جوان آنلاین: «اسماعیل بقایی» در گفتگوی ویژه خبری، با اشاره به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اظهار داشت: موضوع هسته‌ای ایران از ابتدا تلقی از آن به عنوان یک موضوع اشاعه‌ای و یک‌مسئله سیاسی بود.
به گزارش مهر، وی ادامه داد: برنامه هسته‌ای ایران طبق معیار‌های آژانس هیچ انحرافی از مسیر صلح‌آمیز نداشته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: یک‌قضاوت غیرعینی و ذهنی ارائه می‌کنند. از ابتدا هدف ارائه کنندگان قطعنامه این بود که بهانه جدیدی را برای ایجاد شائبه در برنامه هسته‌ای ایران بوجود آورند. همه کاری که در این گزارش انجام شده نبش قبر گذشته است.
بقایی افزود: محور گزارش این است که در گذشته ذرات اورانیوم در ایران پیدا شده است و این ادعا مربوط به ۲۵ سال قبل است و صرفاً بهانه‌ای ایجاد کرده تا کشور‌های اروپایی قطعنامه‌ای تهیه و صادر کنند.
وی گفت: این مسیر (قطعنامه) را ما قبلاً رفته‌ایم لذا تغییری در اراده ملت ایران ندارد.. سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: مدیرکل باید طبق مسئولیت‌های خود عمل کند، اما متأسفانه در این مدت اینگونه نبوده است.
وی ادامه داد: برنامه هسته‌ای ایران از دهه ۱۹۵۰ و قبل از آن شروع شده است. شما کشوری به اندازه ایران پیدا نمی‌کنید که در این زمینه آنقدر مسئولانه رفتار کرده باشد.
بقایی گفت: در سال ۱۹۶۸ میلادی معاهده عدم اشاعه را امضا و در سال ۱۹۷۰ آن‌را اجرایی کرده‌ایم. در سال ۱۹۷۴ میلادی همزمان با اوج‌گیری برنامه‌های هسته‌ای ایران ما ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای را مطرح کردیم.
وی ادامه داد: سه درصد از کل فعالیت‌های هسته‌ای را داریم، اما نزدیک به ۲۲ درصد بازرسی‌های آژانس در ایران انجام می‌شود.
بقایی عنوان کرد: هزینه‌هایی که آژانس در بازرسی از ایران انجام داده قابل توجه است. ۲۲ میلیون و ۶۲۶ هزار یورو در مورد برنامه هسته‌ای ایران هزینه شده است.
وی گفت: سیاست ما روشن بوده است و طی ۲۰ سال ایران تحت انواع فشارها بوده است. دانشمندان ما را ترور کردند. علیرغم این فشارها یک بار مقامات ما تهدید نکردند.
وی افزود: کشور‌های اروپایی و آمریکا همه دغدغه و نگرانی شأن برمبنای نگرانی‌های شرورانه‌ی اسرائیل است. از سال ۱۹۸۴ تا به امروز مدام این دروغ را مطرح می‌کنند. حتماً آنها مطمئن هستند که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است. گزارش‌های آژانس و ارزیابی‌های خودشان نشان می‌دهد که برنامه‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.
وی ادامه داد: ما به عنوان عضو معاهده عدم اشاعه طبق ماده ۴ معاهده مجاز به فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز هستیم. تنها محدودیت این است که به سمت نظامی منحرف نشوند.
سخنگوی‌وزارت خارجه افزود: ایران مطلقاً مرتکب نقض تعهد نشده است؛ بنابراین اروپایی‌ها هیچ جایگاه قانونی ندارند که ایران را متهم به نقض عهد کنند.
بقایی تصریح کرد: آنها موضوع اسنپ بک را بزرگ کرده‌اند تا از ایران امتیازگیری کنند. هیچگاه قرار نیست ایران بخاطر اسنپ بک امتیازاتی را به طرف مقابل دهد.
وی افزود: اروپا در فردای بعد از خروج آمریکا از برجام نتوانستند تعهدات خود را انجام دهند. در سال ۲۰۰۶ که موضوع ما را به شورای امنیت ارجاع دادند لذا فارغ از وجود سازوکار اسنپ بک کشور‌های اروپایی و آمریکا اگر دنبال بهانه‌جویی باشند، که هستند، ارجاع موضوع به شورای امنیت نیاز به این بهانه ندارد.
وی گفت: گزارش آژانس نوعی بهانه‌جویی برای آمریکا و سه کشور اروپایی ایجاد کرده تا تکراری از کاری داشته باشند که ۲ سال پیش هم انجام دادند؛ لذا قطعاً تبعات جدی علیه خودشان و علیه منظومه‌ای که محوریت آن معاهده عدم اشاعه است، دارد.
