سرويس ايران جوان آنلاين: رودخانههای مازندران همواره به عنوان یکی از متنوع و غنیترین منابع آبزی پروری در شمال کشور به حساب میآیند که نقش مهمی در زمینه این تولیدات بازی میکنند. با این حال آلوده شدن رودخانهها به انواع پسابها و فاضلابهای شهری و صنعتی در کنار صید بیرویه از جمله معضلاتی است که باعث شده حیات این ماهیان به شدت مورد تهدید جدی قرار گیرد که دراین خصوص میتوان به شرایط بد و حتی رو به انقراض ماهی سفید که بومی این استان است اشاره کرد. موضوعی که موجب شد استاندار مازندران در مراسم رهاسازی ۸۰ میلیون بچه ماهی سفید در ۲۳ رودخانه این استان از برنامهریزیهای مدون مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان شهید رجایی ساری برای حفظ و رونق انواع آبزیان مخصوص این منطقه خبر دهد.
آلودگی رودخانههای مازندران و مشکلات زیست محیطی، تکثیر طبیعی و صید بیرویه در کنار تخریب محلهای پرورش ماهی بر اثر جاری شدن سیل اخیر از جمله مسائلی است که به شدت حیات ماهیان را در این استان نشانه رفته است. به همین دلیل مسئولان استانی با کمک شیلات مازندران برای حل این مشکل به فکر چارهاندیشی افتادند که یکی از این راهحلها جلوگیری از نفوذ آلودگیهای صنعتی و خانگی و تکثیر و رهاسازی انواع آبزیان مخصوص استان ازجمله ماهیان سفید به رودخانهها بود.
تکثیر و رهاسازی ماهیان در رودخانهها
وجود ۱۲۰ رودخانه شیلاتی در مازندران و تولید سالانه ۹۵ هزارتن محصولات آبزی و شیلاتی دراستان ازجمله دلایلی است که این منطقه را به یکی از مهمترین قطب تولید آبزیان تبدیل کرده است. سرانجام روز پنجشنبه بود که با حضور تعدادی از مسئولان مازندران با هدف حفظ ذخیرهگاه رودخانهها به عنوان مهمترین مرکز تکثیر آبزیان در این استان ۸۰ میلیون قطعه بچه ماهی سفید در ۲۳ رودخانه شیلاتی منتهی به سواحل مازندران دریای خزر رها شد. استاندار مازندران دراین خصوص میگوید: «وضعیت رودخانههای استان به لحاظ زیست محیطی خوب نیست و ورود پسابهای صنعتی، کشاورزی و شهری وضعیت را هر سال بدتر میکند.»
احمد حسینزادگان با اشاره به اینکه پرورش ماهی و صید و صیادی از ظرفیتهای مهم برای ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی استان است، میافزاید: «با این حال بیتوجهی به این مهم دراستان موجب شده است این صنعت پر سود نتواند در جایگاه واقعی خود قرار گیرد.»
توجه جدی به سرمایهگذاری بخش خصوصی در تکثیر مصنوعی انواع بچه ماهی و پرورش ماهیان سردآبی، گرمابی و به ویژه ماهیان خاویاری در استان میتواند به رونق این بخش کمک قابل توجهی کند. از آنجا که مجموعه تکثیر مصنوعی ۱۵۰ هکتاری شهید رجایی ساری توانسته است دراین سالها اقدامات قابل توجهی را در زمینه تکثیر انواع ماهیان انجام دهد، لذا این میطلبد تا این مهم مورد توجه جدی شیلات ایران قرار گیرد. طبق آمار رسمی شیلات حدود ۸۰ درصد برداشت ماهیان استخوانی دریای خزر از محل تکثیر مصنوعی است که این مهم نشان میدهد تنها کمتر از ۲۰درصد از ماهیان استخوانی دریای مازندران به روش تکثیر طبیعی به مرحله برداشت میرسند که این موضوع جای نگرانی دارد.
لزوم تکثیر و حفظ ماهی سفید
پس از ماهیان خاویاری، ماهی سفید یکی از باارزشترین آبزیان در استان مازندران به شمار میرود که در سالهای اخیر صید بیرویه و بیتوجهی به تکثیر آنها در کنار از بین رفتن مکانهای تکثیر آنها باعث شده است این روزها نتوان آینده خوبی را برای آنها ترسیم کرد و حتی به گفته برخی کارشناسان این مسئله میتواند این نوع ماهی را به خاطرات ببرد. بر اساس آمار رسمی شیلات مازندران، ماهی سفید بیش از ۵۰ درصد از صید و بیش از ۶۰ درصد از درآمد صیادان ماهیان استخوانی دریای خزر در مازندران را به خود اختصاص میدهد. این درحالی است که بیتوجهی به حفظ این نوع از ماهیان موجب شده است با کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی مواجه شویم. یکی از کارشناسان صنعت شیلات دراین خصوص میگوید: «ماهی سفید فون بومی دریای خزر جزو گونههای قطب شمال محسوب میشود که بعد از دوران یخبندان یعنی ۱۰ تا ۱۲ هزار سال پیش وارد این دریا شده و خصوصیات بومی دریای خزر را کسب کرده است.» محمود ساروی با اشاره به اینکه ماهی سفید جزو ماهیان نیمه مهاجر است که بسته به شرایط آب و هوایی و زمانی به نقاط مختلف دریا از عمیقترین نقطه تا مصب رودخانهها در فصل تخمریزی در بهار مهاجرت میکند، میافزاید: «براساس تحقیقاتی که پژوهشگران شیلات ایران انجام دادهاند، مهاجرتهای مکانی و زمانی ماهی سفید در سواحل ایران در اعماق بین ۱۰ الی ۱۰۰ متر است که بیشتر بر اساس شرایط دمایی لایه سطحی آب صورت میگیرد.»