نگرانی مقامات کرملین از واگرایی و پیوستن متحدین سنتی و جمهوریهای سابق شوروی به ناتو، سیاست ناتو مبنی بر ورود به حوزه نفوذ و حیاط خلوت روسیه و از طرف دیگرنادیده گرفتن حقوق روس تبارهای ساکن شرق اوکراین از سوی دولت زلنسکی را میتوان از جمله عوامل اصلی جنگ روسیه و اوکراین قلمداد کرد.
اگرچه کشورهای عضو ناتو اینگونه وانمود میکنند که به اوکراین تنها کمک تسلیحاتی و آن هم سلاحهای متعارف و دارای برد محدود میکنند، اما واقعیت این است که هم ناتو و هم روسیه به خوبی بر این امر واقف هستند که در جنگی اعلام نشده و تمام عیار در مقابل هم قرار گرفته اند.
اگربخواهیم واقعیت آنچه که ناتو از توان نظامی خود وارد صحنه نبرد با ارتش سرخ کرده را بیان کنیم به این نکته مهم پی خواهیم برد که ناتو تمام توان و تکنولوژی نظامی خود را در لباس ارتش اوکراین برای شکست ارتش روسیه بکارگرفته است.
راز مهم جنگ روسیه و اوکراین زمانی بر ملاء شد که کشورهای عضو ناتو قریب شش ماه با انتقال انواع تسلیحات به خطوط مقدم نبرد و با بکارگیری انواع سلاحهای سبک و سنگین، توپخانه قدرتمند و آتش تهیه قوی ضد حملهای بزرگ را برای بازپس گیری سرزمینهای تصرف شده اوکراین توسط ارتش روسیه را به مرحله اجراء گذاشتند، اما این ضد حمله ناتو که از آن به عنوان ضد حمله بزرگ ارتش اوکراین نیز نام برده میشد به شکست انجامید.
واقعیت اینکه تکنولوژی و توان نظامی ناتو در جنگ با روسها زیر سؤال رفته و کارایی سلاحهای تعریفی آنان در میدان واقعی نبرد در حد اسباب بازی بیش نبوده است. ارتش روسیه به دلیل در اختیار داشتن سرپل ها، جو و زمین و همراهی مردم شرق اوکراین و همچنین پیشرفتهترین و قویترین سامانههای پدافندی ضد هوایی و موشکی جهان، توانسته تکنولوژی ناتو را در اوکراین زمینگیر کند.
هم ارتش اوکراین و هم کشورهای عضو ناتو به این نتیجه رسیده اند که تلاش برای شکستن خطوط پدافندی و عقب راندن ارتش سرخ کاری بس دشوار و بیهوده است.
اکنون ناتو علیرغم هزینههای هنگفت نظامی در جنگ اوکراین باید نظاره گر نابودی تسلیحات، تجهیزات و هدر رفت منابع خود و از همه مهمتر حیثیت و هیمنه نظامی خود در باتلاق اوکراین باشد.
واقعیت آنکه ناتو در باتلاق جنگ اوکراین گرفتار شده و نه راه پس دارد و نه راه پیش؛ بنابراین ناتو یا باید بطورمستقیم وارد جنگ با روسیه شود که منجربه جنگ جهانی سوم و قطعاً جنگ هستهای خواهد شد و یا به دنبال راهی آبرومندانه برای بیرون کشیدن خود از باتلاق اوکراین باشد. از سوی دیگرتعداد زیادی از اعضای ناتو مخالف ورود به درگیری مستقیم با روسها هستند چرا که کشورهای اروپایی بویژه اروپای شرقی به خوبی آگاه هستند که در صورت وقوع درگیری مستقیم با روسیه اولین قربانیان سیاستهای توسعه طلبانه ناتو آنان خواهند بود. با توجه به اینکه کشورهای عضو ناتو خود درگیر بحرانهای اقتصادی و اجتماعی هستند امکان تداوم ارائه کمکهای مالی و تسلیحاتی به اوکراین در دراز مدت برای آنان امری غیر ممکن و البته بیهوده خواهد بود. چرا که ارسال تسلیحات به اوکراین حکم آب درهاون کوبیدن را دارد.
جدای از بحث بحران تسلیحات و مهمات که ارتش اوکراین با آن مواجه است، تلفات ارتش اوکراین از لحاظ منابع انسانی نیز بسیار بالا بوده و جنگجویان خارجی و نیروهای مردمی دیگر انگیزهای برای تداوم نبرد با روسها را ندارند.
از سوی دیگر بر اساس استراتژی نبرد، همواره تلفات نیروی مهاجم به مراتب بیشتر از نیرویی است که در مواضع تثبیت شده و در حالت پدافندی قرار دارد؛ لذا باید اذعان کرد که روسها تقریبا به اهداف خود در اوکراین دست یافته اند و تمایلی به ادامه پیش روی ندارند از این رو ارتش سرخ در حال تثبیت مواضع پدافندی و استحکامات دفاعی در مواضع تصرف شده است و در چنین وضعیتی ضد حملههای اوکراین جزء نابودی تسلیحات و نیروی انسانی ارتش این کشور هیچ دستاوردی در پی نخواهد داشت.
کشورهای عضو ناتو امیدوار بودند با اعمال تحریمهای سنگین علیه روسیه، پوتین را وادار به عقب نشینی از اوکراین کنند، اما سوای از اینکه روسیه از لحاظ زیر ساخت اقتصادی میراث دار اقتصاد قوی شوروری سابق میباشد علاوه بر این در این مدت مقامات کرملین با پیوند زدن اقتصاد خود به اقتصاد کشورهایی نظیر اعضای پیمان شانگهای و بریکس عملا تحریمهای غرب علیه خود را خنثی نموده اند.
پیش بینی میشود جنگ اوکراین و روسیه که اکنون فرسایشی شده سالها به طول بینجامد و تنها گذشت زمان و تغییر استراتژی دو طرف (روسیه - ناتو) میتواند به این جنگ پایان بدهد.
اینکه ناتو تا چه زمانی منابع نظامی و مالی خود را در اوکراین خرج خواهد کرد به وضعیت اقتصادی کشورهای عضو این پیمان نظامی بستگی دارد.
ناگفته نماند که هم اکنون صدای اعتراضات مردمی و برخی احزاب سیاسی در اروپا و آمریکا علیه ولخرجیهای بیهوده ناتو در اوکراین به گوش میرسد و غربیها به خوبی میدانند که نمیتوانند به خطای راهبردی خود در قبال جنگ اوکراین و روسیه ادامه بدهند چرا که در صورت تداوم این سیاست به زودی اعتراضات مردمی علیه بحرانهای اقتصادی ناشی از جنگ طلبیهای ناتو سراسر اروپا و آمریکا را فراخواهد گرفت.