
نویسنده: روحالله صالحي
يكبار ديگر ســــناريوي شيميايي سال 2013 در سوريه كه دولت امريكا را تا آستانه اقدام نظامي عليه دولت دمشق پيش برد، در سوريه روي ميز قرار گرفته است. فقط چند روز پس از چرخش سياست اعلاني امريكا در سوريه كه با انتقاد معارضان سوري مواجه شده، آنها ديروز ادعا كردند كه هواپيماهاي سوري يا روسي ادلب را مورد حمله شيميايي قرار دادهاند كه به نظر ميرسد فضاسازي جديد با هدف تحريك غربيها براي مداخله در سوريه انجام شده است.
تروريستهاي سوريه كه هر روز مناطق تحت كنترل خود را از دست ميدهند براي جبران شكستهاي خود به اتهامزني به ارتش سوريه روي آوردهاند. اين بار تروريستها براي فرافکني و توجيه شکستهاي خود، ارتش سوريه را به استفاده از سلاح شيميايي در استان ادلب به عنوان استان تأمينکننده تروريست مورد نياز جبهههاي مخالفان متهم کردند. گروه موسوم به ديدهبان حقوق بشر سوريه نزديک به معارضان روز سهشنبه ادعا کرد که در جريان حملات هوايي با گازهاي سمي به خان شيخون در جنوب استان ادلب (شمال غرب سوريه) 60 غيرنظامي از جمله چندين کودک بر اثر خفگي جان خود را از دست دادهاند. ائتلاف معارضان سوري نيز با انتشار بيانيهاي از شوراي امنيت سازمان ملل خواست که فورا در اين زمينه تحقيقات را آغاز کند. به گزارش شبكه راشاتودي، ائتلاف معارضان سوري در بيانيه خود دمشق را به تکرار استفاده از گازهاي شيميايي و جنايت جنگي و بمباران مناطق شهري متهم کردند و آن را نقض توافقنامه ژنو و قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد خواندند. اين ائتلاف آمار كشتهها را نزديك به 100 نفر اعلام كرد. شبكه سي ان ان در گزارشي مدعي شد كه اولين حمله شيميايي ساعت 6:30 صبح سهشنبه انجام شد و متعاقب آن دو حمله ديگر نيز انجام شد. همزمان رسانههاي حامي تكفيريها فضاسازي خود عليه دولت سوريه را شروع كردند. شبکه بيبيسي ديروز مدعي شد که ارتش سوريه بيمارستاني را که قربانيان حمله شيميايي به ريف ادلب در آن معالجه ميشدند، مورد حمله هوايي قرار داد. همچنين رسانههاي منطقهاي با تمام تلاش به ميدان آمدند و آمارهاي مختلفي را از شمار قربانيان در حملات شيميايي ارتش ارائه کردند. فضاسازي جديد تكفيريها در شرايطي است كه در روزهاي اخير مقامات امريكايي و از جمله شخص دونالد ترامپ، رئيسجمهور اين كشور موضع اعلاني خود در مقابل دولت سوريه را تغيير داده و خواستار همكاري براي مقابله با تروريستها در سوريه شدهاند و گمانهزنيها حاكي از اين است كه گروههاي تروريستي سعي دارند با اينگونه اتهامها امريكا و حاميان اروپايي خود را به مداخله نظامي در سوريه وادار كنند. فضاسازي عليه دولت سوريه درحالي است كه روسيه، ايران و تركيه در ماههاي اخير تلاشهاي گستردهاي را براي از سرگيري مذاكرات صلح انجام دادهاند تا بتوانند پس از شش سال به جنگ سوريه پايان دهند.
اتهام غرب به دمشق
كشورهاي غربي كه همچنان بر كنارهگيري بشار اسد از قدرت اصرار دارند بار ديگر دمشق را متهم به استفاده از سلاح شيميايي كردند. فرانسه ديروز بلافاصله از شوراي امنيت خواست در واکنش به حمله شيميايي اخير در سوريه نشست ويژه تشکيل دهد. فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم اعلام کرد که دولت بشار اسد، رئيسجمهور سوريه مسئول حمله شيميايي در اين کشور است. رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور ترکيه هم در گفتوگوي تلفني با رئيسجمهور روسيه با اشاره به حمله شيميايي در شهر ادلب گفت: «اين حمله مذاکرات آستانه را با خطراتي مواجه کرده است».
