بیشک برنامهریزی بدون آمار و ارقام شدنی نیست، از این رو حکمرانی خوب نیازمند مرکز آماری بسیار قوی است تا با ارائه آمار بهنگام، دقیق، صحیح و سریع به حکمرانان اطلاع دهد که آیا همه چیز طبق برنامه پیش میرود یا اینکه اشکالی در کار است و باید برای رفع اشکال چارهاندیشی کرد بیشک برنامهریزی بدون آمار و ارقام شدنی نیست، از این رو حکمرانی خوب نیازمند مرکز آماری بسیار قوی است تا با ارائه آمار بهنگام، دقیق، صحیح و سریع به حکمرانان اطلاع دهد که آیا همه چیز طبق برنامه پیش میرود یا اینکه اشکالی در کار است و باید برای رفع اشکال چارهاندیشی کرد. در همین راستا رئیس سازمان برنامه و بودجه تدوین برنامه هفتم توسعه را نیازمند تحلیل وضعیت کنونی کشور از طریق آمار و اطلاعات دانست و معاون اول رئیسجمهور نیز حکمرانی خوب را در گرو آمار و اطلاعات صحیح، دقیق و بموقع عنوان کرد. اغلب کشورهای توسعهیافته مرکز مانیتورینگی دارند که اطلاعات، آمار و ارقام حوزههای مختلف کشور را رصد میکند تا به حکمرانان به شیوههای مختلف اعلام کنند کشور روی ریل برنامههای تعیینشده حرکت میکند یا خیر. همین توضیح نشان از اهمیت حوزه تهیه آمار و اطلاعات دارد، به ویژه آنکه در عصری به سر میبریم که تغییر و تحولات سرعت گرفته است و به زعم برخی از علمای علم برنامهریزی باید در کنار برنامههای ازپیشتعیینشده چنان از حوزه آمار و اطلاعات قوی برخوردار باشیم که اگر لازم شد سریعاً برنامه جدیدی به کار بگیریم و مشکلی از حیث دستیابی به آمار و اطلاعات نداشته باشیم، در غیر این صورت تحقق اهداف ازپیشتعیینشده رفتهرفته با گذر زمان کاهش پیدا میکند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه روز گذشته در مراسم گرامیداشت روز آمار و برنامهریزی در سازمان برنامه و بودجه اظهار داشت: ما نیاز به نگاه برنامهمحور به جای بودجهمحور داریم، در حالی که هم اکنون عمده وقت سازمان برنامه و بودجه صرف بودجه و کمتر به برنامه توجه میشود. رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: باید ۵۰درصد وقت مدیران استانی صرف برنامهریزی شود، در حالی که عمده وقت آنها صرف بودجه میشود. وی همچنین با بیان اینکه طرح آمایش سرزمینی تصویب و ابلاغ شده است، گفت: وقتی به استانها سفر میکنیم، مقامات استانی در جایی که نیاز به احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی با اشتغالزایی بالا و منابع اندک دارد، اصرار دارند در استانی که آب و منابع کم است، پتروشیمی ایجاد شود که اشتغالی هم در پی نخواهد داشت. وی بیان کرد: در کنار تدوین برنامه هفتم توسعه نیاز به تحلیل از وضعیت کنونی کشور داریم که آن هم نیاز به آمار و اطلاعات دارد. به گفته وی، برنامههای توسعه گذشته در حد ۲۵ تا ۳۰درصد محقق شده است و ما اگر بخواهیم رشد ۸درصدی در کشور محقق شود، نیاز به برنامهریزی و آمار متقن داریم. وی با اشاره به رقم بسیار بالای نقدینگی در کشور اظهار داشت: باید از این حجم نقدینگی برای سرمایهگذاری استفاده شود. مسعود میرکاظمی ادامه داد: به تازگی همکاری خوبی بین سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت شکل گرفته و کنسرسیومی از بانکها، شرکتهای سرمایهگذاری داخلی و سایر شرکتهای پیمانکاری تشکیل شده است که منجر به تفاهمنامه و قرارداد شده و قرار است ۲۷ میلیارد دلار در پروژههای نفت و گاز سرمایهگذاری شود و این رقم باید تا ۸۰ میلیارد دلار افزایش پیدا کند. به گفته میرکاظمی، سرمایهگذاری در پروژههای نفت و گاز زودبازده است و سرمایه آن در کمتر از یک سال برمیگردد. میرکاظمی از سال جاری و سال آینده به عنوان ثبات اقتصادی و رشد اقتصادی یاد کرد و گفت: گزارشهای ملی باید به سیاستگذاران و سرمایهگذاران از محل آمار داده شود.
