دور جدید مقابله نیروی زمینی سپاه با مراکز تجمع و آموزش گروهکهای تروریستی تجزیهطلب در اقلیم شمال عراق پس از محرز شدن نقشآفرینی آنها در اغتشاشات هفتههای اخیر در کشور آغاز شده است. بعد از ورود مجدد این گروهکها به فاز عملیاتهای مسلحانه که به تحریک سازمانهای اطلاعاتی کشورهای مرتجع منطقه انجامشده، همواره سپاه در مقاطع مختلف ضرباتی به این گروهکها وارد کرده است. سنگینترین عملیات از این دست را میتوان حمله موشکی ۱۷ شهریور ۱۳۹۷ دانست که نیروی هوافضای سپاه با موشکهای نقطهزن فاتح ۱۱۰ به محل جلسه مشترک این گروهکها با نمایندگان سازمانهای جاسوسی خارجی حمله کرد و چندین نفر از سران آنها را به هلاکت رساند.
در جریان حوادث اخیر کشور مشخص شد گروهکهای تجزیهطلب مستقر در اقلیم شمال عراق در حال نقشآفرینی در جنایات سازمانیافته علیه امنیت مردم هستند. به گفته سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه در برخی نواحی مرزهای شمال غربی حتی «در حال حاضر افراد این گروهکها به جای نیروهای اقلیم شمال عراق در مرز مستقر هستند» که این امر از نظر جمهوری اسلامی ایران غیرقابل پذیرش است. در نتیجه از هفته گذشته حملات توپخانه قدرتمند سپاه شروع شده و در روزهای گذشته هم با موشک و پهپادهای انهدامی (انتحاری) علیه مواضع این گروهکها حملات مؤثری صورت گرفت.
اما محوریت حملات اخیر موشک بالستیکی به نام فتح بود. این موشک با برد دستکم ۱۲۰کیلومتر به عنوان یکی از جدیدترین محصولات صنعت دفاعی کشور که در سالهای اخیر معرفی شده به سرعت جذب یگانهای موشکی نیروی زمینی ارتش (نزاجا) و نیروی زمینی سپاه (نزسا) و نیز نیروی دریایی سپاه (ندسا) شده است. تا پیش از بهخدمتگیری موشک فتح از راکتهای فجر ۵ و نیز نوع هدایتشونده آنها با بردهای ۶۵ تا بیش از ۱۰۰کیلومتر در یگانهای توپخانه این سه نیرو استفاده میشد که نهایتاً چهار تیر موشک روی یک پرتابگر متحرک قابل استفاده بود. همچنین در نزاجا و نزسا از راکتهای زلزال و نازعات هم استفاده میشد که هرچند برد و قدرت تخریب خوبی دارند، اما اولاً هدایتشونده نیستند و قابلیت نقطهزنی ندارند و دوماً به صورت تکی روی هر پرتابگر سوار میشوند. در سالهای اخیر در قالب طرحهای لبیک برای نقطهزنی و سوار کردن دو تیر از این سلاحها روی هر پرتابگر در نزاجا پروژههایی انجام شد، اما موشک فتح اساساً از ابتدا هدایتشونده بوده و نیز روی هر پرتابگر به تعداد شش تیر قابل نصب است.
وارث جمع و جور فاتح ۱۱۰.
اما در سالهای اخیر مشخص شد روند توسعه خانواده موشکهای فاتح که قبلاً با بزرگتر کردن آن و رسیدن به موشکهای ذوالفقار و دزفول تا برد هزارکیلومتر در دست اجرا بود، این بار معکوس شده و موشکهای کوچکتری با همان طراحی فاتح ۱۱۰ در حال توسعه است. رفتن به سمت ابعاد کوچکتر از فاتح ۱۱۰ ولی حفظ همان طراحی سبب شد تا ضمن حفظ اطمینانپذیری و دقت قبلی با کوچکسازی امکان بهکارگیری تعداد بالا روی یک پرتابگر ممکن شود. محصول این تفکر موشکی با برد ۱۲۰کیلومتر با دقت بالاست که شش تیر از آن روی یک کامیون حمل میشود و امکان استفاده از سرجنگیهای متنوعی دارد. این موشک به نام فتح در ۳۱ مرداد ۱۳۹۹ مشاهده شد.
موشک فتح که در رزمایشهای سالهای اخیر سپاه خوش درخشیده است، برای اولین بار در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۴ در سال ۱۳۹۹ بدون ذکر اسم و مشخصات و سپس در سالروز صنعت دفاعی در ۳۰ مرداد آن سال مشاهده شد. در نگاه اول مشخص بود این موشک همان پیکربندی فاتح ۱۱۰ مشهور و خوشسابقه را به ارث برده، اما به طور محسوسی در ابعاد کوچکتر ساخته شده است.
