوص مشاركت امريكا در نشست آستانه كه به ابتكار ايران، تركيه و سوريه شكل گرفته، اعلام كردند. موضعي كه بيان‌كننده زدن دست رد به سينه امريكا است.
امريكا در مديريت نتايج اجلاس آستانه نقشي ندارددر همين ارتباط علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي درباره نشست آستانه قزاقستان درباره حل بحران سوريه گفت كه امريكا در مديريت و جمع بندي نتايج اجلاس آستانه نقشي نخواهد داشت.
امير دريابان علي شمخاني سپس به عدم تمايل ايران براي حضور امريكا در آستانه اشاره كرد و افزود: به علت مخالفت ايران با مشاركت امريكا در اجلاس آستانه، هيچ دعوت مشتركي از جانب سه كشور مبتكر برگزاري اين اجلاس از امريكايي‌ها براي حضور در اين نشست نشده است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي سپس با اشاره به سوابق بدعهدي و ناكارآمدي امريكا براي برقراري آتش بس و هدايت طرفين درگيري در سوريه به سمت گفتوگو تصريح كرد: هيچ دليلي براي مشاركت امريكا در مديريت، راهبري و هدايت ابتكارات سياسي جاري در بحران سوريه وجود ندارد و ايفاي نقش اين كشور در اجلاس آستانه نيز كاملاً منتفي است.
شمخاني در ادامه اظهار كرد: جمهوري اسلامي ايران به عنواني كشوري كه اصلي‌ترين نقش را در پشتيباني از دولت قانوني سوريه در مبارزه با تروريسم داشته در فرآيندهاي سياسي به ويژه اجلاس آستانه نيز حضوري پررنگ و فعال خواهد داشت.
مقام عالي هماهنگ‌كننده اقدامات سياسي، نظامي و امنيتي ميان ايران، روسيه و سوريه همچنين با اشاره به برخي اخبار منتشر شده درباره دعوت از امريكا براي حضور در اجلاس آستانه تاكيد كرد: به طور قطع امريكا در فرايند گفت‌وگوها و جمع‌بندي نتايج اجلاس آستانه نقشي نخواهد داشت و احتمال دعوت كشور ميزبان از امريكا به عنوان ناظر در اجلاس وجود دارد. شمخاني همچنين درباره تركيب گروه‌هاي سوري حاضر در اجلاس آستانه گفت: فقط مسلحيني كه توافق آتش‌بس را امضا و تعهدشان را به گفت‌وگوهاي سوري- سوري اعلام كرده‌اند به همراه نماينده سازمان ملل به اين اجلاس دعوت شده‌اند. بر اساس برنامه اعلام شده، نشست آستانه، چهارم و پنجم بهمن در قزاقستان تحت نظارت ايران، روسيه و تركيه برگزار مي‌شود. اين اجلاس با محوريت برگزاري گفت‌وگوهاي سوري-سوري با مشاركت دولت و مسلحين سوريه و با هدف فراهم كردن مقدمات حل و فصل سياسي بحران اين كشور برگزار مي‌شود.
ايران شديداً مخالف حضور امريكا در «نشست آستانه» استدر همين حال علي‌اكبر ولايتي، رئيس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز كه با عماد خميس، نخست‌وزير سوريه در تهران ملاقات كرد، درباره مذاكرات آستانه قزاقستان گفت: اين مذاكرات به صورتي نباشد كساني كه حامي تروريست‌ها بوده و آنها را تجهيز مي‌كردند، حالا كه در ميدان جنگ شكست خورده‌اند بخواهند در ميدان سياست از اين فرصت بهره ببرند و صحنه را به نفع خود تمام كنند.
وي امريكا را در رأس حاميان تروريست‌ها خواند و افزود: امريكا از ابتدا بر سقوط دولت قانوني سوريه و روي كار آوردن دولتي مزدور اصرار داشت، اما حالا در صحنه نظامي شكست خوردند و در تلاش هستند در نشست آستانه حضور يابند.
