جوان آنلاین: کانال تلگرامی «تفکر استراتژیک» نوشت: چه شما یک سرمایهگذار باشید چه مسئول خرید مایحتاج خانه. چه رئیسجمهور باشید چه رئیس مدرسه؛ مهارت استراتژیکی وجود دارد به نام «نه گفتن» که باید حتماً آن را بیابید. تمرکز استراتژیک فقط حاصل انتخاب نیست بلکه حاصل کنار گذاشتن گزینههای نامناسب ولو جذاب نیز است. بارها شده که به ما پیشنهادهایی شده است که آن پیشنهادها را دوست نداشته، اما به ناچار بله گفتهایم. همکارتان که با وی رودربایستی دارید پیش شما میآید و شما را به یک میهمانی دعوت میکند. شما نه محیط آن میهمانی را میپسندید و نه از رخدادهای آن دل خوش دارید. درخواست یک دوست برای تقلب رساندن در یک امتحان حساس، درخواست برای سرمایهگذاری صوری در یک حوزه غیرسودده، پیشنهاد مصرانه برای پذیرش یک مسئولیت جدید که اصلاً در آن تخصصی ندارید و پیشنهاد همکاری در یک معامله غیرشفاف از طرف یک دوست قدیمی.
برای رهایی از پیشنهادهای نامطلوب، پنج تکنیک ساده معرفی میشود:
۱) تمرکز بر کاری دیگر: «پیشنهاد خوبیه، اما الان زمان خوبی نیست، چراکه من متمرکز بر کار دیگری هستم. چطور است ما در زمان X در این مورد صحبت کنیم.» خیلی پیش میآید که شما در میان انجام کاری هستید که ناگهان درخواستی از شما میشود. اول، به او این اجازه را بدهید که دریابد «الان زمان خوبی نیست»، چراکه شما در حال انجام چیزی هستید. دوم، با پیشنهاد زمانی دیگر به او بفهمانید که شما مشتاق به کمک هستید. از این طریق، او احساس بدی نخواهد کرد. با این کار، شما مستقیماً نه نگفتهاید و احتمالاً تا زمان X، مشکل طرف هم حل شده است.
۲) خرید زمان: «اجازه بده ابتدا درباره آن فکر کنم، تا فردا [یا یک زمان مشخص دیگر]خبرت میکنم.» یکی از موانع نه گفتن به دیگران خجالت از نه گفتن رو در روست. اگر میخواهید به دیگران نه بگویید این یک روش عالی است. فردا میتوانید تلفنی، پیامکی یا ایمیلی ضمن توضیح موقعیت خود به او نه بگویید. اینطوری خجالت کمتری میکشید. این راه خیلی کاربردی و هوشمندانه است.
۳) گزینه ذهنی: «ممنون از پیشنهادت، این رو به عنوان یک گزینه در ذهنم نگه خواهم داشت.» در این حالت شما نه۱۰۰ درصد رد میکنید و نه ۱۰۰ درصد تأیید. این را به عنوان یک گزینه حفظ میکنید تا بعداً اگر نظرتان تغییر کرد آن پیشنهاد/ درخواست را رد یا تأیید کنید. در ضمن به طرف مقابل هم هیچ قولی نداده و هیچ انتظاری ایجاد نکردهاید در عین اینکه سرخورده هم نمیشود.
۴) فرد جایگزین: «من بهترین فرد برای کمک در این مورد نیستم. برای اینکه... و چرا از فلانی در این مورد درخواست نمیکنی؟» یکی از بهترین روشها برای نه گفتن معرفی یک راهحل دیگر جز خودتان است. این توضیح کمک میکند طرف مقابل بفهمد شما به دلایل حرفهای و منطقی وارد این کار نمیشوید. مثلاً کسی از شما درخواست مشورت کرده، شما هم وقت ندارید به جای اینکه فقط بگویید نه بگویید: «من مشاور خوبی در این زمینه نیستم، اما فلان سایت یک مطلب خیلی خوب در این مورد داره که حتماً پیشنهاد میکنم بخونیش. در ضمن این مؤسسه هم خدمات مشاوره رو میده و یه کتاب خوب هم...»
۵) تاریخچه موضوع: «قبلاً هم فلانی و فلانی این پیشنهاد رو داده بودند یا این درخواست رو کرده بودند، اما من...» این هم یکی از روشهای خوب است. شما به جای اینکه مستقیماً بگویید نه، تاریخچه موضوع را میگویید و مشخص میکنید که چرا با این پیشنهاد یا درخواست نه اکنون که از دیرباز مخالفید و چرا درخواستهای قبلی شبیه به این را رد کردهاید. خود طرف به این جمع بندی میرسد که جواب شما نه است.
مهمترین مانع ذهنی ما این است که فکر میکنیم نه گفتن به معنای بیادبی است. اگر این مانع ذهنی را کنار بگذاریم و هوشمندانه از تکنیکهای بالا استفاده کنیم آنگاه زمان و تمرکز بیشتری برای کارهای مهمترمان خواهیم یافت.