جوان آنلاین:سعدالله زارعی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگوی ویژه خبری با تشریح ابعاد توافق آتش‌بس و تبادل اسرا میان رژیم صهیونیستی و جنبش مقاومت اسلامی حماس، تأکید کرد: در طرح بیست‌ماده‌ای پیشنهادی دونالد ترامپ، چهار ماده شامل بندهای ۱، ۴، ۱۳ و ۱۴ به نفع اسرائیل است، در حالی که ده بند از جمله ۲، ۳، ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۲، ۱۶ و ۱۷ به نفع فلسطینی‌ها تنظیم شده و هفت بند دیگر بیشتر جنبه عمومی و اجرایی دارد.
وی افزود: هر چند به ظاهر تعداد بندهای مربوط به فلسطینی‌ها بیشتر است، اما وزن و ارزش این بندها یکسان نیست و ساختار کلی طرح به‌گونه‌ای تنظیم شده که در صورت اجرای کامل، مقاومت فلسطین خلع سلاح شود و کنترل امور مدنی در اختیار کمیته‌ای خارجی قرار گیرد، در حالی که اسرائیل سلاح و حاکمیت خود را حفظ می‌کند.
ساختار کنونی آتش‌بس، نتیجه مقاومت میدانی فلسطینی‌هاست
زارعی دلیل این چینش ظاهراً «متعادل» را موضع قدرت مقاومت در زمان تنظیم طرح دانست و تصریح کرد: این طرح در حالی تدوین شد که حماس و نیروهای مقاومت در موقعیت برتر میدانی قرار داشتند و طراحان آمریکایی و صهیونیستی ناچار بودند تصویری ارائه دهند که به‌ظاهر امتیازاتی به فلسطینی‌ها داده شده تا آنها را به پذیرش طرح ترغیب کنند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره نحوه اجرای توافق گفت: آتش‌بس در سه مرحله طراحی شده است. در مرحله نخست که اکنون تقریباً به پایان رسیده، شاهد آتش‌بس، عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از خط آبی به خط زرد (از حدود ۷۰ درصد به ۵۲ تا ۵۳ درصد مناطق اشغالی)، بازگشایی مسیرهای کمک‌رسانی و تبادل اسرا بودیم. در این مرحله حدود ۲۰ اسیر اسرائیلی در برابر نزدیک به دو هزار اسیر فلسطینی، از جمله بیش از ۱۷۰۰ نفر از بازداشت‌شدگان پس از عملیات ۷ اکتبر، آزاد شدند.
زارعی ادامه داد: مرحله دوم طرح که از فردا آغاز می‌شود و حدود دو ماه ادامه خواهد داشت، شامل مباحث مربوط به اداره غزه، ترتیبات صلح و زمینه‌سازی برای تشکیل دولت تکنوکرات فلسطینی است. این دولت قاعدتاً از میان ساکنان غزه و بر پایه رأی مردم تشکیل خواهد شد و طبیعتاً گرایش مقاومتی خواهد داشت، زیرا مردم غزه به غیر از جریان مقاومت رأی نخواهند داد.
به گفته زارعی، در مرحله دوم همچنین قرار است عقب‌نشینی اسرائیل از خط زرد به خط قرمز انجام شود که حدود ۱۸ درصد از مناطق باقی‌مانده را در بر می‌گیرد. او این مرحله را «بسیار پیچیده» توصیف کرد و گفت: «تداوم فشار مقاومت و حمایت مردمی از آن، تعیین‌کننده موفقیت این مرحله خواهد بود.»
زارعی در ادامه تأکید کرد که ساختار کنونی آتش‌بس، نتیجه مقاومت میدانی فلسطینی‌هاست و «اگر مقاومت در موضع ضعف قرار داشت، هیچ‌گاه آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها حاضر نمی‌شدند حتی در ظاهر امتیازاتی به فلسطینی‌ها بدهند.