دستگاهها دقیقترین آمار را در اختیار تصمیمگیران قرار دهند
از سوی دیگر معاون اول رئیسجمهور دیروز در این مراسم با بیان اینکه آمار و اطلاعات نقشی کلیدی و اساسی در حکمرانی و اداره کشورها دارد، اظهار داشت: امروز اداره هیچ کشوری بدون داشتن دادهها و اطلاعات دقیق امکانپذیر نیست و اگر برنامهریزیها مبتنی بر دادهها و آمار دقیق نباشد، اعتبارات در بخشهایی که اولویت ندارد، هزینه خواهد شد و این مسئله در نهایت منجر به هدررفت منابع و امکانات کشور میشود. محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور با اشاره به اینکه امروز پلتفرمها و سامانههای دیجیتالی زندگی شخصی افراد و همچنین نحوه اداره کشورها را تحت تأثیر قرار داده است، افزود: امروز رفتار، تمایلات، ذائقه و جهتگیریهای هر شخص در فضای مجازی و دنیای دیجیتال مورد ارزیابی و تحلیل قرار میگیرد و این اطلاعات میتواند از سوی دیگران چه دوست و چه دشمن مورد استفاده قرار گیرد. وی با تأکید بر اینکه شخصیسازی در برنامهریزیها موضوعی جدی است، ادامه داد: دنیا در حال پیشروی به سمتی است که حتی برای درمان افرادی که بیماریهای یکسان دارند، داروهای متفاوت و متناسب با هر شخص تجویز شود، بر همین اساس برای این حوزه باید برنامهریزی دقیق صورت گیرد. معاون اول رئیسجمهور خطاب به کارکنان و مدیران مرکز آمار ایران با بیان اینکه نقش شما در اداره کشور با گذشته قابل مقایسه نیست، تصریح کرد: عملکرد شما اگر مثبت باشد، میتواند کشور را به مطلوبترین نقطه برساند و اگر این عملکرد ضعیف باشد، میتواند باعث هدررفت منابع شود. وی تدوین و جمعآوری اطلاعات و آمار دقیق را موضوعی فرادستگاهی و فراقوهای دانست و افزود: همکاری دستگاهها برای جمعآوری دادههای دقیق بسیار پراهمیت است و اگر همه دستگاهها صادقانه و بهنگام، اطلاعات خود را در اختیار مرکز آمار ایران قرار ندهند، سطح کیفی خدمات این مرکز نمیتواند آنطور که باید مؤثر و مفید واقع شود.
معاون اول رئیسجمهور خاطرنشان کرد: گزارشهایی که از میزان تورم، نقدینگی، رشد پایه پولی و سایر شاخصها ارائه میشود، مربوط به گذشته است، اما نکته مهم آیندهنگری و پیشبینی ما نسبت به این شاخصهاست که جز از طریق تحلیل اطلاعات و آمار دقیق امکانپذیر نخواهد بود، بنابراین دستگاهها باید موظف باشند دقیقترین و صحیحترین آمارها را در اختیار تصمیمگیران کشور قرار دهند تا میزان درصد اشتباه در تصمیمات به حداقل ممکن کاهش یابد. مخبر حرکت به سمت جمعآوری هوشمند و مکانیزه آمار را امری مهم و ضروری ارزیابی کرد و گفت: به جای اینکه هر چند سال یک بار به شکل سنتی سرشماری و آمار نفوس و مسکن را انجام دهیم، باید با استفاده از نرمافزارها و روشهای نوین، به صورت لحظهای به آخرین آمارها دسترسی داشته باشیم تا بتوانیم اولویتها را به درستی برای تخصیص منابع تشخیص دهیم. وی همچنین بر لزوم بازتعریف بعضی شاخصها تأکید و خاطرنشان کرد: بازتعریف برخی شاخصها امروز یک اولویت است چراکه در تصمیمگیریها برای موضوعات کلان اقتصادی نظیر اشتغالزایی، تعریف نرخ بیکاری مهم و کلیدی خواهد بود. معاون اول رئیسجمهور با اشاره به اینکه توزیع منابع و اعتبارات با اتکا بر آمار و اطلاعات انجام میشود، بر لزوم ایجاد تحول در مرکز آمار ایران و مکانیزه شدن فرایندهای این مرکز تأکید کرد.