بهروز افخمی در نشستی در حاشیه دوازدهمین جشنواره عمار گفت: ما خودمان آثار قابل اقتباس داریم، بارزترین آن شاهنامه است. از شاهنامه که بزرگترین رمان عالم است، میتوان بیش از ۱۰۰ فیلم سینمایی ساخت.
به گزارش «جوان» بهروز افخمی در سومین روز از اکرانهای مردمی دوازدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار در کارگاه آموزشی با موضوع «اقتباس؛ از رمان تا فیلمنامه» در سخنانی گفت: هر کسی که فکر میکند ایدهای دارد که قبلاً پرداخته نشده، معمولاً به اندازه کافی داستان نخوانده است.
وی ادامه داد: در بحث حقوقی، همین ایده را میتوانیم به صورتی پرورش دهیم که به شکل ایده اصلی درنیاید و بعداً کسی نتواند شکایت کند. این هم خودش یک اقتباس است، البته این کار برای اینکه از شر خرید و پول دادن به آن نویسنده اول خلاص شوید، عیبی ندارد و خیلی هم خوب است، خیلی فیلمسازها خوب در دنیا این کار را میکردند، میآمدند میگفتند یک فیلم را دیدیم، همه دارند تعریف میکنند، پس من هم همین فیلم را طوری میسازم که معلوم شود فیلم اولی خوب نبوده است.
افخمی یادآور شد: بازرترین مثال متعلق به بازسازی وارونه «کازابلانکا» ست که هاوارد هاکس از داستان داشتن و نداشتن ارنست همینگوی ساخته و نسخه ایرانی از این اقتباس، «ناخدا خورشید» ناصر تقوایی است که یکی از بهترین اقتباسها و وفادار به داشتن و نداشتن ارنست همینگوی است.
این فیلمنامهنویس بیانداشت: ما نقطه مقابل امریکا هستیم، آنها از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نمیترسند و از همه قصههای کهن اقتباس انجام میدهند و بارها این کار را تکرار میکنند و به روی خودشان هم نمیآورند.
این کارگردان سینما در ادامه عنوان کرد: میدانید که ایران جزو کنوانسیون «برن» نیست. شما به عنوان یک ایرانی حق اقتباس از هر منبعی را دارید و حکومت هم از شما حمایت میکند. حکومت قبل از انقلاب عضویت را در این کنوانسیون نپذیرفت و بعد از انقلاب هم از امام پرسیدند کنوانسیون برن و قانون کپیرایت را چه کار کنند؟ بعد که به ایشان در مورد این کنوانسیون و حق کپیرایت توضیح دادند، امام گفتند: در اسلام قانون کپیرایت نداریم و ما تا به حال از این جمله امام خیلی استفاده کردهایم.
کارگردان فیلم عروس ادامه داد: خیلی از نویسندههای بزرگ همین را گفتند از بهترین چیزی که ما نوشتیم، سرقت کنید، چون ما هم با گذشتگانمان همین کار را کردیم و مهمترین چیز در مورد اقتباس، سلیقهدزد است! حتی در اسکار هم یک جایزه برای فیلمنامه اقتباسی و یک جایزه برای فیلمنامه اورجینال وجود دارد. جایزه فیلمنامه را دو تا کردند چراکه اگر فقط یک جایزه تعیین شده بود، همیشه فیلمنامههای اقتباسی جایزه را میبردند، زیرا این فیلمنامهها را از داستانهای پرفروش و مشهور اقتباس میکنند. پس فیلمنامه اصیل را هم در نظر میگیرند تا دیده شود. خیلی از فیلمهای ایرانی منبع اقتباس آشکار دارند، بعضی از آنها حتی منبع اقتباس پنهان هم ندارد، اما تقریباً از هر فیلم ایرانی شبیهش در جایی از دنیا شنیده شده است. باید فرض این باشد فیلمنامهنویسی اقتباسی را یاد بگیریم، بعد برویم به سمت نوشتن فیلمنامههای اصیل ولی در ایران این اصل رعایت نمیشود.
وی در پایان گفت: ما خودمان آثار قابل اقتباس داریم، بارزترین آن شاهنامه است. از شاهنامه که بزرگترین رمان عالم است میتوان بیش از ۱۰۰ فیلم سینمایی و هزار انیمه ساخت، اما نمیتوان برای اقتباس سراغ دیوان حافظ و خیام رفت چراکه شعر در ترجمه از بین میرود، چه برسد به اقتباس، اما شاهنامه فرق میکند، اگر فردوسی عمرش به دنیا بود، سینما را هم اختراع میکرد، او اکشنساز فوقالعادهای است و اگر الان در دنیای ما بود، امریکاییها میگفتند بیا برای ما اکشن بساز.