جوان آنلاین: در مراسمی که به همت رایزنی فرهنگی ایران در اتریش در تالار ابن سینای وین برگزار شد، جمعی از هنرشناسان، استادان دانشگاه و علاقه‌مندان به هنر ایرانی گرد هم آمدند تا یاد و خاطره استاد محمود فرشچیان، مینیاتوریست برجسته ایرانی را گرامی بدارند.
به گزارش جوان، در این مراسم که با عنوان «شاعر رنگ و عشق» (Poet of Color & Love)، برگزار شد، دکتر بهمن نامور مطلق، بنیان‌گذار دانشگاه استاد فرشچیان، رئیس سابق فرهنگستان ملی هنر ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: استاد فرشچیان جزو نادر افرادی بودند که در عرصه نگارگری ایرانی فعالیت چشمگیر و تأثیرگذاری داشتند. ایشان انسانی وارسته و فروتن بودند که هیچ‌گاه دچار کبر نشدند. همیشه در پایین‌ترین جایگاه جلسه می‌نشستند و به یاری هنرمندان نیازمند، چه جوان و چه پیشکسوت، می‌شتافتند.
وی افزود: خاطرم هست هنرمندانی با مشکلات اقتصادی را شناسایی کرده و با ارسال کمک مالی، مشکلاتشان را رفع می‌کردند. آثارشان ترکیبی از حماسه، اسطوره، معنویت و آیین است که از فردوسی تا حضرت موسی را در بر می‌گیرد. مثلاً اثری در اینجا به آفرینش و در آن‌سو به شهید و عروج اشاره دارد. نگرششان پیوندی بود و از افراط پرهیز داشتند، همه خوبی‌ها را از متون و افکار مختلف گردآوری می‌کردند. از مکتب اصفهان آغاز کردند، اما با آشنایی با مکاتب تبریز، مشهد و سپس تأثیرپذیری از اروپا، به زیبایی‌شناسی جهانی رسیدند.
نامور مطلق تصریح کرد: نمایشگاه‌هایشان در چین، ژاپن، اروپا و امریکا نشان از این موفقیت دارد. ایشان همیشه دانش‌آموز هنر بودند و بر آموزش تأکید داشتند؛ به همین دلیل دانشگاهی به نامشان در ایران تأسیس شد که بر آموزش معنوی و زیبایی‌شناسی‌محور تمرکز دارد. سخنران دوم نشست، استاد گلمر کمپینگر خطیبی، پژوهشگر و مدرس معماری در دانشگاه وین بود. او در سخنرانی خود از استاد فرشچیان به‌عنوان هنرمندی بی‌نظیر یاد کرد که توانسته میان سنت‌های اصیل ایرانی و جریان‌های مدرن هنری جهان پیوندی عمیق ایجاد کند.
خطیبی در این سخنرانی با اشاره به زندگی و مسیر هنری استاد فرشچیان گفت: عشق او به نقاشی از دوران کودکی آغاز شد؛ چنان‌که در خاطره‌ای نقل شده، وقتی استادش از او خواست تمرین کشیدن غزال را انجام دهد، تمام شب بیدار ماند و دویست غزال کشید. او حتی جمله‌ای را بر دیوار اتاقش نوشته بود که باید نابغه شوم. در ادامه نشست، استاد محمد مستاندهی، نقاش ایرانی، اظهار داشت: حدود بیست سال است که نقاشی حرفه اصلی زندگی‌ام است و شوق من به این هنر از آشنایی با آثار استاد فرشچیان در دوران راهنمایی آغاز شد. در کتاب فرهنگ و هنر، با رنگ‌های درخشان و فضای شاعرانه آثارشان روبه‌رو شدم که ذهنم را دگرگون کرد. ایشان با مطالعه آثار رامبرانت و میکل‌آنژ در موزه‌های جهان، ساعت‌ها می‌ماندند تا آخرین نفر خارج شوند. این تلاش منجر به تلفیق نگارگری ایرانی با رمانتیسم شد. پس از سلطان‌محمد، تحول بزرگی ایجاد کردند و با الهام از حافظ و سعدی، مضامین عاشقانه را در قالبی نو عرضه داشتند.
سخنران دیگر نشست، استاد فرگل لیلا خطیبی، نقاش ایرانی، مدرس و پژوهشگر هنر و از شاگردان استاد فرشچیان، با یادآوری دوران شاگردی‌اش گفت: آشنایی من با استاد به اواسط دهه ۱۳۵۰ برمی‌گردد، زمانی که ایشان در دانشکده هنر‌های زیبای دانشگاه تهران نگارگری تدریس می‌کردند.
ایشان شناخته‌شده‌ترین مینیاتوریست ایران در عرصه ملی و بین‌المللی بودند و هنر سنتی را از محدوده خواص به عموم مردم بردند. آثارشان مانند ظهر عاشورا، حتی برای غیرهنرمندان، شناخته‌شده و تحسین‌برانگیز است. وی خاطرنشان کرد: نوآوری در تکنیک و مضمون، از ویژگی‌های برجسته‌شان بود؛ هرچند در سبک صفوی کار می‌کردند، اما با خلاقیتی کم‌نظیر، تاریخ معاصر را تحت تأثیر قرار دادند. در کلاس‌ها، با مهربانی و دقت، تکنیک‌هایی مانند رنگ‌گذاری و قلم‌گیری را آموزش می‌دادند و ما آثار معتبر را کپی می‌کردیم. شخصیت آرام و آزادمنش‌شان، به‌ویژه در عدم اجبار فرزندانشان به ادامه راه هنری، قابل تحسین بود.
