جوان آنلاین: پس از آتش‌بس نسبی در غزه، دونالد ترامپ این بار برای جنگ اوکراین نیز نسخه پیچیده است، طرحی ۲۸بندی که در آن، عدم عضویت اوکراین در ناتو، حفظ وضعیت غیرهسته‌ای و انتقال مناطق اشغالی به کنترل روسیه پیش‌بینی شده است. این بسته سیاسی، در اروپا واکنشی منفی برانگیخته و بسیاری آن را یک‌طرفه و به نفع مسکو توصیف کرده‌اند و در کی‌یف نیز مخالفت صریح با هرگونه چشم‌پوشی از خاک اوکراین، آینده اجرای طرح را پیچیده‌تر کرده است. برای روسیه نیز بخشی از مفاد پیشنهادی پذیرفتنی نیست که پیش‌تر این نکات را رد کرده بود. با در نظر گرفتن این اختلافات عمیق، طرح ترامپ بیشتر شبیه نقشه نظری است که روی کاغذ امکان پایان دادن به جنگ را دارد، درحالی که واقعیت‌های میدانی برخلاف آن در جریان است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا که هر روز ادعا می‌کند تاکنون به هشت جنگ در جهان پایان داده، این بار توجه خود را به اوکراین معطوف کرده تا با توقف درگیری میان مسکو و کی‌یف خاتمه نهمین بحران بین‌المللی ادعایی را نیز به نام خود ثبت کند. بحرانی که بزرگ‌ترین آن نسبت به بحران‌های قبلی به شمار می‌رود. در این میان، منابع اوکراینی فاش کرده‌اند که طرح ۲۸بندی پیشنهادی ترامپ به دست آنها رسیده و قرار است مفاد آن به دقت مورد بررسی قرار گیرد. این طرح، مجموعه‌ای از شروط پیچیده است که ممکن است مسیر پایان دادن به جنگ را هموار یا برعکس دشوارتر کند و واکنش‌های مختلف طرفین در اجرای آن تعیین‌کننده خواهد بود.
ارائه تضمین‌های امنیتی مشروط به اوکراین، بی‌طرفی و انصراف از ناتو را در قانون اساسی تثبیت می‌کند و ناتو تأیید می‌کند که اوکراین هرگز به عضویت آن در نخواهد آمد، تعداد نیرو‌های مسلح اوکراین به ۶۰۰ هزار نفر محدود شده و اوکراین کشوری بدون سلاح هسته‌ای باقی می‌ماند. به رسمیت شناختن حاکمیت روسیه بر شبه‌جزیره کریمه و جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک از دیگر ماده‌های این طرح است، استان‌های خرسون و زاپروژیا در خط درگیری نظامی «منجمد» می‌شوند، یک منطقه حائل غیرنظامی تحت کنترل روسیه ایجاد شده و از استقرار نیرو‌های ناتو در اوکراین جلوگیری می‌شود.
در بعد اقتصادی این طرح مفصل نیز بر این مسئله تأکید شده که ۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده روسیه برای بازسازی اوکراین هزینه شود و مابقی دارایی‌های مسدود شده روسیه به پروژه‌های مشترک امریکایی- روسی اختصاص خواهد یافت. برای اینکه روسیه با این طرح موافق کند، گزینه‌های تشویقی نیز در نظر گرفته است، مبنی براینکه تحریم‌ها به طور تدریجی لغو شود و روسیه بتواند دوباره به گروه ۸ بازگردد.
این طرح ترامپ درحالی است که تنش‌ها بین روسیه و اوکراین در هفته‌های اخیر به خاطر شکست مسیر‌های صلح تشدید شده و حتی خود ترامپ هم اخیراً اعلام کرد که از دو طرف ناامید شده است.