در اواخر سال ۱۳۹۹ انبوهی از موشکهای فتح در داخل محفظه پرتاب یا کنیستر استوانهای به نیروی دریایی سپاه تحویل شد و برای اولین بار این نیرو را صاحب موشک بالستیک کرد. در تیرماه ۱۴۰۰ هم موشک فتح به همراه پرتابگر ششتایی متحرک به نیروی زمینی سپاه تحویل داده شد که توان رزم این نیرو را با دو مؤلفه افزایش قدرت آتش و توان نقطهزنی بسیار بهبود بخشید.
مشخصات فنی فتح
این موشک با پرتابگر ششتایی که محفظه پرتاب مکعب مستطیلی دارند هم ارائه شده است. فتح موشکی با طول ۵ هزارو ۱۷۵ و قطر ۳۶۸ میلیمتر است، جرم کلی ۷۸۷کیلوگرم که ۱۵۰ کیلوگرم آن سرجنگی بوده و پیشران سوخت جامد مرکب یا HTPB به آن سرعت چهار برابر سرعت صوت یا چهار ماخ میدهد. این موشک عمر انبارداری بسیار خوبی که دستکم ۱۰ سال ارزیابی میشود، دارد و خطای آن کمتر از ۳۰ متر است. کمینه و بیشینه برد آن ۳۰ و ۱۲۰کیلومتر بوده که آن را به جایگزین شایستهای برای راکتهای نازعات و رقیب جدی برای خانواده راکتهای هدایتشونده فجر ۵ تبدیل
کرده است. برای مقایسه راکت فجر ۵ در مدل پایه خود با جرم حدود ۹۰۷ کیلوگرم و طول بیشتر از ۴/۶ متر و قطر ۳۳۳ میلیمتر به برد ۷۵ کیلومتر میرسد. نمونه برد بلند و هدایتشونده آن هم با برد ۱۵۰کیلومتر ۹۲۰ کیلوگرم جرم و طول بیشتر از ۴/۶ متر ۳۸ کیلوگرم سرجنگی کمتر نسبت به فتح دارد. موشک فتح که با اسم صادراتی BM-۱۲۰ عرضه میشود، علاوه بر سرجنگی انفجاری شدید از سرجنگی ترکشی منفجرشونده در ارتفاع مشخصی بالای هدف و سرجنگی نفوذگر در استحکامات و بتن هم میتواند استفاده کند.
بیش از ۷۰ موشک فتح در حملات اخیر نیروی زمینی سپاه علیه مواضع تروریستهای مستقر در اقلیم شمال عراق شلیک شده و با دقت به مواضع و استحکامات آنها اصابت کرده است. در صورتی که این حملات با راکتهای هدایتشونده فجر ۵ انجام میشد هم تعداد پرتابگر بیشتری نیاز بود و هم باید فاصله تا مواضع دشمن کم یا حتی در خاک عراق ورود میشد، اما موشکهای فتح سبب شدند بدون نیاز به حرکت دادن نیروهای زمینی و زرهی و توپخانه و به صورت واکنش سریع علیه مواضع دشمن عملیات مؤثری صورت پذیرد.
ایران در چند سال گذشته تاکنون چندین عملیات رزمی موشکی با موشکهای بومی نقطهزن خود داشته است. انهدام مراکز فرماندهی داعش در شرق سوریه و در منطقه دیرالزور در خرداد سال ۱۳۹۶ در عملیاتی به نام لیلهالقدر با استفاده از موشکهای ذوالفقار و قیام (که در ادامه معرفی میشود) صورت گرفت. در حمله به جلسه مشترک تروریستها با سازمانهای اطلاعاتی کشورهای مرتجع منطقه در کوی سنجر در کردستان عراق هم از موشکهای فاتح ۱۱۰ استفاده شد که در شهریور ۱۳۹۷ رخ داد. کمی بعد و در عملیات ضربت محرم در مهر ۱۳۹۷ علیه مراکز داعش مجدداً دو موشک ذوالفقار و قیام از گونه هدایتشونده به کار گرفته شد. اما عملیات حمله به پایگاه عینالاسد در پاسخ به شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی که اولین حمله نظامی به نیروهای امریکایی پس از جنگ جهانی دوم هم به شمار میرود، سپاه از موشکهای فاتح ۳۱۳ و قیام استفاده کرد.
این عملیاتها دیگر رزمایش نبودند که در خاک خودی اجرا شود و کسی بتواند نتایج آنها را مورد تردید قرار دهد بلکه با این عملیاتها خصوصاً سیلی سخت به امریکا در عملیات عینالاسد، دقت بالای موشکهای ایرانی عملاً به جهان اثبات شد. امروزه توان موشکی جمهوری اسلامی ایران چه در رده موشکهای تاکتیکی و چه موشکهای راهبردی به اصلیترین مؤلفه بازدارندگی و در عین حال سریعترین ابزار واکنشی کشور تبدیل شده است که اهداف ثابت و حتی شناورهای دشمن را تا مسافت ۲ هزارکیلومتر در زمان بسیار کوتاهی نابود میکند.