سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: تنها چند روز بعد از انتشار خبر کشف موارد مثبت ابتلا به کرونا در ایران با دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تمامی مراکز و فعالیتهای فرهنگی و هنری تعطیل شدند. این دستور به منظور جلوگیری از شیوع کرونا اتخاذ شده بود و باعث شد همه برنامههای از پیش اعلام شده هنری از جمله برگزاری کنسرتهای موسیقی لغو شود. در این شرایط چند تن از هنرمندان تصمیم گرفتند با استفاده از شرایط ارسال تصاویر زنده از طریق شبکههای اجتماعی با مخاطبان خود ارتباط برقرار و به اصطلاح کنسرت زنده اجرا کنند. این اقدام در ایام نوروز با حمایت شهرداری تهران در قالب برنامه «نوروز خانه» به شکل رسمیتری ادامه پیدا کرد.
اجرا برای صندلیهای خالی میلاد
برای یک خواننده که اجرای کنسرت از پیش اعلام شدهای دارد، هیچ چیزی ناراحتکنندهتر از این نیست که برای صندلیهای خالی اجرای برنامه داشته باشد. اینبار، اما اجرا برای صندلیهای خالی نه تنها باعث ناراحتی نشد، بلکه مردم هم از آن استقبال کردند. محمدرضا جوادییگانه، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران، هفته آخر اسفندماه در پیامی توئیتری نوشت: «کنسرت «صندلیهای خالی» برای ملت عشق در برج میلاد تهران اجرا میشود.» این کنسرتها در استیج برج میلاد ضبط شده و به صورت زنده از طریق سامانههای اینترنتی پخش میشوند.
پیش از عید شهرداری تهران قصد داشت برنامههای کنسرت را در قالب ویژهبرنامهای با عنوان «نوروزگاه ۹۹» اجرا کند که در آن، اجراهای موسیقی در اماکن سرپوشیده در نظر گرفته شده بود، ولی با حضور کرونا تمام برنامههای قبلی تغییر کرد و «نوروزخانه ۹۹» با تأکید بر حضور مردم در خانهها جایگزین برنامه قبلی شد.
در شب دوم اجرای کنسرت در شامگاه ۹ فروردین، اجرای آنلاین «مهدی جهانی» بیش از ۵ میلیون تماشاکننده داشت که رکورد بالایی را در استقبال مخاطب ایرانی از رویداد آنلاین فرهنگی هنری در کشور ثبت کرد.
غلامحسین محمدی، مشاور شهردار تهران و رئیس مرکز ارتباطات و امور بینالملل شهرداری نیز در پست توئیتری خود نوشت: «با یک ابتکار، ۵ میلیون تماشاگر آنلاین که برای مبارزه با کرونا به کمپین در خانه بمانیم، پیوستهاند؛ اولین کنسرت زنده از اجراهای مطرحترین خوانندگان ایرانی را در برج میلاد دیدند.»
کنسرتهای آنلاین نوروزخانه ۹۹ از هشتم فروردینماه با اجرای «امیر حاجیلی» به طور رسمی کار خود را آغاز کرد و پس از کنسرت «مهدی جهانی» با اجراهایی از «روزبه بمانی» و «گروه استاد اسداللهی» پی گرفته شد و در ادامه هم به مدت ۱۱ شب با اجراهای دیگری از «رضا یزدانی»، «گروه رستاک»، «حمید عسگری»، «مهدی یغمایی»، «حمید حامی»، «سینا سرلک» و «گروه لیان بوشهر» ادامه خواهد داشت.
هزینه کنسرتها چقدر است؟!
مسئولان شهرداری تهران خود را موظف به شاد نگه داشتن مردم معرفی کردهاند، اما انجام برنامه «کنسرت برای صندلیهای خالی» چقدر هزینه داشته است؟
محمد اللهیاری، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد گفت: «آنچه در برگزاری پروژه «نوروزخانه» برعهده دفتر موسیقی وزارت ارشاد بوده، اعطای مجوز روزانه برای خوانندگان و گروههایی بود که اسامی آنها از سوی مسئولان برگزاری این پروژه به دفتر ما ارسال شده بود که همکاران من نیز بر اساس وظیفهای که بر عهده داشتند، نسبت به اعطای مجوز برای قطعات، نوازندگان و هنرمندان اقدامات لازم را انجام دادند. این در حالی است که بنده تأکید میکنم در حوزه نحوه انعقاد قراردادهای مالی و میزان مبلغ قراردادها، دفتر موسیقی هیچگونه دخالت و نقشی نداشته است و آنچه در حوزه مباحث مالی مطرح میشود به عهده دوستان ما در پروژه «نوروزخانه» بوده است.»
درباره هزینههای شهرداری تهران، رقم غیررسمی از سوی چند خبرنگار در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. این خبرنگاران مدعی هستند که شهرداری بیش از ۵۰۰ میلیون تومان برای برگزاری کنسرت برای صندلیهای خالی هزینه کرده و این رقم قابل ملاحظهای برای اجرای چنین برنامهای است. شهرداری تهران هنوز آمار رسمی درباره هزینه اجرای کنسرتها نداشته است. با وجود این گفته میشود برای اجرای یک کنسرت عادی در سالن برج میلاد باید بیش از ۷۰ میلیون تومان برای هر اجرا هزینه اجاره سالن پرداخت شود.
حواشی یک برنامه فراگیر
اجرای کنسرتهای آنلاین، یک ابتکار خارقالعاده نیست، اما در ایران مرسوم نبوده است. اکنون با استقبال مردم از اجرای چنین برنامهای، برخی از فعالان حوزه موسیقی مدعی شدهاند که ایده اجرای چنین برنامهای را ابتدا آنها ارائه داده بودند و آنچه به عنوان «نوروزخانه» در حال برگزاری است به نوعی ایده دزدی است، ولی این حاشیهای نبود که چندان مورد توجه قرار گیرد. مهمترین حاشیهای که برای کنسرتهای آنلاین به وجود آمده، بحث دسترسی پیدا نکردن مردم است. پایین بودن پهنای باند اینترنت باعث شده بسیاری از علاقهمندان قادر به تماشای اجراها نباشند. شهرداری تهران از وزارت ارتباطات خواسته تا این مشکل را رفع کند، اتفاقی که هنوز رخ نداده است. از سوی دیگر برخی جابهجاییها در برنامههای اجراها نیز اعتراضهایی را به دنبال داشته است. مهمترین تغییرها به اجرای گروه «لیان» که یک گروه بوشهری است، بازمیگردد، اما موضوع دیگری که وجود دارد، این است که صداوسیما از طرق «ساترا» وظیفه نظارت بر پخش فراگیر صوت و تصویر در فضای مجازی را بر عهده دارد. اگر در شرایطی غیر از بحث انتشار کرونا و لزوم خانهنشینی مردم بود، امکان موافقت صداوسیما با پخش زنده کنسرت از سامانههای ویدئو درخواستی کمی بعید به نظر میرسید، با این حال کرونا باعث شد صداوسیما با بحث کنسرتهای آنلاین مخالفتی نداشته باشد.