جوان آنلاین: روایت روان کتاب، فشردگی مناسب که در کمترین حجم اطلاعات کاملی ارائه می‌شود، عدم ابهام اطلاعات و وجود مرجع در اطلاعات، توضیحات شفاف و عدم پیچیدگی در روایت از ویژگی‌های مثبت و در خور توجه کتاب «از مود تا لاهه» است.
محمدقائم خانی در نشست نقد کتاب «از مود تا لاهه؛ زندگی دکتر مهدی بلالی مود»، نوشته مرضیه نظرلو که در سرای کتاب برگزار شد، سخن خود را با بحث مهاجرت علمی شروع کرد و گفت: ما امروز در ایران با معضل افزایش مهاجرت‌های علمی روبه‌رو هستیم. بنابراین این کتاب می‌تواند به دانشجویی که در حال نگارش پایان‌نامه‌اش است، کمک کند. نباید فکر کنیم که چنین کتاب‌هایی در حاشیه فضای علمی قرار دارند، بلکه مستقیماً می‌توانند در وضعیت علمی کشور تأثیرگذار باشند. وی افزود: روایت روان کتاب، فشردگی مناسب که در کمترین حجم اطلاعات کاملی ارائه می‌شود، عدم ابهام اطلاعات و وجود مرجع در اطلاعات، توضیحات شفاف و عدم پیچیدگی در روایت از ویژگی‌های مثبت و در خور توجه کتاب «از مود تا لاهه» است.
خانی ادامه داد: من در یک‌سوم پایانی کتاب خیلی درگیر آن شدم. معاصریت کتاب بسیار بالا بود و حتی از بروکراسی حاکم بر نظام علمی کشور نیز در آن یاد می‌شود. تمامی خاطرات دکتر بلالی مود در این کتاب بیانگر وضعیت علمی موجود است. گفتگو با شخصیت‌هایی همچون دکتر بلالی مود باعث بروز و شناخت علم و دیده شدن زحمات نخبگان می‌شود، اما فضای حاکم نشان می‌دهد که چندان این شخصیت‌ها مورد توجه قرار ندارند. نقطه اتکای علم جایی است که جزئیات را می‌تواند به صورت کلی بیان کند. روایت نیز اینگونه است. متفکران معتقدند روایت یک نظم پیشاعلمی در مورد اتفاقات ایجاد و جزئیات را به یک طرح تبدیل می‌کند، به همین دلیل روایت را بنیاد فهم می‌دانند.
وی در ادامه به یک اشکال از کتاب اشاره کرد و گفت: من با اولین کلمه این کتاب مشکل دارم. به نظر این کتاب هنوز به مستند روایی تبدیل نشده است. این کتاب مستنداتی در مورد زندگی دکتر بلالی مود است و ما در کتاب با جزئیات زیادی روبه‌رو هستیم که گاهی برای شناخت ایده مرکزی به ما کمک می‌کند. خواننده مجبور است که خود از جزئیات نتیجه بگیرد و این نکته در یک‌سوم پایانی کتاب بیشتر است. برای نثر فارسی روایت اهمیت بسیاری دارد و زبان فارسی شایسته روایت درجه ۲ یا با کیفیت معمولی نیست. ما هنوز نتوانسته‌ایم حد و مرز‌های روایت را رد کنیم و روایت درجه یک داشته باشیم. بنابراین همتی لازم است که ما نویسنده‌ها تصمیم بگیریم قدم به قدم پا را از خط و مرز‌های روایتگری فراتر بگذاریم و به شخصیت‌ها و مسائل مختلف بپردازیم. ما باید برای نوشتن از موضوعاتی، چون دفاع مقدس و مفاخر ایران حساس‌تر باشیم تا روزبه‌روز کیفیت کار‌ها بیشتر و آثار جهانی تولید شود.
مقایسه دانشگاه‌های ایران با دانشگاه‌های بریتانیا
مرضیه نظرلو، نویسنده کتاب نیز در این نشست به وجوه مختلف خدمات دکتر بلالی مود اشاره کرد و گفت: دکتر بلالی مود توجه زیادی به جانبازان شیمیایی داشت. او نقشی فراتر از پزشک برای این افراد ایفا می‌کرد. مسئله مهم دیگری که در این کتاب به آن پرداخته شده است، مقایسه دانشگاه‌های ایران با دانشگاه‌های بریتانیاست و دکتر بلالی مود به‌طور دقیق این مسئله را مورد واکاوی قرار داد.
مرتضی قاضی نیز در توضیح بیشتر خدمات دکتر بلالی مود عنوان کرد: دکتر بلالی مود نقش پدر را برای جانبازان شیمیایی ایفا کرده‌اند. ایشان تحقیقی در مورد کرونا انجام دادند و نکته مهمی که در مورد این ویروس بیان کردند، این بود که کرونا ساخته دست انسان بوده است. رابطه‌ای که دکتر بلالی مود با اساتید مختلف برقرار کرد کاملاً بیانگر این بوده که در دوران جنگ تحمیلی عراق، توانایی و تجهیزات لازم برای ساخت چنین سم‌هایی را نداشته و واضح است که این تجهیزات را امریکا در اختیار آن‌ها قرار می‌داد. فداکاری دکتر بلالی مود در تمامی مراحل این مسیری که انتخاب کرده، کاملاً به چشم می‌خورد. در فصلی از کتاب، دکتر بلالی مود می‌گوید: روزی من اینقدر از این بیماران شیمیایی مراقبت کرده بودم، چشم‌هایم قرمز شده بود. پدرم پرسید چه شده؛ این بیماری‌ها واگیر دارند و من گفتم که نه واگیردار نیستند. در‌حالی‌که واگیردار بودند و سموم، روی ما نیز اثر می‌گذاشتند. من فکر می‌کنم این فصل جنگ هنوز جا برای صحبت کردن دارد.
