«جامعه ما باید روحیه مصرف‌گرایی را کنار بگذارد و خودش را از آن چیز‌هایی که در فرهنگ‌های غربی ترویج می‌شود، رها کند.» «این گرایش به مصرف و تجمل‌گرایی و امثال آن، که در جوامع جاهلی رشد داده می‌شود، باید در جامعه‌ی اسلامی ریشه‌کن می‌شد» این عبارات، بخشی از مطالبات و تذکرات صریح و جدی رهبر معظم انقلاب در سال ۶۹ است. اصلاح فرهنگ مصرف جامعه و ترغیب طبقات و اقشار مختلف مردم به روحیه صرفه‌جویی و پرهیز از اسراف‌گرایی، دغدغه دیرینه و بزرگ رهبر انقلاب اسلامی است. ایشان خصوصاً از آغاز تصدی رهبری انقلاب عزمی جدی به اصلاح و تغییر رویه اسراف‌گرایی جامعه داشته‌اند. مروری کوتاه بر اقدامات و بیانات گوناگون آقا در ۳۵ سال اخیر نشان می‌دهد که دغدغه پرهیز از مصرف‌گرایی نه صرفاً مربوط به سال‌های اخیر و ناشی از فشار‌های تحریمی، بلکه ریشه در سال‌های دور انقلاب اسلامی دارد. آقا در پیام نوروزی سال ۷۱ صراحتاً از مردم خواهش‌کردند که اسراف را چه در ایام عید و چه سایر ایام سال، کنار بگذارند «من مکرر عرض کرده‌ام، باز هم می‌گویم و خواهش می‌کنم که مصرف‌گرایی را رها کنند. مصرف باید به اندازه باشد، نه به حداسراف و زیاده روی!»
با گذشت زمان و تشدید فشار‌های اقتصادی و تحریم‌ها، این دغدغه شکل نهادی‌تر به خود گرفت. آقا در ادامه سنت نامگذاری سال‌ها، سال ۱۳۸۸ را سال «اصلاح الگوی مصرف» نامیدند و همه مردم و مسئولان کشور را به صورت جدی‌تر به این امر فراخواندند. در همین چارچوب بود که با تدبیر و طراحی رهبری، مفهوم «اقتصاد مقاومتی» شکل گرفت؛ مدلی که حتی زیر فشار تحریم و دشمنی، تلاش برای استقلال اقتصادی را با اتکا به ظرفیت داخلی و تصحیح الگوی مصرف همراه می‌کرد. در سال ۱۳۹۲ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شد؛ در آن سند، «اصلاح الگوی مصرف، پرهیز از ریخت‌وپاش و هزینه‌های زائد» رسماً به‌عنوان ستون محوری اقتصاد کشور تعریف گردید. رهبر انقلاب خود بعد‌ها تأکید کردند که منظور از صرفه‌جویی، نه ریاضت کشیدن، بلکه «مصرف درست، مدبرانه، اسلامی» است؛ و خطاب نخست‌شان مسئولانند.
قابل‌توجه مسئولان دولتی و متولیان بیت‌المال اینکه، تذکرات و بیانات رهبر انقلاب درباره صرفه‌جویی به همان مقدار که متوجه مردم و اقشار جامعه بوده، همواره متوجه مسئولان نیز بوده‌است!
«امروز کسانی که با بیت‌المال مسلمین سروکار دارند، باید از مصرف و خرج کردن بیت‌المال در غیر مصارف عمومی و مردمی، خودداری کنند. این، راه تقسیم عادلانه بیت‌المال است. اگر مسئولی خدای ناخواسته، در امر بیت‌المال اسراف بورزد، یا آن را در مصارف شخصی یا برای دوستان و نزدیکان و مرتبطین خود مصرف کند، این، تخلف از عدل و قرار واقعی در امر بیت‌المال است» خدای‌ناکرده آقایان با مصادره و تاویل فرمایشات رهبری، نوک پیکان توصیه به صرفه‌جویی را فقط سمت مردم نگیرند و خود با ریخت‌وپاش‌های بی‌ضابطه بیت‌المال و منابع عمومی کشور، همچنان از فرهنگ اسراف پیروی نکنند. آقا اگر مردم را توصیه به صرفه‌جویی می‌کنند، خود پیشگام و جلودار این فرهنگند. همین چندماه قبل بود که دکتر پزشکیان روایتی را از اهتمام رهبری به صرفه‌جویی نقل کردند. «وقتی مشکل تأمین انرژی را با مقام معظم رهبری مطرح کردیم، در دیدار بعدی متوجه شدم که ایشان چراغ‌های اتاق را نصفش را خاموش کرده‌اند و گفتند: ما روشنایی را کاهش داده‌ایم.»
دغدغه رعایت غبطه مسلمین و حساسیت به امور بیت‌المال و پرهیز و اسراف آن، میراث زمامداری امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. حضرت پس از تصدی خلافت مسلمین با صدور بخشنامه‌ای به مسئولان و والیان مقرر کردند که «نوک قلم‌ها را تیز کنید، سطر‌ها را نزدیک هم قرار دهید، مطالب اضافی را از متن حذف کنید، فقط مسائل لازم را بنویسید و از زیاده‌روی در نوشتن بپرهیزید، زیرا اموال مسلمانان تحمل ضرر و زیان را ندارد.» این دستور العمل حضرت، و تذکرات پیاپی رهبر معظم انقلاب در طی سالیان متمادی علاوه بر دعوت مردم به فرهنگ صرفه‌جویی مسئولان فعلی کشور را هم از اسراف و تبذیر در بیت‌المال پرهیز می‌دهند. سفر‌های غیرضروری، جلسات رنگین، همایش‌های پرخرج، پاداش‌های نجومی و هرگونه تحمیل هزینه اضافی بر گرده بیت‌المال بر خلاف این توصیه‌های جدی است. حالا توصیه اخیر رهبری در سخنرانی روز پنج‌شنبه بهانه‌ای است برای توجه مجدد به این دغدغه دیرینه و عزمی محکم‌تر در راستای اصلاح این فرهنگ توسط مردم و مسئولان کشور ان‌شاءالله.
