کتاب همرزمان حسین (ع) مشتمل بر ۱۰ سخنرانی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در ماه محرم سال۵۱ است. ایشان بین سال‌های ۴۶ تا ۵۵ به‌طور متناوب در مناسبت‌های مذهبی به تهران مسافرت و در جلسات مختلف سخنرانی می‌کردند، در محرم سال ۵۱ به تهران عزیمت می‌کنند و در هیئت انصار‌الحسین (ع) و برخی از جلسات دیگر به سخنرانی می‌پردازند. هیئت انصار‌الحسین از هیئت‌های پرشور و انقلابی تهران بود و بسیاری از مبارزان انقلابی در جلسات این هیئت شرکت می‌کردند و سخنرانان این جلسه نیز از میان روحانیان انقلابی انتخاب می‌شدند. معظم‌له از ابتدای تأسیس این هیئت بار‌ها در آن سخنرانی کرده بودند. نفس سخنرانی در این جلسه یک اقدام انقلابی از سوی ایشان تلقی می‌شد.
عالمان و اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان، تحقیقات گسترده‌ای را به منظور تحلیل دوران ۲۵۰ساله امامت ائمه معصوم (ع) انجام داده‌اند. برخی به‌کلی راهی غلط را پیمودند و این بزرگواران را به مرتبه عالمان و عابدان زمان خود تقلیل دادند و هرگونه تأثیر اجتماعی و سیاسی را از ایشان سلب کردند.
در مقابل این گروه، اکثر اندیشمندان شیعه بر این باورند که امامان معصوم (ع) خلیفه حقیقی و جانشین پیامبر اکرم (ص) در همه شئون و مقامات ایشان - به جز نبوت و دریافت وحی- هستند. شئونی همچون تشکیل حکومت اسلامی، قضاوت، تبیین قرآن، تعلیم احکام و دفاع از عقاید اسلامی. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز این عقیده را باور دارند. ایشان از سال‌های بسیار دور، مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای را در این زمینه در کتب تاریخی و روایی انجام داده‌اند.
آیت‌الله خامنه‌ای با ابداع واژه انسان ۲۵۰ ساله در ابتدای دهه ۵۰ شمسی و تبیین آن، گونه‌ای جدید از روش تحلیل سیره سیاسی- اجتماعی معصومان (ع) را به مخاطبان خود آموختند. ایشان این نگاه به سیره ائمه (ع) را با تحقیقات گسترده در متون حدیثی و کتب تاریخی و با استدلال‌های بسیار محکم به دست آورده‌اند و به هیچ‌وجه از روی تأثیرپذیری و انفعال از شرایط محیطی و گفتمانی آن دوران به آن نرسیده‌اند. تفاوت ایشان با دیگر پژوهشگران این موضوع در آن بود که ایشان با نگاه دوباره به متون و دقت در محتوا‌های آن به احیای میراث مبارزاتی امامان معصوم پرداخته‌اند. سؤال اساسی که می‌توانست به این استنباط کمک کند، این بود که «اگر ائمه اطهار (ع) اهل مجاهدت و مبارزه سیاسی حاد با حاکمان جور و علما و شعرای درباری نبودند، چه دلیلی داشت که با ایشان چنان برخورد‌های خشنی شود و در آخر نیز با شهادت از دنیا رخت بربندند.»
این کتاب در ۴۲۴ صفحه توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است.