جان مك كين، سناتور جمهوريخواه امريكا در مصاحبه با سيانان گفت: «ما پيشتر اين نمايش را ديدهايم. زماني كه باراك اوباما (رئيسجمهور سابق امريكا) گفت كه در مورد سوريه خط قرمزي دارد كه نظام سوريه آن را نقض كرد ولي اوباما هيچ كاري انجام نداد. بشار اسد و روسها اين حرف امريكاييها را به ياد دارند». وي گفت: «منتظريم دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا نيز اين حرف را بگويد كه ما قصد داريم ارتش آزاد سوريه را تسليح كنيم و خودمان را به بركناري اسد متعهد نماييم و قصد داريم كه روسها به خاطر دخالتشان هزينه بپردازند». او گفت كه ايران و حزبالله نيز بايد هزينه مداخله در سوريه را بپردازند. مك كين گفت كه سياست ترامپ مبني بر اينكه بركناري اسد اولويت واشنگتن نيست، سبب شده دولت سوريه اين حمله را انجام دهد. اظهارات مك كين در حالي است كه ترامپ پيشتر گفته بود اولويت دولتش مقابله با تروريستهاي داعش است نه بركناري بشار اسد. منتقدان سياست خارجي ترامپ اين بحث را مطرح ميكنند كه انفعالي عمل كردن ترامپ در مقابل بحران سوريه سبب وقوع چنين حملاتي شده است.
دمشق و مسكو تكذيب كردند
امريکا و متحدانش ارتش سوريه را به انجام حملات شيميايي متهم ميکنند، اما منابع ارتش سوريه اين ادعا را که دمشق از سلاحهاي شيميايي استفاده کرده، رد کردند. يک مقام ارتش سوريه در واکنش به فضاسازي تروريستها درباره حمله شيميايي نيروهاي سوري به ريف ادلب اعلام کرد که ارتش سوريه از سلاح شيميايي استفاده نکرده و نخواهد کرد. يک مقام ارتش سوريه روز سهشنبه به خبرگزاري رويترز گفت که دمشق هيچگونه سلاح شيميايي در اختيار ندارد. اين منبع نظامي افزود: «ادعاهايي که در اينباره مطرح شده، کار مخالفان است و با هدف توجيه شکستهاي بزرگشان، به ويژه در عمليات اخير در ريف شمالي حماه، مطرح ميشود.»
وزارت دفاع روسيه نيز در پي اتهاماتي مبني بر دست داشتن در حمله شيميايي به استان ادلب، اساساً هرگونه حمله هوايي به اين استان را رد کرد. اين نخستين بار نيست که گروههاي تروريستي، ارتش سوريه را به استفاده از سلاح شيميايي متهم ميکنند. پيشتر نيز اين اتهامزني به ارتش در غوطه شرقي دمشق و استان حلب سابقه داشته و برخي نهادهاي بينالمللي نيز بدون ارائه هرگونه مدرک يا حتي ورود به مناطق مورد ادعا، نظام سوريه را متهم به قتل عام کرده بودند. در سپتامبر 2013 نيز امريكا و متحدان اروپايياش به بهانه استفاده دولت سوريه از سلاح شيميايي عليه گروههاي مسلح در غوطه دمشق قصد داشتند در سوريه مداخله نظامي كنند كه در نهايت باراك اوباما از اين طرح عقبنشيني كرد و دولت سوريه در سال 2014 براي نشان دادن حسننيت، زرادخانه تسليحات شيميايي خود را به نمايندگان سازمان ملل و سازمان منع تسليحات شيميايي تحويل داد. دمشق همچنين بارها درباره در اختيار داشتن تسليحات شيميايي از سوي گروه تکفيري داعش و امکان استفاده از اين تسليحات عليه مناطق غيرنظامي هشدار داده است. بخش گستردهاي از استان ادلب در اشغال گروههاي تروريستي است.