رئیسجمهور ونزوئلا در واکنش به استقرار بزرگترین ناو هواپیمابر امریکا در سواحل ونزوئلا هشدار داد که هرگونه اقدام نظامی یا کودتای مورد حمایت واشینگتن، با واکنش نامتقارن کاراکاس روبهرو خواهد شد؛ پاسخی «سوسیالیستی» که نیکلاس مادورو البته از این لفظ برای آن استفاده نکرده و گفته که مردم ونزوئلا به حمله امریکا با طغیان پاسخ خواهند داد.
با ورود ناو هواپیمابر «جرالد فورد»، بزرگترین و پیشرفتهترین یگان دریایی ایالات متحده، به منطقه فرماندهی جنوبی کارائیب، سطح تهدید نظامی علیه ونزوئلا دیروز به اوج خود رسید. این ناو به همراه اسکادرانهای تهاجمی و بیش از ۵ هزار نیرو، بخشی از تمرکز جدید واشینگتن در امریکای لاتین است و میتواند مقدمهای برای عملیات نظامی یا فشار راهبردی علیه کاراکاس باشد، اقدامی که مادورو و دولتش آن را «تهدید مستقیم حاکمیت ملی» تلقی میکنند. مادورو روز چهارشنبه در نشست رهبری حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا (PSUV) با یادآوری تجربیات کودتای ناکام سال ۲۰۰۲ و بازگشت هوگو چاوز به قدرت، گفت که هرگونه اقدام نظامی خارجی با بسیج عمومی و اعتصاب شورشی طبقه کارگر مواجه خواهد شد. او گفت: «در این کشور حتی یک سوزن هم جابهجا نخواهد شد تا روز ۱۳ آوریل دیگری فرا برسد. آنکه باید بفهمد، فهمید.» این سخنان تهدیدآمیز نه تنها خطاب به امریکا بلکه به اپوزیسیون داخلی نیز بود که به گفته مادورو، به «دست دلارهای خونین واشینگتن» زندگی میکند و حامی اقدامات تجاوزکارانه علیه ملت ونزوئلاست. تأکید مادورو بر شورش کارگری، یادآور سنت تاریخی انقلاب سوسیالیستی در ونزوئلا و نقش جنبشهای کارگری در دفاع از دستاوردهای اجتماعی است که از زمان چاوز تا امروز استمرار داشته است.
رئیسجمهور ونزوئلا با بیاعتنایی به فشارهای سیاسی و قدرتنمایی نظامی امریکا افزود: «برای ما اهمیتی ندارد که امپراتوری امریکای شمالی، رئیسجمهورش یا کنگرهاش چه میگویند. ما در ونزوئلا و امریکای جنوبی تصمیم گرفتهایم آزاد باشیم.» او تأکید کرد که هیچ کشور خارجی نمیتواند اراده خود را بر ملتهای مستقل تحمیل کند و جنبش کارگری برای دفاع از انقلاب آماده است. مادورو همچنین در اقدامی پیشگیرانه، قانون «فرماندهی دفاع همهجانبه ملت» را امضا کرد و دستور بسیج نظامی و مردمی از نخستین ساعات بامداد را صادر نمود، اقدامی که بازتاب مستقیم فلسفه دفاع سوسیالیستی و بسیج مردمی در چارچوب انقلاب بولیواری است.
ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع ونزوئلا، اعلام کرد رزمایشهای دفاع هوایی گستردهای با حضور ارتش، نیروهای مردمی و پلیس آغاز شده است تا آمادگی کامل برای مقابله با هرگونه تجاوز خارجی فراهم شود. این رزمایشها در شرایطی برگزار میشوند که ایالات متحده طی ماههای اخیر دستکم ۱۹ حمله هوایی علیه شناورهای مشکوک در کارائیب و سواحل اقیانوس آرام انجام داده و دستکم ۷۵ کشته بر جای گذاشته است. این اقدامات امریکا به مثابه تکرار سیاستهای امپریالیستی تاریخی در منطقه تلقی میشود که همواره با هدف کنترل منابع طبیعی و فشار بر دولتهای مستقل دنبال شده است.
همزمان با افزایش تنشها، دولت ونزوئلا برنامهای موسوم به «مقاومت طولانیمدت» و طرح «ایجاد طغیان» را برای مقابله با حمله احتمالی امریکا طراحی کرده است. منابع داخلی ارتش به رویترز گفتهاند که با توجه به ضعف ساختاری و تجهیزات فرسوده، توان مقابله ارتش در یک جنگ متعارف محدود است و برنامههای چریکی و بسیج میلیشیاهای مردمی به عنوان راهبرد اصلی مدنظر قرار گرفتهاند. مادورو نیز تأکید کرده که موشکهای دوشپرتاب روسی «ایگلا» در آخرین کوه، آخرین شهر و آخرین روستای کشور مستقر شدهاند و نیروی میلیشیاهای مردمی و ارتش آماده دفاع است. این استراتژی، بر تداوم سنت مقاومت انقلابی و محوریت مردم در دفاع از انقلاب سوسیالیستی تأکید دارد.
واکنشهای بینالمللی، متأثر از این تحولات بود؛ فرانسه، امریکا را به نقض قوانین بینالمللی متهم کرد و وزیر امور خارجه این کشور از افزایش تنشها در کارائیب ابراز نگرانی کرد. همچنین کلمبیا تبادل اطلاعات امنیتی با واشینگتن را به دستور رئیسجمهور این کشور متوقف و تأکید کرد که نبرد با مواد مخدر باید تابع حقوق بشر باشد، اقدامی که به نوعی مخالفت با حملات نظامی مستقیم امریکا در کارائیب تلقی شد. در سطح جهانی، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، حملات هوایی امریکا را فاقد وجاهت قانونی خواند و واشینگتن را به نمایش قدرت و فشار سیاسی در امریکای لاتین متهم کرد. او با لحنی کنایهآمیز گفت که امریکا به جای تمرکز بر ونزوئلا، بهتر است به اروپا و کشورهای تولیدکننده مواد مخدر توجه کند؛ موضعی که نشاندهنده تنش دیپلماتیک عمیق میان واشینگتن و مسکو در حوزه امریکای لاتین است و همزمان بر مشروعیت تلاش ونزوئلا برای دفاع از استقلال و حقوق مردم خود صحه میگذارد.