اجلاس سالانه بانک توسعه اسلامی به عنوان بزرگ‌ترین بانک بین‌المللی توسعه‌ای جهان اسلام با حضور مقامات بیش از ۵۰کشور عضو سازمان همکاری اسلامی روز گذشته در جده عربستان برگزار شد. به گفته سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان به نشریه فوریز امریکا در حاشیه اجلاس روز شنبه جده، این اجلاس یکی از بهترین و مهم‌ترین فرصت‌ها برای کشور‌های عضو است و فرصت همکاری مشترک میان اعضای بانک را فراهم می‌آورد و این هدف در دستور کار این دوره اجلاس نیز قرار داده شده است. خاندوزی به این نکته نیز تأکید کرده است: اعتقاد جمهوری اسلامی ایران بر استفاده از توانمندی‌های کشور‌های عضو بانک توسعه اسلامی بوده و اراده ما بر این است که با توجه به پیشرفت‌های ایران در زمینه‌های فناوری و توانمندی‌های بیو، نانو، صنایع دارویی، تجهیزات پزشکی، ساخت تجهیزات نیروگاهی و ساخت کاتالالیست‌های صنعت نفت، این پیشرفت‌ها را در اختیار سایر اعضای بانک و کشور‌های اسلامی قرار دهیم.
بانک توسعه اسلامی یکی از مؤسسات بزرگ مالی توسعه‌ای بین‌المللی و از نهاد‌های تخصصی سازمان کنفرانس اسلامی است که با هدف پیشبرد توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی کشور‌های عضو و جوامع مسلمان کشور‌های غیرعضو، در سراسر جهان بر اساس اصول شریعت اسلامی تأسیس شد. هم اکنون اعضای بانک توسعه اسلامی، در برگیرنده ۵۶کشور از چهار قاره آسیا، آفریقا، اروپا و امریکا هستند. عمده تمرکز این بانک بر تأمین مالی پروژه‌های زیربنایی و توسعه‌ای کشورهاست که تمامی عملیات‌های بانک مذکور بر مبنای اصول شریعت انجام می‌گیرد. بانک مذکور در پروژه‌ها از شیوه‌های مختلف استصناع، لیزینگ و فروش اقساطی و ابزار‌های مختلف مالی مانند صکوک و اجاره به شرط تملیک استفاده می‌کند. همچنین در عقود تجاری که به شکل تأمین مالی دومرحله‌ای است، اصول اسلامی رعایت می‌شود.
آمادگی ایران برای اشتراک دانش فنی با اعضای بانک توسعه اسلامی
سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی طی سخنانی در اجلاس سالانه بانک توسعه اسلامی (IsDB) اظهار کرد: در ابتدا باید از مدیران بانک توسعه اسلامی تشکر کنم که موضوع بسیار مهم تقویت انتقال دانش جنوب- جنوب و مشارکت کشور‌های عضو و سایر حامیان جنوب- جنوب را در برنامه این دوره از اجلاس قرار دادند.
وی ادامه داد: دانش و پیشرفت فنی در نظریه‌های متأخر اقتصاد به عنوان عامل اصلی رشد اقتصادی قلمداد می‌شود و رشد و توسعه پایدار در گرو انتقال و تولید دانش و پیشرفت فنی است.
خاندوزی یادآور شد: در قرون گذشته ملل مسلمان و کشور‌هایی که امروز تحت عنوان جنوب از آن‌ها یاد می‌شود، سهم بسیار بیشتری از امروز در تولید دانش، نوآوری و تولید در دنیا داشتند و به نوعی الگوی سایر دولت‌ها محسوب می‌شدند.
وی افزود: ملل اسلامی مبدأ بسیاری از اختراعات و نوآوری‌ها در میان سایر ملت‌ها بودند و در حوزه‌هایی مثل ریاضیات، نجوم، شیمی و پزشکی سرآمد زمان خود بودند و همه این‌ها منشأ تولید و قدرت اقتصادی آن‌ها شده بود. امروز نیز کشور‌های اسلامی و به طور مشخص بانک توسعه اسلامی که اساساً برای کمک به رشد و توسعه ملت‌های مسلمان تأسیس شده است، باید در جهت افزایش سهم کشور‌های اسلامی در تولید دانش و پیشرفت فنی بکوشند که نتیجه آن افزایش رشد اقتصادی و سهم آن‌ها از تولید کالا‌ها و خدمات در دنیا و در نهایت بهبود شاخص‌های توسعه آن‌ها خواهد شد.
