جوان آنلاین: در حالی‌که قیمت هر کیلو پیاز در بازار بندرعباس به حدود ۲۰هزارتومان رسیده است، ده‌ها تن از این محصول در دل مزارع توکهور و هشتبندی خاک می‌خورد. نه کسی برای برداشت آمده، نه خریداری پیدا می‌شود. دلیل ساده است، قیمت خرید در مزرعه چنان پایین است که حتی هزینه کارگر برای برداشت هم به کشاورز برنمی‌گردد. البته آنطور که رئیس اداره تولیدات گیاهی میناب می‌گوید، بخش عمده‌ای از پیاز‌ها از طرف دولت خرید تضمینی شده که به زودی امحا و در یکی از پهنه‌ها دفن خواهند شد.
مزارعی که چند ماه پیش با امید به محصولی پررونق زیر کشت رفتند، حالا به انبار‌هایی بی‌سقف تبدیل شده‌اند برای دپوی پیاز‌هایی که هر لحظه بیشتر به فساد نزدیک می‌شوند. این داستان تازه‌ای نیست. بلکه تکراری تلخ و مزمن در کشاورزی جنوب کشور است.
هر سال با آغاز فصل برداشت در استان‌هایی مانند هرمزگان، بحران سر محصولات کشاورزی به اوج می‌رسد. از پیاز و گوجه گرفته تا هندوانه و دیگر صیفی‌جات، همگی گرفتار زنجیره‌ای از بی‌تدبیری‌اند. نبود الگوی صحیح کشت، ضعف در تنظیم بازار، ناهماهنگی در صادرات و بی‌توجهی به آینده‌نگری در سیاست‌های کشاورزی، مشکلاتی هستند که سال به سال تکرار می‌شوند.
کشاورزان در این مناطق، اغلب بر اساس تجربه سال‌های قبل یا توصیه همسایه‌ها تصمیم به کشت می‌گیرند. چون نهاد‌های مسئول، نه الگوی علمی کشت ارائه می‌دهند، نه پیش‌بینی دقیقی از بازار دارند.
باز هم تنهایی کشاورز
کشاورزان هشتبندی بیش از همیشه احساس تنهایی و ناامیدی دارند. از هزینه‌های سرسام‌آور بذر و سم و آب گرفته تا استخدام کارگر، همه را با امید به فروش مناسب به جان خریده‌اند. اما حالا باید نظاره‌گر فساد محصولی باشند که تمام زحمت‌شان در آن خلاصه شده است.
یکی از کشاورزان منطقه می‌گوید: «برای هر هکتار زمین، حدود ۳۰۰میلیون‌تومان هزینه کرده‌ام. اگر پیاز را کمتر از کیلویی ۱۲هزارتومان بفروشم، ضرر می‌کنم. اما خریداران میدان، بیش از ۳هزارتومان نمی‌پردازند. برداشت یعنی ضرر مضاعف.»
در حالی‌که مصرف‌کنندگان در شهر از گرانی پیاز می‌نالند، کشاورزان هیچ بهره‌ای از این افزایش قیمت نمی‌برند. سود نهایی به جیب دلال‌ها و واسطه‌هایی می‌رود که با استفاده از ضعف ساختار‌های توزیع و نبود نظارت، قیمت‌ها را کنترل می‌کنند.
کشت پیاز ساده نیست، نیازمند آب زیاد، نیروی انسانی برای وجین و برداشت و کنترل مداوم آفات است. در سالی که با خشکسالی، گرانی نهاده‌ها و کمبود آب دست به گریبان بوده‌ایم، کشاورزان در واقع قمار بزرگی کرده‌اند. قماری که در صورت شکست، نه‌تنها سرمایه، بلکه زندگی خانواده‌های‌شان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
برخی برای تأمین هزینه‌ها، وام گرفته یا دارایی خود را در گرو بانک گذاشته‌اند. با افت شدید قیمت‌ها، بسیاری در آستانه ورشکستگی‌اند.
