انتخابات به مثابه دمیدن خون تازه در رگ‌های کشور، نقش مهمی در اصلاح و بهبود روندها، رویه‌ها و عملکرد‌های موجود دارد. درواقع، یکی از مهم‌ترین دلایل جا افتادن انتخابات در نظام‌های مردم‌سالار، به ضرورت گردش نخبگان و به تبع آن، ایجاد تغییراتی در روند اداره امور کشور برمی‌گردد. در جمهوری اسلامی نیز این مکانیسم پذیرفته شده است. به همین دلیل است که رهبر معظم انقلاب در دیدار مردم آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه انتخابات رکن اصلی نظام جمهوری اسلامی است، تأکید کردند: «راه اصلاح کشور انتخابات است. آن کسانی که دنبال این هستند که مشکلات را برطرف کنند، ترمیم کنند، بایستی به انتخابات رو کنند. راه درست، انتخاب است.»
با توجه به آنچه گفته شد، نکته مهم آن است که در درک ضرورت اصلاح در کشور میان همه نخبگان و مسئولان اجماع‌نظر وجود دارد، اما درباره کیفیت آن اختلاف جدی وجود دارد؛ اپوزیسیون اصلاح را از مسیر آشوب و سرنگونی دنبال می‌کند، برخی نخبگان اصلاح را از مسیر عدول از داعیه‌های انقلابی، برخی دیگر با عبور از ساختار‌های نظام و دسته آخر، اصلاح را با حفظ نظام و ساختار‌های آن و همچنین حفظ داعیه‌های انقلاب اسلامی میسر می‌دانند. مشخص است که سناریوی مطلوب برای انجام اصلاح در کشور، تنها شق اخیر است که تحقق آن نیز تنها از مسیر انتخابات امکان‌پذیر است، زیرا در شق اول اساساً انتخابات جایگاهی ندارد، در شق دوم، درصدد کانالیزه کردن انتخابات و نتیجه آن هستند، در شق سوم هم به نوعی درصدد برگزاری انتخابات به صورت حداقلی و شاید هم تزئینی هستند و تنها در شق آخر است که انتخابات مدخلیت تام دارد.
بنابراین، شرکت در انتخابات، درواقع، انتخاب یک مسیر عقلانی، کم‌هزینه و البته متداول و مردم‌سالار برای انجام اصلاح در امور کشور است و از این نظر، شرکت در انتخابات در اساس به معنای نه گفتن به سناریو‌های رقیب برای انجام اصلاح در کشور است؛ سناریو‌هایی که هر کدام هزینه‌ها و بلکه خسارت‌هایی جدی برای کشور، نظام و مردم در پی خواهد داشت. توجه به این مهم هم به ذات مردم‌سالار نظام برمی‌گردد و هم ضرورت عقلانیت سیاسی – اجتماعی آن را ایجاب می‌کند. در توضیح باید گفت که بنا به مردم‌سالاری دینی، تحقق هیچ امری در کشور بدون همراهی و همدلی مردم امکان‌پذیر نیست و در برهه کنونی، انتخاب مردم به نظام برای انجام اصلاح در کشور، بسط ید یا قدرت لازم را اعطا می‌کند. در این میان، هم کمیت و هم کیفیت رأی مردم اهمیت دارد؛ کمیت رأی به میزان مشارکت مردم در انتخابات مربوط میشود که به هر میزان که بالاتر باشد، قدرت نظام در ابعاد داخلی و خارجی تقویت میشود و می‌تواند با سرعت بیشتری برای انجام اصلاح اقدام کند. کیفیت رأی مردم هم به انتخاب اصلح اشاره دارد که به انتخاب گزینه‌های کارآمد، انقلابی، جهادی، گره‌گشا و فرصت‌ساز معطوف است.
مسلم است که این انتخاب اصلح می‌تواند با کارآمدی خود، اصلاحات لازم را در کشور انجام دهد. بنابراین، انتخابات مقدمه و لازمه اصلاح در کشور است؛ به شرطی که اولاً پرشور و با مشارکت حداکثری باشد و ثانیاً منجر به روی کارآمدن افراد شایسته و کارآمد شود؛ یعنی میزان و جهت رأی مردم است که کیفیت و سرنوشت اصلاح در کشور را مشخص می‌کند. از این‌رو، برخلاف دیدگاه‌هایی که عدم‌شرکت در انتخابات را به مثابه نهیبی به نظام و مسئولان برای انجام اصلاح می‌دانند، انتخابات اساساً لازمه انجام اصلاح است. درواقع، کسی که خواهان اصلاح است، چون مسیر اصلاح از انتخابات می‌گذرد، باید با شرکت در انتخابات، با ضدانقلاب صف‌بندی کند. کسانی هم که به راهبرد مشارکت در انتخابات کم‌توجه یا بی‌توجه هستند غافل از این نکته مهم هستند که با مشارکت حداقلی، قدرت لازم برای انجام اصلاح در کشور و بهبود وضع موجود ایجاد نمی‌شود. سیاست قطعی و صادقانه نظام، مشارکت حداکثری در انتخابات است، زیرا مردم جایگاه تعیین‌کننده‌ای در نظام و تعیین مقدورات کشور دارند.
انتخابات در حالی باعث تحول میشود که نهاد انتخابی قدرت وپ اختیار داشته باشد 
