جوان آنلاین: آغاز روند اسنپ‌بک از سوی تروئیکای اروپایی بار دیگر پرونده هسته‌ای ایران را وارد مرحله‌ای پرتنش کرده است. این اقدام که می‌تواند به بازگشت همه تحریم‌های شورای امنیت علیه تهران منجر شود، در شرایطی صورت می‌گیرد که مذاکرات ایران و آمریکا که یکی از شروط سه کشور اروپایی برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ است، در بن‌بستی جدی قرار گرفته و گویی واشنگتن تمایلی برای ادامه این روند که خود آن را در مرحله پیشین به نابودی کشاند، ندارد.
به گزارش ایرنا، در چنین فضایی، سناریو‌های پیش‌روی ایران میان دو گزینه اصلی پذیرش مذاکراتی دشوار با محوریت واشنگتن به منظور جلوگیری از تشدید بحران، یا ادامه مسیری که می‌تواند به افزایش خطر درگیری‌های منطقه‌ای منجر شود، در نوسان است. آینده این روند بیش از هر زمان دیگری به تصمیم‌های سیاسی در تهران و پایتخت‌های غربی گره خورده است.
برای بررسی این موضوعات با نادر انتصار، استاد ممتاز بازنشسته علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آلابامای جنوبی گفتوگو کردیم.
در حالی که ایران دو روز مانده به برگزاری دور ششم مذاکرات با ایالات متحده، هدف تجاوز اسرائیل قرار گرفت و پس از آن آمریکا نیز به این تجاوز پیوست، اروپا با بهانه آنکه تهران حاضر به بازگشت به میز مذاکرات با واشنگتن نشده و اجازه بازگشت بازرسان آژانس را نمیدهد، فرآیند اسنپ بک را آغاز کرد؛ با توجه به واقعیت روی زمین، اهداف تروئیکای اروپایی از آغاز چنین روندی چیست؟
بعد از خروج آمریکا از برجام در دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ، تروئیکای اروپایی کوشش زیادی کرد که خود را ناجی برجام نشان دهد ولی در عمل ناتوانی و بی‌استحکامی خود را ثابت کرد و ایران را با وعده‌های دروغین به بازی گرفت و نشان داد که تروئیکای اروپایی بازیکنان مستقلی نیستند و نقش نیابتی آمریکا را در رابطه با ایران دارند. با آغاز اسنپ بک این سه کشور اروپائی نقش نیابتی خود را ادامه داده‌اند چرا که آمریکا دیگر عضو برجام نیست و به تنهائی نمی‌تواند فرآیند اسنپ بک را آغاز کند، این کار را به تروئیکای اروپایی سپرده است. در این خیمه شب بازی بازیکن اصلی یعنی آمریکا پشت پرده است و نخ‌های عروسک‌های اروپائی را از پشت پرده کنترل میکند.
تهران اعلام کرده است که هیچگاه میز مذاکره را ترک نکرده و آماده است تا دیپلماسی را حفظ کند؛ عدم تمایل آمریکا به بازگشت به میز مذاکره ناشی از چیست؟ آیا واشنگتن تمایل دارد تا روند اسنپ بک به بازگشت قطعنامه‌ها منجر شود؟
معنی دیپلماسی در آمریکای امروز کاملا از گذشته متفاوت است و زور، تهدید و قلدری روند دیپلماسی را برای ترامپ تعیین میکند. روند اسنپ بک و بازگشت قطعنامه‌ها به هدف نهائی آمریکا که تسلیم کامل ایران در مقابل خواسته‌های واشنگتن است کمک خواهد کرد ولی با اسنپ بک یا بدون آن آمریکا به دنبال رسیدن به یک نتیجه برد-باخت با ایران است که در این بازی آمریکا برنده کامل و ایران بازنده دائمی باشد.
وزیر امور خارجه در آخرین رایزنی دیپلماتیک خود حول این موضوع، در جریان سفر به قطر، با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کرد؛ این روند را چگونه ارزیابی میکنید و آیا در این مرحله کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس قادر خواهند بود تا از ابزار‌های خود برای تسهیلگری مذاکره ایران با آمریکا استفاده کنند؟
متأسفانه من نه اتحادیه اروپا و نه کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس را به عنوان اهرم مهمی در مذاکره احتمالی ایران با آمریکا نمی‌دانم. بازیکنان اصلی این بازی ایران و آمریکا هستند و بقیه تماشاگران نیمکت نشین در این بازی طولانی بوده و هستند.
سناریو‌های پیش رو چیست؟ ایران باید برای جلوگیری از بازگشت ذیل فصل هفتم منشور و جلوگیری از آغاز یک جنگ جدید چه اقداماتی را در دستور کار قرار دهد؟
در مقطع کنونی، بسیاری دنبال نوش دارو بعد از مرگ سهراب هستند. اگر ایران به ذیل فصل هفتم منشور برود جلوگیری از آغاز یک جنگ جدید مشکل‌تر خواهد بود. ایران باید همکاری‌های خود با چین، روسیه و سایر کشورهائی که مخالف روند جنگ هستند را بدون شعار‌های تو خالی تقویت کند و از طریق دیپلماسی خود را تقویت کند. از نظر نظامی نیز ایران باید برای مقابله با بدترین سناریو‌ها آمادگی داشته باشد حتی اگر بدترین سناریو اتفاق نیفتد. بعلاوه، ایران باید سیاست‌های اقتصادی خود را منطبق با خطر‌های جدی که کشور را تهدید می‌کنند تنظیم کند و تغییرات لازم در ساخت اقتصادی کشور را در اسرع وقت انجام دهد.
