۲ تا ۱۰ هزار ون تا شهریورماه تحویل دادهمیشود؛ این عین جمله شهردار است، اما حتی اگر ۲ هزار ون (کف تعداد وعده دادهشده) را هم درنظر بگیریم، شمارهگذاری ۱۹۵ دستگاه ون، نشان از خالیبودن دست شهرداری دارد. چطور میتوان باور کرد تا پایان شهریور حداقل ونهای وعده دادهشده در کف خیابان دیدهشود، وقتی در یک ماه اخیر، تنها یک درصد از آنها در مسیر مهیا شدن قرار گرفتهاست. خصوصاً اینکه ۱۹۵ ون شمارهگذاری شده، نه از آن ونهای وعده دادهشده شهردار بلکه از مجموع ۶۳۰ ونی است که طی یکسال اخیر در پارکینگ خاک میخوردهاست؛ حال بماند که یکسال خاک خوردن این ونها در پارکینگ تا چه اندازه میتواند موجب مستهلکشدن این خودروها شود.
هوا به شدت گرم است و مسافران در ایستگاه تاکسی منتظر ماندهاند. تاکسی نیست، اگر هم باشد راننده اش منتظر مسافر دربستی میماند. برخی مسافران از شدت داغی هوا، کلافه شدهاند و مدام چشمچشم میکنند تا بلکه یک تاکسی پیدا شود. تا اینکه سروکله یک ونتاکسی سبزرنگ با ظاهر قراضهپیدا میشود و جلوی پای مسافران میایستد. برخی از مسافران با اکراه سوار آن میشوند، برخی دیگر ترجیح میدهند به انتظارشان برای رسیدن یک تاکسی ادامه دهند. رانندگان ونتاکسی به خوبی میدانند که در این وقت روز که تعداد مسافران زیاد و تعداد تاکسیها کم است، میتوانند پشت سر هم قطار شوند و مسافران زیادی را سوار کنند. مسافران، اما چندان دل خوشی از سفر با ونتاکسی قدیمی ندارند، آنها باید مدام با یکدیگر چانه بزنند که چه کسی اول یا آخر پیاده خواهد شد تا صندلیهای دم در که مدام باید برای پیادهشدن هر مسافری باز و بسته شود به مسافری تعلق بگیرد که قصد زودتر پیادهشدن را دارد.
مشکلات ونتاکسیهای قدیمی یکی دو تا نیست، هم رانندگان از تعمیر مدام این وسیلهنقلیه خسته شدهاند و هم مسافران که باید ۱۰ نفری در یک اتاقک کوچک بنشینند و برای سوار و پیادهشدن به دردسر بیفتند، رغبتی برای سفر با آن ندارند. قسمت بدتر ماجرا اینجاست که اتاقک ونتاکسیهای قدیمی هنگام عبور از روی موانع خیابانی سروصدای زیادی دارد و مسافران را با شتاب از روی صندلیهای لقلقیاش به بالا و پایین پرتاب میکند. حتی باز و بسته کردن در ونها نیز سختیهای خودش را دارد تا جایی که حتی افراد مسن و اغلب زنان، با زور میتوانند این درها را باز یا بسته کنند. به همین دلیل است که تجربه چندین سال رفت و آمد ونها در خیابانها ثابت کرده که طراحی این خودروها مناسب با ویژگیهای مسافرکشی در خیابانهای شلوغ کلانشهرهایی، چون تهران نیست.
ونهای بیوفا
پای صحبت رانندگان ونتاکسی که بنشینی از مصائب این خودرو حرفهای زیادی برای گفتن دارند، آنها میگویند بیشتر از آنکه این ونها برایشان درآمد داشتهباشد، خرج روی دستشان گذاشته و اصلاً به آنها وفا نمیکند. از طرفی کمبود قطعات، استهلاک و مصرف سوخت بالا از مهمترین معایب این تاکسیهای ون عنوان میشود. خدا نکند اگر یکی از این ونتاکسیها دچار نقص فنی شود یا تصادف کند، آن وقت است که زمان زیادی را در تعمیرگاه میماند و راننده را بدون درآمد میگذارد.
یکی از این رانندگان ونتاکسی به «جوان» میگوید: «۷۰ سال دارم و هیچ کجا به من کار نمیدهند. تنها کاری که میتوانم انجام دهم مسافرکشی با ونتاکسی است که برایم مانده، اما به قدری این وسیلهنقلیه قدیمی شده که با زور راه میرود و هزینههای تعمیرش به شدت گران است.» او ادامه میدهد: «همین چند روز پیش بود که در خودرو منتظر مسافر ماندهبودم که دود از زیر صندلی راننده بلند شد. دنبال ایراد آن گشتم که دیدم سیمکشی خودرو ایراد پیدا کرده که اگر آن لحظه آنجا نبودم، ممکن بود خودرو آتش بگیرد و تنها سرمایهای که دارم، از بین برود. این ونها به قدری قدیمی است که خود به خود ایراد پیدا میکند و مدام باید پول خرجشان کنیم.» این راننده به وعده شهرداری برای نوسازی ونها اشاره میکند و میگوید: «از آذرماه سال گذشته اعلام کردند که قرار است ونهای نو بدهند. هشت ماه از این وعده میگذرد، اما هنوز خبری نیست. البته اینبار وعده تحویل ونها در شهریور امسال یعنی ماه آینده را دادهاند. امیدوارم که اینبار به حرفی که میزنند عمل کنند تا ما هم از این شرایط نجات پیدا کنیم.»
