سعيد احمديان
جار و جنجالها دوباره به راه افتاده، بلندتر از قبل؛ اين روزها دوباره ماجراي ورود بانوان به ورزشگاهها براي تماشاي مسابقات ورزشي به محملي براي عرض اندام برخي از گروههاي سياسي تبديل شده است؛ خواستهاي كه سالهاست با وجود مخالفت صريح مراجع تقليد، هر چند وقت يكبار در بلندگوها مطرح ميشود و فضاي كشور را تحت تأثير قرار ميدهد. روزهاي پس از انتخابات 96 و وعدههاي حسن روحاني بار ديگر بهانهاي شده تا پروژه ورود بانوان به ورزشگاهها كليد بخورد و گروهي از در مطالبهاي خواستار آزادي تماشاي رقابتهاي ورزشي بهخصوص فوتبال براي بانوان شوند؛ مطالبهاي كه با مخالفتهاي جدي روبهروست و به گفته برخي تنها براي جنجالسازي مطرح ميشود و پس از مدتي از آب و تاب ميافتد.
دستور جنجالي احمدينژادماجراي ورود بانوان به ورزشگاهها از سال 85 با دستور جنجالي محمود احمدينژاد يك سال پس از مستقر شدنش در پاستور كليد خورد؛ نامهاي كه مخالفت شديد مراجع را به همراه داشت. احمدينژاد در تاريخ 4 ارديبهشت 85 طي نامهاي به رئيس سازمان تربيت بدني خواستار حضور بانوان در ميادين ورزشي براي تماشاي مسابقات ملي و حساس فوتبال شد. در بخشي از اين نامه جنجالي آمده است: «همانگونه كه مطلعيد مسابقات فوتبال جذبههاي فراواني دارد و بهخصوص در موارد حساس ملي و برجسته باشگاهي ميليونها نفر به تماشا مينشينند و دهها هزار نفر از جمله خانوادههاي فراواني هستند كه علاقهمند و مشتاقند به اتفاق و از نزديك و در محل ورزشگاه اين مسابقات را مشاهده كنند. برخلاف تصور و تبليغ عدهاي، تجربه نشان دادهاست كه حضور انبوه خانوادهها و بانوان در محيطهاي عمومي، سلامت و اخلاق و عفاف را در آن محيطها حاكم كرده است. جامعه زنان در تمامي صحنههاي حماسهساز دهههاي اخير در خط مقدم قرار داشتهاند و امروز نيز طلايهدار حضور سازنده و با نشاط همراه با حفظ ارزشها، قداستها و مسئوليتهاي ويژه زن متعالي در عرصههاي گوناگون هستند. از اين رو ضرورت دارد با همكاري وزارت كشور و با برنامهريزي صحيح و مقتضي شئون بانوان محترم، بخشي از مرغوبترين مكانهاي تماشاگران در مسابقات فوتبال ملي و مهم بهطور ويژه به بانوان و خانوادهها اختصاص يابد. مطمئن هستم بانوان عزيز ما كه پاسدار عفاف و كرامت زنان هستند و در تمام مراحل يار و ياور انقلاب اسلامي بودهاند امروز نيز پرچمدار ايجاد محيط سالم و امن اجتماعي خواهند بود.»
اين نامه موجب اعتراض مراجع عظام تقليد و علماي بسياري همچون آيتالله صافي گلپايگاني، آيتالله مكارم شيرازي، آيتالله نوري همداني و علامه مصباح گرديد. مرحوم آيتالله محمدفاضل لنكراني در پاسخ به سؤالات و استفتائاتي كه از ايشان شده است ابراز كردهاند: «اولاً از نظر فقهي روشن است كه نظر زن به بدن مرد حتي بدون لذت و ريبه جايز نيست و ثانياً از مسائلي كه اسلام بر آن تكيه فراوان دارد، عدم اختلاط زن و مرد است و ملاحظه شده است كه اختلاط در جوامع غربي و متأسفانه در برخي نهادهاي داخلي چه مفاسد فراواني به دنبال داشته است. بنابراين شركت بانوان در مكانهاي عمومي ورزشي كه همراه با اختلاط است به هيچ وجه جايز نيست.» اعتراضات نسبت به اين دستور جنجالي سبب شد تا در نهايت دولت احمدينژاد از موضعش عقبنشيني كند و پرونده حضور بانوان در ورزشگاهها بسته شود.
