جوان آنلاین: آلاحمد یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایران است که نفوذ آثار او حتی به نسلهای جدید از جمله نسل دیجیتال استمرار پیدا کرده است.
غلامرضا خاکی در مراسم رونمایی از کتاب «صدسالگی؛ قضاوت تاریخ درباره جلال آلاحمد» که در سرای اهل قلم برگزار شد، درباره یادداشتهای شخصی جلال آلاحمد گفت: یادداشتهای آلاحمد تحولات فکری و روحی او را نمایان میکند. این کتاب به بررسی ابعاد مختلف زندگی و آثار جلال پرداخته و سعی دارد جایگاه او را در تحولات فکری و اجتماعی ایران تحلیل و قضاوتهای تاریخی درباره او را بازخوانی کند. در این نشست، پژوهشگران و علاقهمندان به تاریخ ادبیات معاصر ایران فرصتی برای تبادلنظر در مورد تأثیرات ماندگار این چهره تأثیرگذار داشتند.
هادی خورشاهیان نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت بررسی جنبههای مختلف شخصیت و آثار جلال آلاحمد گفت: ابعاد زندگی ادبی جلال آلاحمد از جمله نویسندگی، نقد و ترجمه متفاوت است و بسیاری از یادداشتهای منتشر نشدهاش نیز مبنای بسیاری از گفتگوهای پژوهشی بودهاند. این برنامه در سالگرد ۱۰۱ سالگی جلال آلاحمد، فرصتی برای شناخت عمیقتر آثار و مقالات او فراهم میکند.
محمدحسین دانایی مؤلف کتاب نیز عنوان کرد: برای شناخت جلال آلاحمد باید او را در بستر زیستمحیطی و اجتماعیاش بررسی کرد. آلاحمد یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایران است که نفوذ آثار او حتی به نسلهای جدید از جمله نسل دیجیتال استمرار نیز پیدا کرده است.
دانایی افزود: جلال با تفکرات و آثارش ظرفیتهای بسیاری دارد که هنوز بهطور کامل کشف نشدهاند. ما تعداد ۷۳ مقاله درباره جلال آلاحمد از جمله مقالاتی از کشورهای عربی مانند مصر را جمعآوری و آماده انتشار کردهایم که این نشان از جایگاه برجسته جلال در فراتر از مرزهای ایران دارد.
وی همچنین به ویژگیهای شخصیتی آلاحمد پرداخت و او را فردی توصیف کرد که زندگیاش هدفمند، معنادار و برنامهریزیشده بود و بر خلاف بسیاری از نویسندگان، نهتنها مینوشت، بلکه زندگیاش را نیز بهگونهای پیش میبرد که ارزش نوشتن داشته باشد. شناخت دقیقتر و عمیقتر ابعاد ناشناخته آلاحمد میتواند به درک بهتر ادبیات معاصر ایران و تعامل قویتر میان نویسندگان و مخاطبان کمک کند.
در ادامه این نشست، غلامرضا خاکی با اشاره به یادداشتهای شخصی آلاحمد گفت: یادداشتهای جلال تحولات فکری و روحی او را نمایان میکنند. آلاحمد را باید بهعنوان یک «متن» با لایههای متعدد و معانی مختلف در نظر گرفت و اگر این را در نظر نگیریم، ممکن است به اشتباهات جدی در درک آثار آلاحمد دچار شویم. به همین دلیل باید از داوریهای سطحی در مورد شخصیت و آثار او اجتناب کرد.
وی همچنین به بحث فلسفی در مورد مفهوم «متن» پرداخت و از ایدههای هانس-گئورگ گادامر و پل ریکور در هرمنوتیک یاد کرد که نهتنها نوشتار، بلکه رفتار آدمها را هم میتوان بهعنوان متن در نظر گرفت.
خاکی با اشاره به تحولات شخصی جلال آلاحمد، بهویژه سفر حج او افزود: این سفر تغییرات عمیقی در نگرش دینی و اجتماعی او بهوجود آورد. نباید جلال را بسان شخصیتی دید که صرفاً بهدنبال استفاده ابزاری از دین برای تغییر اجتماعی است، بلکه تحولات او در دوران مختلف زندگیاش پیچیدهتر از این تصویر ساده است.
دانایی در این بخش گفت: لایههای شخصیت جلال آلاحمد مختلف است و او نویسندهای است که نگاه چند بعدی دارد که باید ابعاد مختلف شخصیت و آثار جلال مورد بررسی قرار گیرد تا تصویر کاملی از او به دست آید.
وی افزود: ویژگی آلاحمد در جستوجوگری و تحولات مداوم در زندگیاش است. این ویژگی باید مورد توجه قرار گیرد. متأسفانه جلال در برابر قضاوتهای سطحی و پیشفرضهای ذهنی قرار گرفته و برای درک صحیح آثار او باید از دیدگاه بدون سوگیری به آن نگاه کرد.