چه تعداد ون به شبکه حمل و نقل تهران وارد میشود؟
اوایل امسال بود که محمد امیرآبادی، مدیر کل برنامهریزی و توسعه شهری امور حملونقل و ترافیک شهرداری تهران به «جوان» گفتهبود: «برنامه ما این است که ۷ تا ۸ هزار ون را به شبکه تهران وارد کنیم، اما در حال حاضر این تعداد ون در کشور وجود ندارد، به همین منظور با خودروسازان توافق و اخیراً بین شهرداری تهران و وزیر صمت امضا شدهاست. وزارت صمت اعلام کردهاست در فاز اول ۱۵هزار ون را در قالب پلتفرمهای جدید تأمین میکند و امیدواریم حداقل ۷ هزار ون در سال پیش رو به شبکه شهری تهران اضافه شود.»
همچنین ماه گذشته شهردار زاکانی در چهارمین نشست خبری شهردار تهران با محوریت حوزه حمل و نقل عمومی درباره تعداد ونهایی که قرار است امسال تحویل دادهشود، گفت: «طبق تفاهمی که با وزارت صمت و خودروسازان امضا کردیم، آنها تعهدی را برای قبل از اتمام سال به ما دادند و قرار شده از شهریور ماه ۲ هزار تا ۱۰ هزار ون تحویل بدهند.»
۱۹۵ دستگاه ون در مرحله شمارهگذاری
سال گذشته بود که از ۶۳۰ ونتاکسی جدید رونمایی شد، اما هیچکدام از این وسایلنقلیه به مرحله تحویل نرسید. در این رابطه امین رهبر، مدیر نوسازی ناوگان سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران به «جوان» میگوید: «تحویل ۱۹۵ دستگاه ون از محل ۶۳۰ دستگاه ون در مراحل شمارهگذاری به نام شهرداری تهران در حال انجام است، ولی برای الباقی آن تاکنون از سوی وزارت کشور ابلاغی صادر نشدهاست.»
او ادامه میدهد: «در نظر است از ونهای مذکور در طرح شاتل سرویس، برای اولینبار در کشور به منظور راهاندازی پروژه حمل و نقل پاسخگو به تقاضا و همچنین مدیریت ازدحام مسافر در ساعات اوج ترافیک استفاده شود.»
آقای رهبر اظهار میدارد: «تعداد ۱۹۵ دستگاه از محل ۶۳۰ دستگاه ون وانا در مرحله اول از سوی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور به شهر تهران اختصاص داده شدهاست که شمارهگذاری این ونها انجامشده و در مرحله تحویل به شهرداری است. مالکیت این ونها مطابق با دستورالعمل ابلاغی، در اختیار شهرداری تهران است، بنابراین واگذاری حق بهرهبرداری از آنها به شرکتهای واجد شرایط امکانپذیر خواهد بود.»
او میگوید: «در نظر است از ونهای مذکور با بهرهگیری از مدلهای روز دنیا در حوزه حمل و نقل عمومی، در طرح موسوم به شاتل سرویس استفاده شود که برای اولینبار در کشور به منظور راهاندازی پروژه حمل و نقل پاسخگو به تقاضا و مدیریت ازدحام مسافر در ساعات اوج ترافیک اجرایی خواهد شد.»
مدیر نوسازی ناوگان سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران افزود: «شایان ذکر است با توجه به پرداخت کامل قدرالسهم شهرداری تهران برای تحویل ۶۳۰ دستگاه ون، تاکنون بهرغم مکاتبات متعدد و پیگیری مستمر زمان دقیقی برای تحویل الباقی ونها از سوی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور اعلام نشدهاست.»
او تصریح کرد: «از آنجایی که با توجه به قیمت بالای ون، امکان نوسازی و جایگزینی ونهای فرسوده برای درصد قابلتوجهی از تاکسیرانان فراهم نیست، طرحی به منظور فراهمسازی تسهیل شرایط نوسازی ناوگان در دستور کار است که در آینده نزدیک، اطلاعرسانی لازم در این خصوص انجام خواهد شد.»
به گزارش «جوان»، هر چند که ۶۳۰ ون، نیاز فعلی تهران را برطرف نخواهد کرد و مشخص نیست که این ونتاکسیها قرار است به دست کدام یک از رانندگان برسد. اصلاً قیمت تعیینشده آنها چقدر است؟ آیا رانندگان از عهده پرداخت هزینه آن برخواهند آمد؟ اینها سؤالاتی است که باید طی یک ماه آینده به آنها پاسخ دادهشود. باید منتظر ماند و دید که آیا وعده تحویل ۲ هزار تا ۱۰ هزار ون در تهران در شهریورماه عملی خواهد شد و رانندگان و رانندگان ونتاکسی از مصائب سفر با این وسیله نقلیه فرسوده، نجات پیدا خواهند کرد؟!