يادآوري مخالفت رهبر انقلاباين پايان كار نبود؛ مسابقات واليبال قهرماني آسيا به ميزباني ايران در سال 90 هرچند با حضور بانوان در سالن 12هزار نفري ورزشگاه آزادي برگزار شد اما پس از آن بود كه با حساسيتهاي به وجود آمده و مخالفت مراجع، ورود بانوان به سالنهاي واليبال هم ممنوع شد. در سالهاي اخير هم به بهانه برگزاري مسابقات ليگ جهاني واليبال تهران، مطالبه ورود به سالن 12هزار نفري آزادي در برخي محافل مطرح ميشود و به نظر ميرسد واليبال هم مانند فوتبال ديگر رشتهاي است كه جنجالسازان تمركزشان را متوجه اين رشته هم كردهاند.
تلاش برخي مقامهاي دولتي براي ورود بانوان براي تماشاي مسابقات واليبال در خرداد 94 سبب شد تا جمعي از طلاب حوزه علميه با اشاره به بياعتنايي كامل برخي مقامهاي دولتي به حكم شرع مقدس با نگارش نامهاي اعتراضي خطاب به رهبر انقلاب و مراجع عظام تقليد، پاسخ صريح رهبر انقلاب به فرماندهي نيروي انتظامي در سال 82 كه در روزنامه رسمي جمهوري اسلامي منتشر گشته است را يادآوري كنند كه در دوران اصلاحات كه موضوع ورود زنان به ورزشگاهها مطرح شد و وزارت كشور دستور رئيسجمهور را اجرا نمود، رهبر انقلاب در هامش گزارش فرماندهي نيروي انتظامي نوشتند: «به وزارت كشور: اين كار ممنوع و خلاف است و سرپيچي از آن تخلف محسوب ميشود.»
مخالفت مراجع انتخابات رياست جمهوري در سال 96 بهانهاي شد تا دوباره موضوع جنجالي ورود بانوان به ورزشگاهها به رغم مخالفتهاي صريح مراجع تقليد آغاز شود و اين مطالبه به كل جامعه زنان كشورمان تعميم داده شود. بازي تيم ملي فوتبال كشورمان سوريه كه شهريور ماه برگزار شد، اوج اين جنجالسازيها بود. از چند ماه قبل عدهاي از موافقان ورود بانوان به ورزشگاهها با به راه انداختن كمپينهايي از دولت خواسته بودند كه بازي با سوريه روز شكستن طلسم ورود زنان به ورزشگاهها باشد. پس از عدم ورود بانوان و اجازه داده شدن به زنان سوريهاي براي حضور در ورزشگاه آزادي، جنجالها در اين باره شدت بيشتري گرفت تا جايي كه معاون اول دولت هم در همايش ملي جوانان به آن واكنش نشان داد.
جهانگيري در اين باره گفت: «وقتي يك مسئولي ميگويد چرا نگران شادي و نشاط مردم هستيد؟ بايد بگوييم كه جامعه ما جوان است و نياز به شادي دارد. عدهاي جلوي ورود زنان به استاديوم را گرفتند. فكر كرديد كار خوبي انجام داديد؟ حضور زنان در ورزشگاهها يك خواسته است. جامعه جوان شغل ميخواهد، ميخواهد نقدش به گوش مسئولان برسد، ميخواهد دسترسي آزاد به اطلاعات داشته باشد.»
با وجود تمايل دولتيها و همراه شدن با جوي كه از سوي برخي به راه افتاده، اين موضوع بار ديگر با واكنش مراجع روبهرو شده و اوايل اين هفته بود كه آيتالله علوي گرگاني در اين باره گفت: « اخيراً مطلع شديم كه مسئولان كشور يواش يواش زمزمه ميكنند كه در صورت امكان زمينه حضور خانمها در مسابقههاي كشتي و مسائلي كه مربوط به ورزشگاهها است فراهم شود. بايد حتماً جلوي اين كار گرفته شود. اينگونه اقدامات بياحترامي به خون هزاران شهيد گلگون كفن است، برخي به دنبال بدعتگذاري در جامعه هستند كه به نام رئيسجمهور تمام ميشود كه در اين خصوص آقاي روحاني بايد هوشيار باشد.»