جوان آنلاین: عدم حفظ تعادل و زمین خوردن در میان افراد مسن یک نگرانی قابل توجه برای سلامت عمومی آنهاست که اغلب منجر به صدمات شدید و از دست دادن استقلال شخصی می‌شود. با افزایش سن افراد، حفظ تعادل، هماهنگی ذهن و بدن و قدرت برای جلوگیری از زمین خوردن بسیار مهم می‌شود. «حرکت‌درمانی» به عنوان یک رویکرد قدرتمند برای ارتقای کیفیت کلی زندگی سالمندان پدیدار شده است. از طریق ادغام حرکت، موسیقی و بیان خلاق، حرکت درمانی طیف وسیعی از مزایای فیزیکی، شناختی و عاطفی را ارائه می‌دهد. مشارکت کردن افراد مسن و سالمند در تمرینات حرکتی، ریتم و هماهنگی، یک رویکرد منحصر به فرد و مؤثر برای پیشگیری از افتادن و زمین خوردن ارائه می‌دهد. در این مقاله ما اثرات حرکت درمانی را بر سالمندان و شهروندان سالخورده بررسی و ظرفیت آن را برای بهبود تحرک، شناخت، ارتباطات اجتماعی و رفاه عاطفی برجسته می‌کنیم.
فواید حرکت درمانی برای سالمندان
آمادگی جسمانی و تحرک: شرکت در جلسات حرکت درمانی آمادگی جسمانی و تحرک را در افراد مسن افزایش می‌دهد. حرکات منظم، قدرت، انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی را بهبود می‌بخشد، خطر از دست دادن تعادل را کاهش می‌دهد و زندگی مستقل را راحت‌تر می‌کند. حرکت درمانی از طریق حرکات ملایم و طراحی حرکت اقتباسی، توانایی‌ها و محدودیت‌های فیزیکی هر فرد را تشخیص می‌دهد و ایمنی افراد را تضمین می‌کند.
تحریک شناختی: حرکت درمانی موجب تحریک شناختی از طریق یادآوری حافظه، توالی یابی و تشخیص الگو می‌شود. یادگیری روتین‌های حرکت و دنبال کردن حرکات، مغز را به چالش می‌کشد، عملکرد شناختی را تقویت می‌کند و به طور بالقوه خطر زوال شناختی را کاهش می‌دهد. الگو‌های ریتمیک، موسیقی و درگیری چند حسی در حرکت درمانی حواس را تحریک و پاسخ‌های شناختی و حرکتی را تقویت می‌کند.
بهزیستی عاطفی: حرکت درمانی با ارائه راهی برای ابراز خود، خلاقیت و کاهش استرس، بهزیستی عاطفی را ارتقا می‌دهد. حرکات ریتمیک، موسیقی و بیان هنری در حرکت درمانی احساسات مثبت را برمی‌انگیزد و اضطراب، افسردگی و احساس انزوا را کاهش می‌دهد. از طریق بیان خلاق، افراد مسن می‌توانند حرکات بدنی خاص خود را کشف کنند، احساسات خود را بیان و احساس توانمندی و تعادل عاطفی پیدا کنند.
تعامل اجتماعی: حرکت درمانی تعامل و حس اجتماعی را در میان سالمندان تقویت می‌کند. جلسات حرکت گروهی فرصت‌هایی برای مشارکت اجتماعی، همراهی و تجربیات مشترک، مبارزه با تنهایی و ارتقای ارتباطات اجتماعی فراهم می‌کند. حرکت‌های گروهی، مانند حرکت خطی و حرکت دایره‌ای، همکاری، ارتباط و لذت کار گروهی را ترویج و پیوند‌های اجتماعی را تقویت می‌کنند.
بهبود خلق و خو و اعتماد به نفس: شرکت در حرکت درمانی روحیه را بهبود می‌بخشد و اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد. حس موفقیت و لذت حاصل از تسلط بر حرکات و شرکت در اجرا‌های گروهی به ایجاد تصویر مثبت از خود و افزایش عزت نفس کمک می‌کند. محیط حمایتی و حرکت درمانی حس تعلق را تقویت می‌کند و بهزیستی عاطفی شرکت کنندگان سالمند را پرورش می‌دهد.
تکنیک‌های حرکت درمانی برای سالمندان
حرکات ملایم و حرکت اقتباسی: حرکت درمانگران، حرکات را برای تطبیق با توانایی‌های فیزیکی و محدودیت‌های افراد مسن طراحی می‌کنند. حرکات ملایم، روتین‌های حرکتی اصلاح‌شده و تمرین‌های مبتنی بر صندلی، دسترسی و ایمنی را تضمین می‌کند و در عین حال فعالیت بدنی را ارتقا می‌دهد. تمرکز بر ارتقای حرکت، انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی به شیوه‌ای است که برای هر شرکت کننده راحت و لذتبخش باشد.
