هر چه باشد بحث مذاكرات هسته اي ايران و 1+5 بحث داغ محافل سياسي است بخصوص كه هر دو طرف مذاكره نسبت به آينده ابراز خوش بيني كرده اند. اما هنوز مواردي هست كه شبهه برانگيز است مثل همان حرف هاي خانم «وندي شرمن»، معاون وزیر امور خارجه آمریکا و رئیس تیم مذاکره کننده آمریکا در گروه 1+5. برخي از تحليل گران مي گويند آمريكا هيچ تمايلي براي به سرانجام رسيدن مذاكرات ندارد و تنها به دنبال فشار بر ايران و «تغيير رفتار» جمهوري اسلامي ايران است كه خانم شرمن در مذاكرات اين سياست را نمايندگي مي كند. برخي ها اما نظر متفاوتي دارند. «وين مدسن»، پژوهشگر و روزنامه نگار آمريكايي از جمله آنها است...
آقاي مدسن شما يك روزنامه نگار آمريكايي هستيد و تحولات منطقه خاورميانه و ايران نيز از نزديك دنبال مي كنيد، بنابراين مي خواهم بپرسم كه نظر شما در مورد مذاکرات 5+1 و ایران و آینده آن چیست؟
تاکنون که خوب بوده به جز یک مانع و آن هم اینکه اسرائیل لابی قدرتمندی در واشنگتن دارد، شما حتما می دانید که نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو از هر تلاشی از سوی کشورهای غربی برای تحمیل تحریم های مالی علیه ایران حمایت می کند و دست به این قمار آشکار زده است. من فکر می کنم بدون دخالت اسرائیل، مذاکرات به طور حتم موفقیت آمیز خواهند بود چرا که هر دو طرف انعطاف زیادی از خود نشان داده اند اما مساله بزرگ پیش روی مذاکرات مداخلات اسرائیل و سنگ اندازی های این رژیم است.
پس به نظر شما به موفقیت این مذاکرات چندان خوش بین نیستید؟
بله همین طور است، خوش بینی یک چیز است اما واقع بینی بسیار مهمتر است، اسرائیل نفوذ بسیار زیادی در از طریق ایپک و دیگر گروه های لابی در واشنگتن دارد.
همانطور که می دانید این کنگره است که در نهایت تحریم های علیه ایران را به قانون تبدیل می کند، و کنگره قدرت زیادی نیز در دست دارد. حال سوال این ست که در چنین شرایطی اگر آقای اوباما قصد کاهش تحریم ها را داشته باشد چقدر قدرت در دست دارد و آیا این کار عملی است؟
آقای اوباما اخیرا قدرت بیشتری به دست آورده بخصوص پس از پیروزی دولت بر سر مساله تعطیلی دولت فدرال و حالا می تواند از این قدرت سیاسی استفاده کرده و تحریم ها علیه ایران را کاهش دهد. شرایط در خاورمیانه کمی تغییر کرده و ما دیدیم که امریکا و عربستان بر سر مساله سوریه هم نظر نشدند و این می تواند نشانه ای باشد بر اینکه ما شاهد آن باشیم که قدرت و نفوذ اسرائیل در منطقه در آینده کمتر بشود.
سوال بعدی در مورد اظهارات امریکا در مورد این بود که ایران باید تمام قدم های اساسی را بردارد تا از تحریم ها کاسته شود. به نظر شما آیا این گفته منطقی است؟
نه، ببینید وقتی دو طرف مذاکره می کنند معمولا در ملا عام بسیار تندرو و متعصب نشان می دهند اما در اصل مذاکره است که زد و بند ها و معامله رخ می دهد. اخیرا شنیده شده است که ایران با حضور ماموران آژانس برای بازدید از تاسیسات اتمی خود موافقت کرده است و این قدم های مثبت می تواند به موفقیت مذاکرات و حل مساله هسته ای ایران بیانجامد. اینگونه اظهارات فقط نوعی تاکتیک دیپلماتیک هستند که طرفین طی دوران مذاکرات صلح آمیز بکار می برند.
سوال بعدی در مورد اظهار اخیر خانم شرمن در سنای امریکا مبنی بر اینکه "فريب جزیی از ذات (ایرانیان) است"، آیا این جمله در مورد ایران گفته شده بود؟
بله متاسفانه اینگونه بود. استفاده از چنین ادبیاتی به هیچ وجه مفید نخواهد بود. متاسفانه این نوعی جبهه گیری بیگانه هراسانه وغلطی بود که ایشان بکار بردند. همانطور که می دانید سنای امریکا دخالتی در مذاکرات ندارد و اسرائیل هم نفوذ زیادی در آنجا دارد و زبان این دو بسیار شبیه یکدیگر بوده اما باید گفت که خوشبختانه سنا هیچگونه دخالتی در مذاکرات ندارد و خواهیم دید که آنها از این ادبیات برای منحرف کردن جریان مذاکراتی که دولت اوباما در پیش گرفته است بیشتر و بیشتر نیز استفاده خواهند کرد.
چقدر آقای اوباما شخصا در حل مساله هسته ای ایران، یا کاهش و یا از میان برداشتن تحریم ها قدرت و نفوذ دارد؟
بله آقای اوباما قدرت زیادی در این زمینه دارد اما ایشان پس از مشورت با کابینه و آژانس های امنیتی و دیگر سازمان های دولتی به این نتیجه خواهند رسید که از میان گزینه های روی میز کدام را انتخاب کنند ولی این در نهایت خود آقای اوباما است که تصمیم می گیرد تحریم ها باید کاسته شوند یا خیر.
گفت و گو: مرتضي پروانه