مخالفت اروپا و کی‌یف
ترامپ درحالی با طرح نیم‌بند خود می‌خواهد به جنگ اوکراین پایان دهد که صدای اولین مخالفت‌ها از سوی اروپایی‌ها و خود اوکراین بلند شده است. مقام‌های اروپایی و اوکراینی طرح ۲۸بندی ترامپ را «یک‌طرفه، مطلوب مسکو و نسخه‌ای برای تشویق حملات بیشتر روسیه» توصیف کرده و هشدار دادند که اعمال فشار بر کی‌یف به جای مسکو، زمینه‌ساز گسترش جنگ به اروپا و حتی کشور‌های عضو ناتو خواهد شد. رسانه‌های اروپایی و اوکراینی طرح صلح جدید ارائه‌شده را با لحنی تند رد کرده و آن را «فاقد عناصر واقعی صلح» دانسته‌اند. این طرح به گفته مقامات اروپایی در عمل شامل امتیازات گسترده‌ای به روسیه می‌شود و به نوعی، «لیست خواسته‌های ولادیمیر پوتین» تعبیر شده است. به گزارش یورونیوز، کایا کالاس، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، در بروکسل به تیم ترامپ هشدار داده که هیچ طرح صلحی بدون حمایت کی‌یف و کشور‌های اروپایی که اکنون بزرگ‌ترین حامیان مالی و نظامی اوکراین هستند، امکان موفقیت ندارد. او تأکید کرد: «فشار باید بر متجاوز باشد نه قربانی. پاداش‌دادن به تجاوز، تنها به تجاوز بیشتر منجر می‌شود.»
کریستینا هایویشن، نماینده اوکراین در سازمان ملل با بیان اینکه این کشور آماده همکاری سازنده است، اما بر «خطوط قرمز» کی‌یف تأکید کرد. به گزارش رویترز، وی اظهار داشت: هرگز هرگونه به رسمیت شناختن اشغال خاک اوکراین و معرفی آن به عنوان خاک روسیه وجود نخواهد داشت. سرزمین ما فروشی نیست. هایویشن افزود: «اوکراین هیچ محدودیتی در حق دفاع از خود یا در مورد اندازه و توانایی‌های نیرو‌های مسلح خود نمی‌پذیرد و هیچ‌گونه نقض حاکمیت خود، از جمله حق انتخاب اتحاد‌هایی که می‌خواهد به آنها بپیوندد را تحمل نخواهد کرد.»
مقامات کی‌یف بار‌ها تأکید کرده‌اند که در مورد مناطق اشغالی حاضر به هیچ مصالحه‌ای نیستند و از همین رو، طرح ترامپ از همان ابتدا در مسیر شکست قرار دارد. اروپایی‌ها نیز که خود را در خط مقدم مقابله با روسیه می‌بینند، حاضر نیستند به هرگونه صلحی رضایت دهند و تا زمانی که اهداف راهبردی خود را محقق نکنند، بعید است با واشینگتن همسو شوند. از نگاه رهبران اروپا، هرگونه امتیازدهی به مسکو می‌تواند تهدیدات امنیتی را به دیگر کشور‌های قاره منتقل کند. به همین دلیل، آنها بخش عمده کمک‌های مالی و تسلیحاتی به کی‌یف را بر عهده گرفته‌اند تا روسیه نتواند دست برتر را در میدان نبرد در اختیار داشته باشد و موازنه قوا را به نفع خود تغییر دهد. علاوه بر این، اختصاص دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه برای بازسازی اوکراین نیز با مخالفت مسکو روبه‌رو خواهد شد. روس‌ها بار‌ها تأکید کرده‌اند که ویرانی اوکراین نتیجه اشتباهات ناتو است و خسارت‌های ناشی از آن باید از سوی غرب جبران شود، نه از جیب مسکو. این رویکرد نشان می‌دهد که برخلاف تجربه غزه، جایی که ترامپ با طرح ۲۰بندی توانست آتش‌بس شکننده‌ای برقرار کند، میدان اوکراین کاملاً متفاوت است. در نتیجه، تلاش ترامپ برای پایان دادن به درگیری با نسخه‌های پیشنهادی، بیش از آنکه عملی باشد، صرفاً روی کاغذ می‌تواند امید به صلح ایجاد کند، درحالی که واقعیت میدانی همچنان تنش‌آلود باقی خواهد ماند.