خرید تضمینی پیاز
رئیس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی شهرستان میناب از خرید تضمینی حدود ۳هزار تن پیاز در بخش هشتبندی شهرستان خبر داده و می‌گوید: «این اقدام دولت با هدف حمایت از کشاورزان و تثبیت بازار پیاز در شرایط افت قیمت انجام شده است.»
علی اصغر محمودزاده، ادامه می‌دهد: «امسال در بخش توکهور و هشتبندی شهرستان میناب چند هزارتن پیاز از سوی دولت به صورت تضمینی خریداری شده است. این خرید با مباشرت و نمایندگی شرکت تعاون روستایی و با همکاری دستگاه‌های مرتبط انجام پذیرفته و مبلغ ۵هزارو۶۷۳ تومان به ازای هر کیلوگرم پیاز به کشاورزان پرداخت شده است. عملیات خرید تضمینی طی چهار روز گذشته به پایان رسیده و سه روز است فرایند تحویل محصول نیز به اتمام رسیده است.»
به گفته این مسئول، سطح زیر کشت پیاز در بخش توکهور هشتبندی شهرستان میناب سالانه حدود ۴هزارو۵۰۰ هکتار است و این میزان کشت معمولاً هر سال ثابت می‌ماند.
رئیس اداره تولیدات گیاهی میناب با اشاره به اینکه کاهش قیمت پیاز در سال جاری به دلیل افزایش سطح کشت در شهرستان نیست، تصریح می‌کند: «میزان کشت در استان هرمزگان همه ساله ثابت است، اما کاهش قیمت محصول بیشتر ناشی از افزایش سطح زیرکشت پیاز در استان کرمان به خصوص جیرفت و دیگر نقاط کشور است که بازار را تحت‌تأثیر قرار داده است.»
وی تأکید می‌کند: «این شرایط باعث شده است تا قیمت پیاز در بازار‌های داخلی افت قابل توجهی داشته باشد. با توجه به این شرایط و برای جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان، دولت ورود جدی به حوزه خرید تضمینی پیاز کرده و این اقدام حمایتی می‌تواند ضمن تضمین فروش محصول، به تثبیت قیمت‌ها در بازار نیز کمک کند.»
محمودزاده می‌گوید: امیدواریم با استمرار این حمایت‌ها و مدیریت مناسب، کشاورزان پیازکار شهرستان میناب بتوانند با آرامش خاطر به فعالیت‌های کشاورزی خود ادامه دهند و تولیدات‌شان در بازار‌های داخلی و خارجی به بهترین شکل عرضه شود.
رئیس اداره تولیدات گیاهی میناب می‌افزاید: «بخش عمده پیاز‌های خرید تضمینی شده به زودی امحا و در یکی از پهنه‌ها، دفن خواهند شد.»
رئیس اداره بازرگانی تعاون روستایی هرمزگان از خرید تضمینی ۳۵هزارتن پیاز خبر داده و می‌گوید: «در حال حاضر نخستین مرحله بهای خرید تضمینی پیاز به مبلغ بیش از ۲۵۰میلیارد ریال به حساب کشاورزان واریز شده است.»
محمد‌رضا ماندگاری قیمت خرید تضمینی به ازای هر کیلوگرم پیاز را ۵۶هزارو۵۷۰ ریال بیان کرده و توضیح می‌دهد: «امسال خرید این محصول از طریق ۹مرکز فعال در سطح استان زیر نظر شبکه تعاون روستایی انجام می‌گیرد. فرایند ثبت و ارسال اطلاعات پیازکاران تا پنجم خردادماه ادامه داشت و پس از تکمیل مراحل، پرداخت‌های بعدی نیز انجام خواهد گرفت.»
وی با تأکید بر اهمیت تأمین به‌موقع نقدینگی برای کشاورزان اظهار می‌کند: «تلاش می‌شود پرداخت‌ها به‌صورت منظم و عادلانه با توجه به ثبت اطلاعات در سامانه، ادامه پیدا کند. استان هرمزگان با توجه به شرایط اقلیمی خاص خود، از مناطق مهم تولید و برداشت زودهنگام پیاز در کشور به‌شمار می‌رود.»
