طرح به‌كارگيري كارت هوشمند و كارت‌هاي بانكي در سيستم حمل‌ونقل شهري از سال‌ها پيش مطرح شد و در اكثر استان‌هاي كشور با صدور كارت‌هاي هوشمند شهري امكان پرداخت الكترونيكي در سطوح حمل‌ونقل شهري همچون اتوبوس و مترو فراهم شد، اما اين پروژه كمتر توانسته در سطح تاكسي‌هاي شهري پياده‌سازي شود و غالباً به‌صورت جزيره‌اي اجرا شده است.
پروژه سامانه هوشمند تاکسیرانی شهر اصفهان كه قرار بود سال 91 محقق شود، به دليل تحريم‌هاي به‌وجود آمده و تغيير نرخ ارز به تاخير افتاد و صرفاً به‌صورت آزمايشي اجرا شد. اما اين پروژه از ارديبهشت امسال به‌طور جدي در دستور كار قرار گرفت و تاكنون يك‌هزار و 300 تاكسي به اين سامانه مجهز شدند.
به گفته طراح این سامانه ، راه اندازي سامانه هوشمند تاكسي براي اولين بار در اصفهان امكان محاسبه دقيق كرايه و پرداخت آن با استفاده از كارت الكترونيكي حمل و نقل، اصفهان كارت و كارت هاي بانكي عضو شبكه شتاب را فراهم كرده است.
***
با نصب سامانه مذکور بر تاكسي هاي اصفهان، امكان مديريت توزيع ناوگان متناسب با تقاضاي مسافر براي شركت ها و آژانس ها فراهم شده است و درخواست مرخصي و تمديد پروانه به صورت الكترونيكي و بدون نياز به مراجعه حضوري رانندگان تاکسی با استفاده از اين سيستم امكان پذير مي باشد.
مدیرعامل سازمان IT شهرداری اصفهان در رابطه با روند فعلی این طرح به خبرنگار ما می گوید: با اتمام مراحل آزمایشی، زیرساختی و تا حدودی آموزشی این پروژه، سازمان شهرداری اصفهان اکنون هدف اصلی خود را توسعه، نصب و راه‌اندازی این سیستم می‌داند و با درنظرگرفتن يك‌هزار و 300 تاکسی که تا به امروز مجهز به این سیستم شده‌اند، ماهانه يك‌هزار تا يك‌هزار و 500 تاکسی مجهز به سیستم هوشمند تاکسیرانی مي‌شوند. بر اين اساس، پيش‌بيني شده كه تا پايان سال 11 هزار تاكسي مجهز به سامانه هوشمند تاكسي شوند.
همایون یزدان‌پناه می افزاید: به‌طور متوسط روزانه ۳۰ دستگاه به سامانه هوشمند تاكسي مجهز شدند و اميد است تا پايان سال جاري تمام ناوگان تاكسيراني به سامانه هوشمند تاكسي مجهز شوند. سازمان تاكسيراني ظرفيت نصب ۱۰۰ دستگاه سامانه هوشمند تاكسي در روز را دارد. اين در حالي است كه هيچ‌گونه مشكلي در رابطه با تجهيزات نداريم.
مدیرعامل سازمان IT شهرداری اصفهان در پاسخ به اين سؤال كه نحوه تسويه‌حساب در ناوگان تاكسيراني چگونه است، گفت: نحوه تسویه این کارت‌ها در حال حاضر بین 24 تا 48 ساعت انجام می‌گیرد و طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قصد بر این است تا عملیات تسویه به 24 ساعت يك‌بار برسد. همچنین مسافران می‌توانند بعد از رسیدن به مقصد، فاکتور رسید خود را از راننده دریافت کنند.
مدير طرح سامانه هوشمند تاكسي نیز در خصوص ميزان محاسبه كورس‌ها می گوید که هر ۱۴۰۰ متر، يك كورس محسوب مي‌شود و مكانيزم محاسبه بر اساس كورس‌ها دقيق و عادلانه انجام خواهد شد. اما با نصب اين سامانه هوشمند در تاكسي‌هاي كشور اين شايعه جان گرفت كه نصب اين سامانه براي كنترل درآمد رانندگان است، با وجود اين مسؤولان معتقدند تشخيص درآمد رانندگان با استفاده از روش‌هاي ساده‌تر نيز مي‌تواند انجام شود؛ لذا صرف هزينه زياد به‌منظور نصب سامانه تاكسي براي دريافت اطلاعات درآمدي رانندگان منطقي نبوده و اين شايعات كذب است.