وی با اشاره به اینکه احتمالاً این قطعنامه ظرف روز‌های آینده، یعنی چهارشنبه یا پنج‌شنبه، در شورای حکام مورد بحث قرار خواهد گرفت، گفت: آنها مسیری را تکرار می‌کنند که از سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ نیز آن را طی کرده بودند. کم‌وبیش همان مسیر است. قطعاً ما، با توجه به تجاربی که داریم و آنها نیز واکنش‌های ما را دیده‌اند اگر اندکی معقولانه رفتار کنند و نیم‌نگاهی به گذشته داشته باشند، متوجه خواهند شد که برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران از کجا به کجا رسیده است. تحت همین فشارها، تهدید‌ها و برخورد‌های نادرست، باید به این نتیجه برسند که این شیوه واقعاً پاسخ‌گو نیست.
بقایی با اشاره به نقش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفت: متأسفانه نقش مدیرکل، نقش سازنده‌ای نبوده است. او ممکن است توجیه کند که بر اساس مأموریت و اختیاری که از شورای حکام دریافت کرده، عمل می‌کند. وقتی می‌گوئیم شورای حکام، در واقع منظورمان سه کشور اروپایی و آمریکاست، زیرا این کشورها به لحاظ ترکیب و آرا، در شورای حکام توانایی لازم برای تصویب قطعنامه‌ها را دارند. اما این توجیه منطقی نیست، چون نهایتاً نگارش گزارش بر عهده خود مدیرکل و کارشناسانش است. آنها با علم به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، که حتی در چند مورد در خود گزارش نیز به‌صراحت بیان شده که هیچ موضوع اشاعه‌ای در رابطه با برنامه ایران مشاهده نشده، باز هم از گزاره‌هایی استفاده کرده‌اند که امکان سوءاستفاده را برای تدوین‌کنندگان قطعنامه فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: این کار به آنها اجازه می‌دهد مدعی شوند که ایران همکاری لازم را نداشته و با استناد به برخی مفاد اساسنامه آژانس، ادعا کنند که شاید لازم باشد در آینده اقدامات دیگری، از جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت، مورد توجه قرار گیرد. عرض کردم، این مسیر تکراری است. شخص مدیرکل در این رابطه مسئولیت دارد، به‌ویژه اینکه ایشان فراتر از مسئولیت‌های فنی‌اش، به‌عنوان بالاترین مقام یک نهاد نظارتی بر فعالیت‌های هسته‌ای کشورها، مصاحبه‌هایی انجام می‌دهد که عملاً در راستای اهداف سیاسی کشور‌هایی است که با ما مسیر تقابل را انتخاب کرده‌اند. یک نمونه را عرض می‌کنم طبق حقوق بین‌الملل به‌طور عام، و به‌ویژه طبق قطعنامه ۵۳۳ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هرگونه تهدید علیه تأسیسات هسته‌ای یک کشور، تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی تلقی می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: وقتی ما مکرراً با تهدید‌های رژیم صهیونیستی و آمریکا مواجه هستیم، مدیرکل حتماً باید ورود کرده و محکوم کند، نه اینکه تلاش کند منطقی برای این تهدید‌ها بتراشد. این رفتار کاملاً خلاف مسئولیت‌های مدیرکل است.
وی افزود: ما همواره تأکید کرده‌ایم که اولاً مدیرکل باید طبق مسئولیت‌های فنی خود، بدون سوگیری و بدون جهت‌گیری به نفع یا ضرر هیچ طرف خاصی، عمل کند. اما متأسفانه تاکنون شاهد عملکرد بی‌طرفانه‌ای از سوی مدیرکل نبوده‌ایم.
بقایی تصریح کرد: سازمان انرژی اتمی ایران در سال ۱۳۵۳ تأسیس شد. رآکتور تحقیقاتی تهران در سال ۱۳۴۶، با سوخت ۹۰ درصد، توسط آمریکا ایجاد شد. نکته جالب اینکه از ابتدا، رآکتور تحقیقاتی تهران تحت نظر دانشگاه تهران فعالیت می‌کرد و بعد از تشکیل سازمان انرژی اتمی در سال ۱۳۵۳، به این سازمان منتقل شد. نکته دیگر اینکه ایران در سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۸ میلادی) معاهده عدم اشاعه را امضا کرد و دو سال بعد، در سال ۱۳۵۰ (۱۹۷۰ میلادی) رسماً به عضویت آن درآمد؛ یعنی حتی قبل از آنکه رآکتور تحقیقاتی تهران عملیاتی شود، ایران عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده بود.
وی ادامه داد: از ۶۸۲ مورد بازرسی انجام شده در بین ۳۲ گروهی که پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا می‌کنند، ۴۹۳ مورد فقط در ایران بوده است. از ۲۲۴ راستی آزمایی مربوط به اطلاعات طراحی تأسیسات ۱۴۴ مورد منحصراً در ایران بوده است. از مجموع ۱۸۹۵ روز بازرس از کل این گروه ۱۲۶۰ روز در ایران بوده است.
