سرویس تاریخ جوان آنلاین: اثری که هم‌اینک در باب آن سخن می‌رود، ظاهر و محتوای وقایع‌نگاری‌های مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی از شخصیت‌های پرکار سیاسی نظام اسلامی را، در سنجه نقد گذارده و در یک کلام، آن را به صفت «روایت‌های ناروا» متصف نموده است. این کتاب، شامل مقالاتی است که در فصلنامه تاریخی ۱۵ خرداد درج و نهایتاً در قالب یک اثر تاریخی، تجمیع شده است. در دیباچه این مجموعه و در معرفی محتوای آن، چنین آمده است: «نوشتار حاضر مجموعه ۱۰ مقاله در نقد خاطرات سیاسی مرحوم هاشمی رفسنجانی است که همگی در سال‌های حیات وی، در فصلنامه تخصصی ۱۵ خرداد منتشر شده است. در گردآوری این مجموعه تلاش بر آن بوده که بخش‌های متنوع خاطرات مرحوم هاشمی مورد نقد واقع شود تا مخاطبان ارجمند و حقیقت‌جو، با سنخ نقد‌های متنوع وارد بر آثار ایشان آشنا شوند، بنابراین این مجموعه تنها پیش‌درآمدی بر نقد مجموعه خاطرات سیاسی آقای هاشمی است و به هیچ وجه نمی‌توان و نباید بدان اکتفا شود. وجه امتیاز این مجموعه، تمرکز بر مستندنگاری و بازخوانی علمی روایت‌های مرحوم هاشمی است. نقض و ابرام‌های صورت پذیرفته در این مجموعه، نوعاً به ضمیمه منابع و مستندات تاریخی معتبر، صورت پذیرفته و امید است این مسئله در قضاوت جامعه علمی کشور مورد نظر واقع شود و مقبول افتد.
دو مقاله نخست با عنوان مبارزه در تردید و ابهام و خاطراتی پر از ابهام و پرسش‌های بی‌پاسخ، هر دو به قلم تاریخ‌نگار انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحمید روحانی نگارش یافته است که در آن به تبیین برخی محور‌های انتقادی کلی در مجموع روایت‌های تاریخی آقای هاشمی، پرداخته شده است. امتیاز این دو مقاله، بیان برخی ارتکازات و مشاهدات تاریخی نگارنده است که اولاً خود از همرزمان آقای هاشمی بوده و ثانیاً تنها کسی است که از سوی امام خمینی مأموریت تدوین تاریخ انقلاب اسلامی به وی محول شده است. نگاهی به خوشبینی‌های فرمایشی و ژست‌های دموکراتیک آقای هاشمی رفسنجانی عنوان مقاله سوم به قلم دکتر مظفر نامدار است که از ابتدای دوره سوم فصلنامه تخصصی ۱۵ خرداد تاکنون، سردبیری این نشریه را بر عهده داشته است. این نوشتار، با رویکردی تحلیلی، به نقد کارنامه سیاسی متناقض‌نما و پرفراز و نشیب آقای هاشمی پرداخته است. مقاله چهارم با عنوان آسیب‌شناسی انتقادی شیوه‌های خاطره‌گویی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با تأکید بر کتاب دوران مبارزه، به نقد اختصاصی نخستین مجموعه خاطرات آقای هاشمی رفسنجانی اختصاص یافته است. نظر به اهمیت خاص این اثر در ریل‌گذاری شیوه خاطره‌گویی مرحوم هاشمی، نقد روش‌محورانه آن می‌تواند در خوانش انتقادی سایر آثار مشابه نیز مورد استفاده قرار گیرد. بررسی تطبیقی اندیشه‌های امام خمینی و عملکرد‌های هاشمی رفسنجانی عنوان مقاله پنجم است که تلاش دارد از ابتدای مبارزات تا سال‌های پایانی حیات امام، به بررسی تطبیقی اندیشه و کارنامه سیاسی آقای هاشمی با امام خمینی بپردازد و فاصله محسوس او با امام را با تکیه بر مستندات تاریخی تبیین سازد. مقاله ششم با عنوان نظری اجمالی به ادعا‌های بدون دلیل در خاطرات هاشمی رفسنجانی، بر یک آسیب مهم در مجموعه خاطرات ریاست فقید مجمع تشخیص مصلحت متمرکز شده و در پی تجمیع ادعا‌های بدون دلیل در خاطرات ایشان است. مقالات هفتم و هشتم به نقد و بررسی دو کتاب به سوی سرنوشت و اوج دفاع، اختصاص یافته که به همت دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و زیر نظر جناب آقای سلیمی‌نمین تحریر شده است. امتیاز این دو مقاله، تمرکز بر جزئیات تاریخی و نقد تحلیلی و تطبیقی برخی گزاره‌های خاص است. روتوش کتاب هاشمی بدون روتوش عنوان مقاله‌ای است به قلم استاد سیدحمید روحانی که تلاش دارد به نقد روش‌های نامتعارف در القای مشهورات و متشابهات تاریخی به جای رخداد‌ها در مجموعه مصاحبه‌های آقای صادق زیباکلام با مرحوم هاشمی بپردازد. هبوط در مه عنوان آخرین مقاله از این مجموعه است که به نقد کتاب پا به پای سرو؛ خاطرات خانم عفت مرعشی پرداخته است».