هر چند فرهاد گلی معتقد است، نصب این سامانه در جهت تحقق شهر الكترونيك بوده و به نفع راننده و مسافر است؛ لذا با نصب اين سيستم حق به حق‌دار رسيده و مشكلات موجود بين راننده و مسافر به حداقل خواهد رسيد.
اصفهاني‌ها براي ترافيك شهر هزينه مي‌پردازند!
رفع مشكل پول خرد از چرخه پرداخت كرايه، كمك به سلامت و بهداشت تاكسيرانان و مسافران با حذف اسکناس، كاهش زمان پرداخت كرايه، كاهش اختلاف ميان تاكسيران و مسافر در رابطه با مبلغ كرايه، مديريت مسير حركت، انتخاب مسير بهينه از طريق مسيريابي بر روي نقشه، امكان برنامه ريزي سفر و ارائه سرويس هاي بيشتر به شهروندان از دیگر مزاياي استفاده از سيستم هوشمند تاكسي اعلام شده است.
نکته قابل توجه اینجاست که با وجود نصب اين سامانه بر روی تعدادي از تاكسي هاي شهر و ادامه تجهيز تاكسي هاي ناوگان به اين سامانه، برخي از رانندگان تاكسي از اين سامانه گلایه مندند و آن را زمينه ساز دريافت ماليات بيشتر از قشر راننده تاكسي مي دانند و برخی دیگر نحوه محاسبه این سامانه را به ضرر رانندگان تاکسی و به نفع مسافران می دانند.
یکی از رانندگان تاکسی شهر اصفهان با ابراز گلایه مندی از معضل ترافیک خیابان های اصفهان و تعداد روز افزون مسافربرهای شخصی در این کلان شهر ، می گوید: اگر تبلیغات گسترده ای برای فرهنگ سازی سامانه هوشمند تاکسی های اصفهان چند ماه قبل از نصب این سامانه ها در سطح شهر انجام می شد ، مردم با این سیستم آشنایی بهتری داشتند ؛ نه مثل اکنون که هرگاه مسافری این سامانه را مشاهده کند به تصور این که نرخ کرایه را بیشتر محاسبه می کند ، سوار تاکسی نمی شود چرا که این سامانه در مواقع ترافیک یا ماندن تاکسی پشت چراغ قرمز نیز کرایه را محاسبه می کند و زمان محاسبه آن متوقف نمی شود.
علی محمد هارونی می افزاید: حقیقت این است که با این سامانه نرخ کرایه تاکسی بسیار کمتر از وقتی که بر اساس کورس محاسبه می شد ، حساب می شود و برگ برنده نزد مسافر است.
وی ادامه می دهد: زمانی که کارت بلیت در اتوبوس های شهری اصفهان راه اندازی شد ، فروشندگان بلیت به جای ارایه بلیت کاغذی ، کارت بلیت به مردم می فروختند اما اکنون با اصفهان‌کارت چه کسی می تواند مسافران تاکسی را ملزم به خرید این کارت ها کند.
هارونی با اشاره به اینکه هزینه خرید و نصب سامانه هوشمند تاکسی گرچه با ارایه وام صورت گرفته اما پرداخت اقساط آن نیز برای رانندگان طاقت فرسا است، تصریح می کند: در حال حاضر با بدبینی مسافران به این سامانه ، استقبال آنها از مسافربران شخصی که سدی برای امرار معاش رانندگان تاکسی به شمار می روند ، بیشتر شده است.
انتقاد دیگر وی این است که نرخ پایه این سامانه برای محاسبه کرایه درون شهری با زمانی که مسافر را به صورت دربستی به نقطه ای در خارج از شهر جابه جا می کنیم تغییر نمی کند و از این رو مسافر دربستی خارج از محدوده شهر در واقع یک سوم کرایه واقعی را پرداخت می کند.
وی پیشنهاد داد که کمیته فرهنگ شهروندی با تیزرهای تبلیغاتی و ساخت کلیپ های کوتاه ، اصفهانی ها را با کارکرد و نحوه استفاده از سامانه هوشمند تاکسی آشنا کنند.
