كمتر از دو هفته تا پايان سالي مانده است كه به نام «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملي و مديريت جهادي» مزين شد و طبعاً انتظار ميرفت با سرلوحه قرار گرفتن شعار سال، محورهاي راهبردي اين شعار، اساس همه برنامهريزيها و اقدامات مديريتهاي خرد و كلان كشور بر اين مبنا قرار گيرد. اكنون در واپسين روزهاي اين سال فرصتي ديگر براي تأمل در اين است كه تا چه حد متوليان امر به وظيفه خود در اين باب پرداختهاند.
1- نخستين ركن سال كه در شرايط كنوني نيز اهميت بيشتري يافته است، مسئله «اقتصاد» است كه با ابلاغ سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي در روزهاي پاياني سال گذشته، محوريتي مشخصتر نيز يافته است. همانگونه كه ميدانيم سال 1392 نيز به «حماسه سياسي، حماسه اقتصادي» نامگذاري شده بود و نگارنده اين سطور در روزهاي پاياني سال گذشته نيز در همين ستون، به طرح اين نقد پرداخت كه چرا در سالي كه گذشت آنگونه كه شايسته و بايسته است به شكلگيري «حماسه اقتصادي» پرداخته نشد. اكنون يك سال از آن زمان گذشته و به رغم آنكه در رسانهها و سخنان مسئولان بسيار اين واژه كاربرد يافت اما همانگونه كه رهبر معظم انقلاب نيز تذكر دادند: «البته با تكرار زباني هيچ اتفاقي نميافتد، بلكه بايد اين مسئله در مجلس و دولت به طور جدي بررسي شود كه براي اقتصاد مقاومتي به مفهوم حقيقي، چه كارهايي انجام گرفته و چه كارهايي بايد انجام بگيرد.»
اكنون و پس از يك سال ميتوان گفت هرچند در مفهومسازي و طرح موضوع «اقتصاد مقاومتي» در نخبگان و جامعه پيشرفتهايي داشتهايم اما در اجراي صحيح آن بهگونهاي كه منافع حاصل از آن عايد كشور گردد، رهاورد در خور ذكري نداشتهايم و هنوز راه درازي در پيش داريم. به نظر ميرسد انتظاري بهمراتب بيشتر از مسئولان اجرايي وجود دارد تا بتوانند با جبران عقبماندگيها، مسير پيشرفت اقتصادي درونزا را هموارتر سازند.
2- موضوع فرهنگ كه البته از دغدغههاي جدي انقلاب اسلامي است، در سال جاري در شعار سال جاي گرفت و همانگونه كه رهبر معظم انقلاب هم بر آن تأكيد كردند، از مسئله اقتصاد بهمراتب مهمتر است. طبعاً از مسئولان حوزه فرهنگي انتظار ميرفت در سالي كه موضوع فرهنگ در شعار سال برجسته شده است، برنامهريزي ويژهاي براي تعالي فرهنگي و جبران عقبماندگيها و آسيبهاي موجود در اين حوزه كنند. با اين حال متأسفانه برخي مسئولان اجرايي خصوصاً وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از اين نظر كارنامه قابل دفاعي ندارند، به اين معنا كه نهتنها حداقل انتظارات جبهه انقلاب اسلامي تأمين نشد، بلكه در جاهايي شاهد تقويت رخنههاي فرهنگي نيز بودهايم. بهطور مشخص كمرنگ شدن نظارتها و تساهلجوييهاي غيراسلامي در برخي سياستها و برنامههاي اجراشده، مورد اعتراض مردم دلسوز و ارزشي قرار گرفت و در مقابل بعضاً ديده شد كه اين انتقادها از سوي متوليان امر تخطئه گرديد.
اكنون و در واپسين روزهاي سال 1393 به طور جدي ميتوان گفت، دغدغههاي نيروهاي انقلاب اسلامي و امت حزبالله نهتنها برطرف نشده است بلكه جاي نگراني بيشتري نيز وجود دارد. در عين حال در سال جاري شاهد رشد رويشهاي فرهنگي انقلاب در جبهه فرهنگي مؤمن به انقلاب بوديم كه اين موضوع را از ثمرات مثبت سال جاري ميتوان ارزيابي نمود.
3- تخصيص ويژهاي كه ويژگي دو موضوع مهم سال را مشخص مينمود «عزم ملي» و «مديريت جهادي» است كه ميتوان گفت نتيجهبخشي و كارآمدي دو موضوع «فرهنگ» و «اقتصاد» در ذيل اين دو ويژگي خواهد بود. موضوع عزم ملي مرتبط با عموم جامعه و مديريت جهادي مرتبط با نخبگان و مسئولان كشور بود. به نظر ميرسد، آحاد جامعه عزم ملي خود را در حمايت از سياستها و آرمانهاي نظام و انقلاب نشان دادند اما در عمل و رفتار برخي از مديران، هنوز آنگونه كه شايسته است «حركت و رويكرد جهادي» مشاهده نميشود و گويا تنبلي و فرسودگي مهمترين دشمن پيادهسازي مديريت جهادي در كشور ماست.
هرچند در بخشهايي از كشور در تحقق مديريتهاي جهادي، حركتهاي ارزنده و قابلتحسيني مشاهده شد كه نميتوان آنها را ناديده گرفت، با اينحال نميتوان كتمان نمود كه انتظار بيشتري از مديران اجرايي كشور در اين باب ميرود.
در يك جمعبندي كلي بايد گفت هرچند شعار سال 1393، بسيار راهبردي و در جهت پيشروندگي و پيشبرندگي به سمت اهداف عالي انقلاب اسلامي بود، اما انتظاري كه بايد از مابهازاي چنين آرمانهاي بلندي متوقع بود از عمل مسئولان اجرايي، چندان مشاهده نگرديد و مناسب است تداوم اين مطالبه عمومي، پيشبرد اين اهداف را در مقاطع آتي نيز پيگيري نمايد.