از زمانی که ترامپ روی کار آمده، درگیری‌ها در سطح منطقه و بین‌الملل افزایش یافته
زارعی با ارزیابی کارنامه دونالد ترامپ و سیر تحولات میدانی در غزه گفت: شعارها و تصاویر تبلیغاتی ترامپ درباره «مرد صلح» بودن، با واقعیت میدانی و گسترش درگیری‌ها در منطقه همخوانی ندارد.
وی تصریح کرد: از زمانی که ترامپ روی کار آمده، درگیری‌ها در سطح منطقه و بین‌الملل افزایش یافته و کارنامه او، کارنامه صلح نیست بلکه تجدید جنگ است.
زارعی با اشاره به اینکه طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ و تبلیغات انتخاباتی او بیشتر جنبه نمایشی برای افکار عمومی دارد، افزود: واقعیت ملموس این است که اسرائیل و آمریکا در جنگ غزه به بن‌بست رسیده‌اند و این بن‌بست، طرف‌های غربی و تل‌آویو را به پذیرش مذاکره با حماس واداشته است.
به گفته زارعی؛ آمریکا و اسرائیل دارند با همان کسانی که قرار بود با زور نظامی حذف شوند، وارد مذاکره می‌شوند و این به معنای پذیرش حداقلی طرف مقابل تا پایان مذاکرات است.
زارعی ادامه داد که عقب‌نشینی سریع اسرائیل از خط آبی به خط زرد و آزادی گسترده اسرا نشانه‌هایی از این بن‌بست است.
وی تاکید کرد که فرماندهان نظامی اسرائیل به نتانیاهو بارها هشدار داده‌اند که «در غزه با جنگ نمی‌توان پیروز شد و باید مذاکره کرد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره چشم‌انداز آتی وضعیت در غزه گفت: چه مرحله دوم و سوم طرح پیش برود و چه نرود، با توجه به شکست میدانی اسرائیل و پذیرش تلویحی این شکست، بعید است که جنگی با شدت روزهای اوج قبلی تکرار شود.
وی افزود: با این حال مدل رفتاری نتانیاهو ممکن است شبیه رفتار در لبنان باشد که «آتش‌بس پذیرفته می‌شود و عقب‌نشینی محدود انجام می‌دهند، اما گاه‌به‌گاه بهانه و بی‌بهانه حملاتی تک‌موردی و محدود صورت می‌گیرد؛ حتی ممکن است به خط قرمز هم وارد شوند.
زارعی افزود: تلاش تل‌آویو حفظ کنترل بر بخش‌هایی از نوار غزه است و اگر بتواند، آن ۱۸ درصد از مناطق (شامل بخش‌هایی از جنوب، شرق و شمال نوار با عمق یک تا یک‌ونیم کیلومتر) را نگه خواهد داشت و در عین حال با حملات محدود و اقدامات امنیتی سعی خواهد کرد بازسازی غزه و بازسازی قدرت حماس را مهار کند.
وی تأکید کرد: ورود حماس به مذاکرات و آزادی اسرا نشان‌دهنده تغییر واقعی در معادلات میدان و سیاست است و این واقعیت، پرسش‌های جدی درباره مسیر آینده صلح و ثبات در منطقه پیش می‌کشد.
صحنه فعلی، صحنه شکست قطعی اسرائیل است
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل، با اشاره به بن‌بست کامل رژیم صهیونیستی در جنگ غزه و بی‌اعتباری طرح بیست‌ماده‌ای ترامپ، تأکید کرد که شرایط کنونی به‌وضوح نشان می‌دهد اسرائیل در وضعیت ضعف قرار دارد و مرحله دوم و سوم طرح آتش‌بس با دشواری‌های جدی روبه‌رو خواهد شد.
زارعی در پاسخ به این پرسش که احتمال ازسرگیری درگیری‌ها در غزه چقدر است، گفت: پاسخ به این سؤال بستگی دارد به اینکه اسرائیل خود را در چه وضعیتی ببیند. اگر احساس ضعف کند، ممکن است برای جبران شکست به سمت تنش‌های جدید یا ماجراجویی در مناطق دیگر برود. اما اگر تصور کند در موضع قدرت است، تلاش می‌کند وضعیت موجود را تثبیت کند و دامنه تنش را کاهش دهد.
