اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، درباره موضوعی به پژوهش پرداخته که در سالیان اخیر فراوان مورد اقبال جوانان تاریخ‌پژوه قرار گرفته است. اینکه شهید سپهبد محمد ولی قرنی از چه روی، مسیر طولانی رکن دو ارتش شاهنشاهی تا کودتا علیه پهلوی دوم را پیمود، از پرسش‌هایی است که فراوان تکرار شده است. «مرزبان» سعی دارد با یافته‌های خویش به این پرسش پاسخ دهد و سایر ابعاد زندگی سیاسی سپهبد قرنی را نیز تبیین کند. تارنمای ناشر در معرفه‌نامه‌ای برای این کتاب، به نکات پی آمده اشارت برده است:
«زندگینامه سپهبد ولی‌الله قرنی با عنوان مرزبان، از سوی مؤسسه فرهنگی- هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، روانه بازار نشر شد. این کتاب در قالب دانستنی‌های انقلاب اسلامی برای جوانان می‌کوشد تا با زبانی ساده و به دور از تکلف، زندگینامه نخستین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران را روایت کند. سپهبد قرنی که سابقه حضور در ارتش شاهنشاهی را در کارنامه خود داشت، هیچ‌گاه خود را وابسته به رژیم پهلوی ندانست و بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز برای خدمت به مردم ایران و انقلاب اسلامی، فعالیت خود را آغاز کرد. چنانکه در مقدمه مرزبان آمده است: شهید ولی‌الله قرنی یکی از ارتشیانی بود که به رغم خدمت در مناصب بالای ارتش شاهنشاهی، به هیچ وجه در ساختار وابسته رژیم پهلوی مستحیل نشد و همواره درصدد خدمت به وطن و ملت خود بود. او پس از پیروزی انقلاب، به خدمت نظام اسلامی درآمد و نقش ویژه‌ای در سرکوب ضدانقلاب و تجزیه‌طلبان داشت. کتاب مرزبان زندگی شهید قرنی را در سه دوره مورد بررسی قرار داده است. دوره اول با عنوان آمال و آرزوها، به بررسی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی ولی‌الله قرنی اختصاص دارد. در این بخش، نخستین تکاپو‌های سیاسی قرنی در دوران پهلوی دوم مورد بررسی قرار می‌گیرد و ارتباط‌های پنهانی او با گروه‌هایی چون: جمعیت ترقی‌خواهان، جمعیت آزادی، جامعه لیسانسه‌های دانشسرای عالی و... واکاوی می‌شود. دوره دوم به بررسی زندگی و فعالیت‌های قرنی در مقطع پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ می‌پردازد. این دوران همزمان با تثبیت دیکتاتوری محمدرضا پهلوی و ستیز با نظامیان میهن‌پرست است. در این بخش به نخستین مواجهه‌های علنی قرنی، با خودکامگی محمدرضا پهلوی و متعاقب آن بازداشت وی نیز اشاراتی شده است. در این بخش نحوه لو رفتن تشکیلات و فعالیت‌های قرنی نیز ذکر شده که حاوی نکات تاریخی بسیار مهمی است. دوره سوم با عنوان ۴۳ روز پرتنش، روز‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن را روایت می‌کند و به بررسی فعالیت‌های قرنی، از ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ تا ۷ فروردین‌ماه ۱۳۵۸ اختصاص دارد. در این صفحات، به دسیسه‌های ضد انقلاب در تخریب چهره شهید قرنی - که منجر به استعفای وی شد- اشاره شده است. نحوه شهادت سپهبد قرنی از سوی گروهک فرقان، ارتباط فرقان با امریکا، ناگفته‌ها و ویژگی‌های اخلاقی شهید قرنی، از دیگر عناوین این کتاب است. در بخش دیگری از کتاب مرزبان، نیز مصاحبه‌ها و گفتگو‌هایی با برخی از دوستان و نزدیکان شهید قرنی منتشر شده که از آن جمله می‌توان به خاطرات سرهنگ محمدعلی شریف‌النسب و مصاحبه با امیر سرتیپ دوم نباتی اشاره کرد. مرزبان زندگینامه شهید قرنی در قالب دانستنی‌های انقلاب اسلامی برای جوانان از سوی آناهیتا حسین‌زاده و حسن چراغلو تألیف و به همت مؤسسه فرهنگی- هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی، در ۱۴۴ صفحه روانه بازار نشر شده است...».