ریتم و موسیقی: الگو‌های ریتمیک و موسیقی به عنوان پایه‌ای برای حرکت درمانی عمل می‌کنند. حرکت و هماهنگی را تقویت می‌کنند، واکنش‌های احساسی را برمی‌انگیزند و حس شادی و رفاه را تقویت می‌کنند. حرکت درمانگران موسیقی را انتخاب می‌کنند که با شرکت کنندگان هماهنگ شده و آن‌ها را تشویق کند تا هماهنگ با ریتم حرکت کنند و ارتباط بین حرکت و موسیقی را یافته، از آن لذت برده و با اشتیاق آن را انجام دهند.
بیان خلاق: حرکت درمانی بیان خلاق را از طریق حرکات بداهه، تفسیر‌های شخصی و داستان سرایی تشویق می‌کند. افراد مسن تشویق می‌شوند تا حرکات بدنی خاص خود را کشف و اجرا کنند، احساسات خود را بیان کنند و بیان خلاق خود را از طریق حرکت بیابند. این خروجی خلاقانه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با دیگران در سطح عمیق‌تری ارتباط برقرار و به ابراز خود و توانمندسازی کمک کنند.
پویایی و پشتیبانی گروهی: جلسات حرکت درمانی یک محیط حمایتی ایجاد می‌کند که در آن شرکت کنندگان می‌توانند تعامل داشته باشند، تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و یکدیگر را تشویق کنند. پویایی گروه و سیستم حمایتی در محیط حرکت درمانی باعث ایجاد حس رفاقت و ترویج حس تعلق می‌شود. شرکت کنندگان می‌توانند روابط دوستی جدیدی خلق کنند، ارتباطات اجتماعی ایجاد و لذت حرکت را با هم تجربه کنند.
تعامل چند حسی: حرکت درمانی شامل عناصر چندحسی برای افزایش تجربه است. نشانه‌های بصری، وسایل لامسه و تحریک شنوایی حواس را بیشتر درگیر می‌کند، تجربه حرکت را عمق می‌بخشد و پاسخ‌های شناختی و حرکتی را تحریک می‌کند. این رویکرد چندحسی مشارکت و لذت کلی شرکت کنندگان را افزایش می‌دهد، تجربه آن‌ها را افزایش می‌دهد و رفاه را ارتقا می‌بخشد.
فضا‌های مناسب برای حرکت درمانی سالمندان
اجتماعات بازنشستگی و مراکز سالمندان: حرکت درمانی را می‌توان در فعالیت‌ها و برنامه‌های ارائه شده در اجتماعات بازنشستگی و مراکز سالمندان ادغام کرد. جلسات منظم حرکت درمانی فرصت‌هایی برای فعالیت بدنی، تعامل اجتماعی و رفاه عاطفی برای سالمندان فراهم می‌کند. همچنین محیط اجتماعی- حمایتی را برای شرکت کنندگان ایجاد می‌کند تا در حرکت درمانی شرکت و با سایر حاضرین در این جلسات ارتباط برقرار کنند.
خانه‌های سالمندان و آسایشگاه‌ها: حرکت درمانی برای افرادی که در خانه‌های سالمندان و آسایشگاه‌ها زندگی می‌کنند مناسب است. این شیوه، تحریک شناختی و درگیری عاطفی را گسترش و کیفیت زندگی را برای ساکنین سالمند افزایش می‌دهد. جلسات حرکت درمانی را می‌توان برای تطبیق با نیاز‌ها و توانایی‌های ساکنین تطبیق داد و حس شادی، ارتباط و رفاه را تقویت کرد.
گعده‌های حرکت گروهی: گعده‌های حرکت مبتنی بر گروه که به طور خاص برای افراد مسن طراحی شده‌اند، محیطی فراگیر برای حرکت درمانی فراهم می‌کنند. این جمع‌ها به سالمندان اجازه می‌دهد تا در فعالیت بدنی شرکت کنند، ارتباطات اجتماعی ایجاد و مزایای حرکت درمانی را تجربه کنند. بوستان‌ها، مراکز اجتماعی و امکانات تفریحی می‌توانند این گعده‌ها را ارائه کنند و مشارکت و رفاه شهروندان سالمند را ارتقا دهند.
* پژوهشگر و متخصص حرکت‌درمانی