وزیر اقتصاد تأکید کرد: یکی از اقداماتی که بانک توسعه اسلامی می‌تواند انجام دهد، تأسیس نهاد‌ها و ایجاد ابزار‌های مالی برای کمک به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و انتقال و به‌کارگیری دانش فنی در کشور‌های عضو است.
وی افزود: به طور مشخص تأسیس صندوق‌های خطرپذیر (venture capital fund) به صورت مستقل ذیل بانک یا مشارکت و تأمین مالی صندوق‌های خطرپذیر فعال در کشور‌های عضو در جهت ایجاد، به‌کارگیری و انتقال دانش می‌تواند کمک فراوانی کند.
به گفته وی یکی دیگر از اقداماتی که بانک توسعه اسلامی می‌تواند در این راستا در دستور کار قرار دهد، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان کشور‌های عضو است.
خاندوزی افزود: این حمایت‌ها می‌تواند اعطای تسهیلات و تأمین مالی مستقیم به این شرکت‌ها در راستای تقویت ساختار مالی و توانایی آن‌ها در فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه و به‌کارگیری دانش‌های فنی تولید شده باشد.
وزیر اقتصاد تأکید کرد: علاوه بر این بانک می‌تواند در پروژه‌های مصوب تأمین مالی در حوزه‌های مختلف، امتیازاتی برای شرکت‌های خصوصی کشور‌های عضو در مقایسه با سایر شرکت‌ها داشته باشد و در عین حال شروطی نیز برای انتقال دانش برای آن‌ها در نظر بگیرد.
وزیر اقتصاد کشورمان تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به ویژه در سال‌های اخیر با حمایت‌ها و البته محدودیت‌های بین‌المللی پیشرفت‌های چشمگیری در تولید دانش فنی، به طور مشخص در حوزه‌های فناوری‌های بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی، هوافضا، دارو و تجهیزات پزشکی، رادیوداروها، سلول‌های بنیادی، نفت و گاز و سدسازی داشته و توانسته است انحصار کشور‌های پیشرفته را در حوزه تحقیقات و البته به‌کارگیری بشکند و منجر به تولید کالا‌ها و خدمات با فناوری پیشرفته شود.
خاندوزی تأکید کرد: من به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در اینجا بیان می‌کنم که ایران این آمادگی را دارد ثمره تلاش‌ها، تجربیات و یافته‌های خود را در این حوزه‌ها با کشور‌های عضو و با حمایت بانک توسعه اسلامی در چارچوب تعاملات اقتصادی ارزش‌آفرین به اشتراک بگذارد.
اقدامات ایران برای مشارکت در افزایش سهام سرمایه
همچنین وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران در حاشیه اجلاس۲۰۲۳ گروه بانک توسعه اسلامی در جده عربستان‌سعودی با محمد الجاسر و مدیران ارشد بانک توسعه اسلامی دیدار کرد. در این دیدار طرفین ضمن اشاره به نقاط عطف همکاری‌های مشترک، بر رفع موانع و مشکلات مربوط در مسیر این همکاری‌ها تأکید کردند.
سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته برای رفع موانع همکاری‌های موجود از آغاز فعالیت دولت سیزدهم، بر تأکید رئیس‌جمهوری اسلامی ایران بر تقویت همکاری‌های مشترک با این بانک و رفع مشکلات و چالش‌های در مسیر این تعاملات اشاره کرد.
خاندوزی ادامه داد: به منظور حفظ حمایت جمهوری اسلامی ایران از فعالیت‌های بانک در جهان اسلام، ایران به عنوان یکی از سهامداران ارشد بانک، اقدامات نهایی خود را در راستای مشارکت در افزایش سهام سرمایه بانک مورد اجرا قرار داده است و به زودی لایحه پیشنهادی دولت در این خصوص سیر مراحل تقنین را در مجلس شورای اسلامی طی می‌کند.
رئیس بانک توسعه اسلامی نیز در این دیدار به چالش‌های پیش روی بانک طی سال‌های همه‌گیری کرونا اشاره و از جمهوری اسلامی ایران درخواست کرد که همچون سایر سهامداران ارشد بانک، ضمن حمایت از افزایش سهام سرمایه مزبور، تلاش کند با ایفای تعهدات ناشی از بهره‌مندی از تسهیلات پروژه‌ای بانک، بانک توسعه اسلامی را در راستای حفظ رتبه اعتباری AAA یاری رساند.
در این دیدار خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی از رئیس بانک توسعه اسلامی برای سفر به تهران دعوت کرد و این سفر را در موقعیت موجود همکاری‌های بانک و ایران به عنوان یک نقطه عطف دانست.
