سرویس بین الملل جوان آنلاین: مذاکرات میان دولت افغانستان و هیئت طالبان در دوحه پایتخت قطر آغاز شد. برای افغانها دیدن چنین روزهایی آرزویی چند دههای است هرچند برای دونالد ترامپ تنها گام انتخاباتی دیگری برداشته شده است. این مذاکرات به همراه نمایش عادیسازی سران دو کشور عربی با تلآویو جای مانور زیادی به کمپین رئیسجمهور فعلی امریکا میدهد. اخبار اول کار، باید ترامپ را خوشحال کرده باشد به خصوص که طالبان در مواضع اولیه صحبت از حقوق زنان و توجه به حرف مردم و حضور در مذاکرات با کمال صداقت کرده است. با این حال افغانستان همیشه چیزی برای غافلگیری داشته است. روانشناسی ترامپ هم نشان میدهد ماجرا به خصوص در افغانستان ممکن است شبیه به پرونده صلح با کرهشمالی شود که بعد از چند عکس و بهرهبرداری تبلیغاتی ترامپ و دوستانش، به شکلی نیمهجان رها شد.
چشمهای میلیونها نفر در افغانستان به دوحه دوخته شده است. دیروز پس از سخنرانی محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر به عنوان سخنران ابتدایی مراسم، عبدالله عبدالله، رئیس شورای مصالحه عالی صلح افغانستان با اشاره به روند آزادسازی زندانیان از طرف دولت و طالبان از باور خود درباره توانایی حل مشکلات از طریق مذاکره گفت و تأکید کرد: با نیت خیر و برای پایان جنگ در این مراسم حاضر شدیم. باید برای پایان چندین دهه جنگ در کنار همدیگر قرار بگیریم و جنگ را تمام کنیم. رئیس شورای مصالحه صلح افغانستان به موضوع آتشبس اشاره کرد و گفت: خواهان یک آتشبس انساندوستانه هستیم تا بتوانیم برای مردم خود در سرتاسر این کشور کمک فوری ارائه دهیم.
این سیاستمدار ارشد افغانستان افزود: نظام جمهوری اسلامی، انتخابات، آزادی بیان، حقوق زنان، مطبوعات آزاد و حقوق انسانی از جمله بزرگترین دستاوردهای سالهای گذشته است که باید حفظ شود. همچنین حنیف اتمر، وزیر امور خارجه افغانستان در مصاحبه اختصاصی با شبکه تلویزیونی الجزیره قبل از شروع مذاکرات گفت: هیئت دولتی در نخستین دور از مذاکرات خواستار آتشبس در سراسر کشور خواهد شد. اتمر افزود: طرفها در مذاکرات صلح افغانستان، مطالبات و مسائل خودشان را به طور کلی مطرح میکنند و گام دوم نشستن تیم مذاکرهکننده افغانستان با طالبان به صورت رو در رو است.
در آنجا همه مسایل با جزئیاتش بررسی میشود. بر اساس دستور کار و اهداف مذاکرات، نخستین خواست ما اعلام آتشبس خواهد بود که به ملت افغانستان کمک خواهد کرد و به خونریزیها پایان خواهد داد. بعد از نماینده دولت، ملابرادر، معاون سیاسی طالبان سخنرانی کرد. او گفت: در روند مذاکرات شاهد مشکلات بسیاری خواهیم بود، اما همه طرفها باید صبر و بردباری از خود نشان دهند تا به نتیجه دلخواه برسیم.
معاون سیاسی طالبان با بیان اینکه در افغانستان باید نظام اسلامی حاکم باشد، افزود: ما به مردم اطمینان میدهیم که با صداقت در روند صلح شرکت کردیم.
همچنین خیرالله خیرخواه، عضو هیئت طالبان در حاشیه این دور از مذاکرات به بیبیسی گفت که «کوشش میکنیم مذاکره به جایی برسد. ما هم حقوق زنان و آزادی بیان را قبول داریم، در صورتی که کسی زیان نبیند.»، اما مایک پمپئو، وزیر خارجه جنگطلب امریکا هم از این فرصت برای ارائه ژست صلحطلبانه از امریکای ترامپ کمال بهره را جست و در مراسم گشایش مذاکرات صلح افغانستان گفت: امروز یک روز تاریخی برای افغانستان است و امریکا هیچگاه ۱۱ سپتامبر را فراموش نخواهد کرد و اجازه نمیدهد افغانستان به مکانی برای تروریسم تبدیل شود. وی مدعی شد: ما قصد تحمیل نظام خود بر دیگران را نداریم و به مردم افغانستان کمک خواهیم کرد که فصل تاریخی جدید خود را براساس صلح و نه خونریزی و جنگ طراحی کنند. در همین ارتباط سفیر امریکا در افغانستان نیز گفت: امریکا ممکن است به زودی بعضی از سران گروه طالبان را از فهرست «تروریستی» امریکا حذف کند تا مشخص شود واشنگتن برای پیشبرد مذاکرات مشوقهای دیگری هم در نظر گرفته و فعلاً همه کارتها را رو نکرده است. کارشناسان معتقدند که مشوقهای دیگر طالبان تغییر سیستم حکومتی برای مشارکت دادن این گروه در دولت و همینطور سرمایهگذاری خارجی اعراب و متحدان امریکا در افغانستان خواهد بود.
حضور تمایزبخش چین
یکی از وجوه تمایز این دوره از مذاکرات حضور چین در آن است. «وانگ یی» وزیر خارجه چین که به صورت ویدئو کنفرانس سخنرانی میکرد، گفت: پایان جنگ و ایجاد صلح خواست تمام مردم افغانستان است. وی افزود: چین میخواهد این گفتگوها به حل اختلافها و یافتن یک راهحل برای منازعه افغانستان منجر شود و طرفین باید صبور باشند تا یک راهحل سیاسی برای پایان این بحران پیدا شود. وزیر خارجه چین ادامه داد: روند صلح باید به رهبری افغانها انجام شود و تمام گروههای سیاسی و قومی سهم مساوی در قدرت داشته باشند. این دیپلمات ارشد چین در پایان گفت: پکن میتواند نقش تسهیلکننده و میانجی را ایفا کند و از تمام کشورها میخواهیم که از روند صلح در افغانستان حمایت کنند.
استقبال ایران
وزارت امور خارجه ایران در بیانیهای اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران از شروع گفتگوهای بینالافغانی بین دولت افغانستان، گروههای سیاسی و طالبان استقبال میکند. در این بیانیه آمده است: امیدواریم گروههای سیاسی و طالبان بتوانند با حفظ دستاوردهای ارزشمند مردم افغانستان از جمله قانون اساسی، ساختارهای مردمسالارانه، مشارکت سیاسی فراگیر و حقوق و کرامت زنان، و حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی به توافقی پایدار دست یابند. در ادامه این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران همواره تأکید کرده است که حل مشکلات در افغانستان راهحل نظامی نداشته و ادامه حضور نیروهای خارجی یکی از علل اصلی تداوم جنگ در افغانستان است. تمامی مسائل و معضلات در افغانستان تنها از طریق گفتگو و مذاکره قابل حل و فصل هستند و خروج مسئولانه نیروهای خارجی پیشنیاز غیرقابل اجتناب برای رسیدن به صلح و امنیت در آن کشور است.