مجید آقایی
نویسنده کتاب «جلال در آینه قرن»
جوان آنلاین: درباره جلال آل احمد و اتفاق مثبتی که با پرداختن به آرا و افکار این نویسنده بزرگ ایرانی رقم خورد و در پاسخ به اینکه چرا جلال آل احمد را برای نوشتن کتابم انتخاب کردهام باید یک پیش زمینه را عرض کنم. بعد از شروع عصر مدرنیته، جایگاهی که ادبیات و رسانه پیدا کرد در حوزه فرهنگ، منجر به نشر آرا و تفکرات اندیشمندان در حوزههای مختلف برای آگاهی جوامع شد، اما حضور آرا و نظرات افراد در آثار و کتابها صرفاً به معنی ماندگاری آنها نیست، در دوران معاصر فردی که توانست آرا و نظرات خود را ماندگار کند و فصلی تازه در فکر و اندیشه و قلم رقم بزند و در این مسیر جسارت و قدرتی نشان بدهد جلال آل احمد است.
وقتی درباره جلال آل احمد صحبت میکنیم، مراد ما فردی است که در تمام پنج دههای که از فوت او گذشته است، افکار، تفکرات و آرای او هنوز در سطوح فرهنگی و هنری تأثیرگذار است و این تأثیرگذاری عموماً به صورت ناخودآگاه است، زیرا که جلال در بطن و فرهنگ ایران ریشه کرده است و تأثیرگذاران متعددی خود از جلال و نوع روشنفکری او تأثیر پذیرفتهاند.
جلال آل احمد در مقدمه کتاب «درخدمت و خیانت روشنفکران» در تعریف روشنفکری آورده است که لغت روشنفکر برای برگردان انگلیسی آن لغت درستی نیست و با توجه با ماهیت و حتی ساختار لغوی این کلمه تعریف دقیقتری را ارائه میدهد و من در کتاب «جلال در آینه قرن» به گونهای بیان کردهام که جلال بزرگترین و درستترین روشنفکر ایران معاصر است و تمام مؤلفههای یک فرد روشنفکر را نه تنها در آثار خود بلکه در سبک زندگی و نوع زیست فردی و اجتماعی او مشاهده میکنیم. درباره نگاه روشنفکرانه جلال آل احمد و اینکه چه فاکتورهایی از شخصیت جلال او را مهم کرده است در کتاب «جلال در آینه قرن» و نیز درباره ویژگیهای یک فرد روشنفکر باید بگویم که هوشمند و متفکر بودن، آزادی از قید تعصب و تهجر، احساس مسئولیت اجتماعی، انتخاب و آزادی در عمل، توانایی ابراز مخالفت در مقابل ایرادات نظام حاکم که این نقد صرفاً برای تخریب نیست، بلکه خط مشی برای بهبود آن خواهد بود مسائلی است که باید در یک روشنفکر اصیل وجود داشته باشد و ما اینها را در جلال مشاهده میکنیم و یکی از رموز ماندگاری و تأثیرگذاری غیرقابل انکار او این نکات است.