سرویس تاریخ جوان آنلاین: اثری که هماینک در باب آن سخن میرود، جنبهای ناب از زیست مبارزان مسلمان، در زندانها و شکنجهگاههای رژیم پهلوی را به توصیف نشسته است. برای دین باوران، ارتباط با خداوند به مثابه تسکینی بر زخمهای شکنجه مینمود و همین امر، از تحمل محنت آن میکاست.
داستانهای مرتبط با این قاعده فراوان است که بخشهایی از آنها را، علی مرتضوی قهی گرد آورده و انتشارات موزه عبرت ایران، به چاپ آن اهتمام ورزیده است. در دیباچه این اثر چنین آمده است:
«آنان که در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ساکت ننشستند و علیه ظلمت و سیاهی حکومت طاغوت قیام کردند و به مبارزه پرداختند را میتوان در دو دسته کلی قرار داد. دستهای که معتقد به اصل بودن مبارزه با رژیم شاه بودند و هیچ چیز نباید مانع تحقق این هدف قرار گیرد، حتی اعتقادات، الزامات و واجبات دینی و دستهای که با هدف اعتلای اسلام، امربهمعروف و نهیازمنکر؛ محو فساد، ظلم و استبداد حاکم و ایجاد حکومت اسلامی پای به میدان مبارزه گذاشتند. وجه اشتراک هر دو گروه اسقاط رژیم شاه و افتراق و تمایز آن، گروه اول برای رضایت خلق وگروه دوم برای رضایت خالق و انجام تکلیف و وظیفه دینی و اعتقادی به صحنه کارزار با رژیم شاه وارد شدند. این افتراق و تمایز در مقطعی از مبارزه منجر به تغییر ایدئولوژی گروهی از مبارزان گردید که رژیم شاه از آن به مارکسیست اسلامی تعبیر کرد و شکاف و ریزش در صفوف مبارزه را به دنبال داشت و رهبران روحانی که در زندان بودند را بر آن داشت که فتوای جدایی مبارزان مذهبی از غیرمذهبیها را صادر کنند و به این ترتیب مانع از انحراف و بیدین شدن جوانان مبارز شده و از ریزشها در صفوف مبارزه جلوگیری نمایند. از غور و بررسی در خاطرات مبارزان انقلاب اسلامی میتوان برداشت کرد که این مردان مرد روزگار خویش با بصیرت از بحر مواج و طوفانی انحرافات جامعه، فشار و خفقان حاکمیت طاغوت و اسارت و تبعید به سلامت عبور کردند و آلوده نشدند و در دوران سخت زندان و پشت دیوارهای بلند اسارت و شکنجهگاهها و در بیدادگاههای رژیم و حتی تا پای چوبهدار از اصول و اعتقادات عدول نکردند و با امید به وعدههای خدای سبحان سرافراز از بند رستند، آری!
آشنایان ره عشق در این بحر عمیق
غرقه گشتند و نگشتند به آب آلوده
نگارنده با ارج نهادن به تلاشهای انجام شده در جمعآوری، تدوین و انتشار تاریخ انقلاب اسلامی و خاطرات مبارزان انقلاب اسلامی، بر این باور است که وزن کارهای انجام شده، در برابر حجم، بزرگی و اهمیت آن، اندک و حق این بخش مهم از دوران مبارزه به خوبی ادا نشده و از راز پایداری این پولاد مردان رمزگشایی نشده است.
اکنون آنچه فراروی شماست، برگزیده خاطرات جمعی از زندانیان سیاسی قبل از انقلاب است که در شش فصل تنظیم و تدوین گردیده است. از میان انبوه مطالب، نوشتهها و گفتارها، خاطراتی گزینش شده که مؤید ویژگی و صفت بصیرت و بیانگر اعتقادات اسلامی، ایمان، ولایتمداری و پایبندی به آموزههای دینی است و در استقامت، پایداری، اطمینان قلب، اعتماد به نفس، آرامش و ایمان به تحقق وعدههای الهی و تحمل ماهها و سالها شرایط سخت زندانهای مخوف تأثیرگذار بوده است. پیش از آغاز هر فصل موضوع خاطرهنگاری از منظر آیات قرآن، احادیث و روایات منقول از ائمه معصومین (ع) به اجمال مورد بحث قرار گرفته است تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
پیش ما رسم شکستن نبود عهد و وفا را
اللهالله تو فراموش مکن صحبت ما را
قیمت عشق نداند، قدم صدق ندارد
سست عهدی که تحمل نکند بار جفا را».