16 هزار تاکسی در دستور کار!
از 24 هزار تاکسی شهر اصفهان سامانه هوشمند تاکسیرانی برای 16 هزار تاکسی نصب خواهد شد و تاکنون 11 هزار دستگاه تاکسی برای نصب این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند.
رییس سازمان تاکسیرانی شهرداری اصفهان با بیان اینکه از ابتدای سال 90 بحث آموزش سامانه هوشمند تاکسیرانی برای رانندگان برگزار شده است و آنها با روش کار و کارایی این سامانه کاملا آشنایی دارند، اظهار می کند: با توجه به شکایت رانندگان از هزینه‌های نصب این سامانه سعی شده برای اجرا کردن سامانه هوشمندسازی تاکسی اسپانسر بگیریم که در بحث پرداخت هزینه‌ها ما را یاری رساند که چنین عملیاتی انجام گرفت و بر همین اساس هر راننده با پرداخت دو میلیون تومان نقد می‌تواند این سامانه را دریافت کند.
علیرضا تاجمیرریاحی اضافه می کند: رانندگان تاکسی که امکان پرداخت دو میلیون تومان پول را ندارند می‌توانند به صورت اقساط ماهیانه 45 هزار تومان ،هزينه نصب اين سامانه را پرداخت کنند كه البته قیمت دستگاه به صورت اقساطی دو میلیون و 800 هزار تومان خواهد بود.
ترافیک نباشد برد با مسافر است!
سامانه هوشمند تاکسیرانی اصفهان سه وظیفه را پس از نصب در تاکسی بر عهده دارد که این وظایف شامل تعیین عادلانه میزان کرایه، پرداخت الکترونیکی کرایه و ارائه سرویس‌های الکترونیکی به شهروندانی که از تاکسی استفاده می کنند است.
مدیر طرح سامانه هوشمند تاکسیرانی اصفهان در تفسیر چگونگی محاسبه کرایه توسط این سامانه می گوید: این سامانه به صورت عادلانه هزینه را محاسبه می‌کند چرا که اگر مسیری دارای ترافیک نباشد به نفع مسافر است، اما زمانی که مسیری دارای ترافیک باشد باید هزینه راننده و استهلاک آن محاسبه شود که این سامانه محاسبه می‌کند.
فرهاد گلی یادآور می شود: هر ۱۴۰۰ متر یک کورس حساب میشود با نصب این سامانه مکانیزم محاسبه بر اساس کورس ها دقیق و عادلانه انجام میشود.
وی خاطر نشان می کند: این طرح قبلا بر روی 50 هزار تاکسی شهر سئول کره‌جنوبی تست شده است و امروز نیز در اصفهان در حال آزمایش است كه نتايج خوبي داشته است.
مدیر طرح سامانه هوشمند تاکسیرانی اصفهان با اشاره به اینکه هزینه دریافتی از تاکسیرانان برای نصب این سامانه کمتر از هزینه تمام شده دستگاه است، اظهار می کند: جمع هزینه‌های پایانه پرداخت الکترونیکی، ام دی تی ۷ اینچی، تابلوی سقفی و ماژول پاور بیش از دو میلیون تومان میباشد.
به هر حال طبیعی است هر سامانه یا سیستمی که در عصر تکنولوژی وارد جامعه شود با انتقادها و استقبال هایی رو به رو شود.
کارشناسان معتقدند که مردم جامعه ی ما همواره در مقابل هر تغییری مقاومت می کنند. آنها ترجیح می دهند با همان روش های قدیمی پیش بروند و حتی از امکاناتی که زندگی را برای آنها آسان تر می کند ، استفاده نکنند.
استفاده از سامانه هوشمند تاکسی ها در اصفهان هم مشمول همین نظریه ی جامعه شناختی است . مردم اصفهان باید توجیه بشوند که با استفاده از کارت هوشمند تاکسی و حمل و نقل ، زندگی آسان تری خواهند داشت ؛ البته زندگی فقط در حوزه ی حمل و نقل خلاصه نمی شود و قرار است در آینده تمامی مراکز اقامتی ، فرهنگی ، گردشگری و تفریحی نیز به سیستم های الکترونیکی تجهیز شوند.