وی با اشاره به تغییرات تازه در طرح ترامپ و تصمیم حماس برای انتصاب فرماندهان نظامی به‌عنوان مسئولان چهار منطقه آزادشده در غزه افزود: این انتصاب‌ها پیام روشنی دارد؛ فرماندهان گردان‌های مقاومت حالا فرمانداران مناطق آزادشده‌اند. این یعنی حماس نه‌تنها حذف نشده، بلکه اقتدار خود را به ساختار اداره غزه منتقل کرده است. اسرائیل هم ناچار شده چشمش را بر این واقعیت ببندد.
زارعی با بیان اینکه صحنه پیش رو صحنه شکست قطعی اسرائیل است»، افزود: «همین شکست است که اجرای مراحل بعدی طرح را دشوار کرده است. اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها به‌خوبی می‌دانند که ادامه این روند، تثبیت پیروزی مقاومت را رقم می‌زند، بنابراین احتمال کارشکنی و وقت‌کشی از سوی آنها زیاد است.
وی با اشاره به اظهارات رابرت مالی، مشاور پیشین کاخ سفید در دولت بایدن، گفت: مالی در گفتوگو با شبکه فرانس ۲۴ اذعان کرده که طرح ترامپ عملاً تمام شده و جز همان چهار اتفاق اولیه، دیگر هیچ بخشی از آن اجرایی نخواهد شد. به گفته او، سه موضوع خلع سلاح حماس، عقب‌نشینی کامل اسرائیل و نحوه اداره غزه، اساساً قابل تحقق نیستند.
زارعی افزود: فضای فعلی به‌وضوح به نفع فلسطینی‌هاست. آنها مناطق اشغالی را بازپس گرفته‌اند، دو هزار اسیر خود را آزاد کرده‌اند که ۲۵۰ نفرشان محکوم به حبس ابد بودند و بسیاری از آنها از فرماندهان مقاومت محسوب می‌شوند. حتی اگر مرحله دوم و سوم طرح هرگز اجرا نشود، همین دستاوردها پیروزی بزرگی برای مقاومت است.
وی تصریح کرد: حماس توانسته پس از دو سال جنگ، دوباره نیروهایش را از زیر زمین به سطح زمین بازگرداند و بر بخش‌هایی از غزه مسلط شود؛ بدون آنکه وارد فرآیند خلع سلاح یا کنترل خارجی شود. این به‌معنای شکست کامل هدف اسرائیل و آمریکا در این جنگ است.
اجلاسی که بدون ملت فلسطین برگزار شود، نه منطق دارد و نه اعتبار
زارعی در بخش دیگری از سخنان خود درباره نشست ۲۲ کشوری که اخیراً با محوریت آتش‌بس در غزه برگزار شد گفت: «ترکیب شرکت‌کنندگان نشان می‌داد که نه فلسطینی‌ها و نه اسرائیلی‌ها در آن حضور نداشتند و بیشتر دولت‌های عربی و غربی در این نشست جمع شده بودند؛ دولت‌هایی که بارها ثابت کرده‌اند دغدغه‌ای برای آرمان فلسطین ندارند. چنین اجلاسی که در غیاب ملت فلسطین برگزار می‌شود، مشروعیت و منطق ندارد و طبیعی بود که ایران در آن شرکت نکند.»
وی در ادامه به اظهارات تازه ترامپ درباره «صلح با ایران» اشاره کرد و گفت: «این سخنان می‌تواند هم نوعی عملیات فریب باشد و هم یک نمایش تبلیغاتی انتخاباتی. ترامپ همان کسی است که می‌خواهد مرد صلح شناخته شود، در حالی که کارنامه‌اش از اوکراین تا غزه، پر از جنگ و بحران است.»