ولايتي تأكيد كرد: جمهوري اسلامي ايران به شدت مخالف حضور امريكا در نشست آستانه قزاقستان است. وي ادامه داد: اگر اين موضوع، روال شود اين نگراني پيش مي‌آيد كه فردا نيز عربستان و قطر بخواهند در اين مذاكرات مشاركت كنند، در حالي كه اين كشورها نقشي اساسي در تجهيز و اعزام تروريست‌ها به سوريه داشتند. علي اكبر ولايتي سپس در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه اگر تركيه و روسيه موافق حضور امريكا باشند، موضع ايران چيست، گفت: ديدگاه جمهوري اسلامي ايران اين است كه ما مخالف شركت آنهايي هستيم كه همچنان عليه دولت سوريه اقدام مي‌كنند كه در رأس آنها امريكاست.
رئيس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام ادامه داد: به ما اعلام شده بود كه امريكايي‌ها قرار است به عنوان ناظر در اين اجلاس شركت كنند در حالي كه مي‌دانيم اگر امريكايي‌ها شركت كنند به نظارت اكتفا نمي‌كنند و ديدگاه قاطع جمهوري اسلامي ايران عدم حضور امريكا و حاميانش در اجلاس آستانه است.
ولايتي در پاسخ به سؤال ديگري مبني اينكه آيا ايران با حضور عربستان و قطر در اين اجلاس موافق است يا خير، گفت: عربستان سعودي و قطر نقش اساسي در به شهادت رساندن اتباع و تخريب سوريه و همچنين تخريب زيربناهاي اين كشور داشتند و به دشمني‌هاي خود همچنان ادامه مي‌دهند.
***
روحاني: همواره در كنار مردم سوريه خواهيم بودرئيسجمهور آزادسازي حلب و برقراري آتش‌بس را دو گام مهم در برقراري صلح و ثبات در سوريه دانست و اظهار اميدواري كرد كه اجلاس آستانه قزاقستان شروعي براي مذاكرات واقعي سوري – سوري بوده و نتيجه آن دستيابي به نقطه مطلوب براي مردم آن كشور باشد.
حجت‌الاسلام روحاني ديروز در ديدار «عماد محمد ديب خميس» نخست‌وزير سوريه با بيان اينكه امروز بايد از اين فرصت مناسب براي ادامه مبارزه با تروريست‌ها به خوبي استفاده كنيم، گفت: هدف همه دوستان سوريه اين است كه با بازگشت صلح و ثبات به اين كشور، مردم به راحتي بتوانند براي آينده خود تصميم بگيرند. وي با بيان اينكه دشمنان منطقه هرگز تصور نمي‌كردند كه اين موفقيت‌ها در سوريه حاصل شود، گفت: دولت، ملت و رهبر معظم انقلاب اسلامي ايران، همواره در كنار مردم سوريه بوده و خواهند بود، چرا كه مردم اين كشور با تروريست‌هاي متجاوز كه در مسير باطل هستند مبارزه مي‌كنند و دستور اسلام و قرآن، حمايت از حق و ايستادگي در برابر باطل است. رئيس‌جمهور با يادآوري اينكه اگر تروريست‌ها و حاميان آنها پيروز مي‌شدند، يك مسير خطرناك و سرنوشتي نامعلوم براي منطقه به‌وجود مي‌آمد، خاطرنشان كرد: جمهوري اسلامي ايران و سوريه از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي روابطي دوستانه داشته‌اند و ما به اين روابط متعهد خواهيم ماند.
روحاني مناسبات ايران و سوريه را عميق و تأثيرگذار عنوان و بر ضرورت استفاده از فرصت‌ها و ظرفيت‌هاي موجود براي توسعه، تحكيم و تقويت همه جانبه همكاري‌ها و روابط تهران – دمشق تأكيد كرد. عماد محمد ديب خميس، نخست وزير سوريه نيز در اين ديدار گفت: پيروزي حلب در واقع نتيجه پايداري و استقامت ملت و فداكاري‌هاي ارتش سوريه و حمايت‌هاي بي‌دريغ جمهوري اسلامي ايران و رهبري معظم انقلاب اسلامي از سوريه بود. وي تاكيد كرد: امروز دولت و ملت سوريه عزم راستين دارند در برابر تروريست‌ها با هر عنواني ايستادگي كنند و امنيت را به كشور بازگردانند.
