کمتر از یک ماه به اربعین مانده است. رفتن به سفر اربعین برای بسیاری از افراد مانند یک آرزوی هر ساله است، به همین دلیل آنها در تکاپو برای برنامهریزی این سفر هستند. مرد یا زن، پیر یا جوان هیچ فرقی نمیکند. امسال نیز مانند سالهای گذشته جمعیت عظیمی در این پیادهروی باشکوه شرکت خواهند کرد. تجدید عهد با سید و سالار شهیدان، تحمل سختیها و تمرین صبر بر مشکلات و حفظ خط مجاهدت در راه خدا و کمک به عظمت و اقتدار اسلام و مسلمین از انگیزههای یک زائر برای رفتن به سفر اربعین است. مغناطیس پرجاذبه حسینی به ویژه در ایام اربعین زمینهای برای حفظ یاد حق و ذکر حقیقت فراهم میکند که وسعتی فراتر از جغرافیای فیزیکی کربلا و مسیر منتهی به آن دارد. این حرکت عشق و ایمان، چنان جنبشی در اعماق جانهای پاک و رنجور از ظلم و جور در پهنه دنیا میاندازد که پایههای نظام سلطه جهانی را به لرزه درمیآورد، به همین دلیل مسئله روایت اربعین اهمیت بسیار زیادی دارد که باید به آن توجه بیشتری شود.
رکوردهای جهانی «پیادهروی اربعین»
در سالهای اخیر آمار حاضران در راهپیمایی اربعین از اول تا بیستم صفر به حدود ۲۰میلیون نفر رسیده است و جالب اینکه این همه جمعیت در یک مراسم عظیم بدون هیچ مشکلی برای پذیرایی از آنان و محل استراحت و انواع خدمات به صورت رایگان برگزار میشود و کمترین مشکل در این ارتباط در ایام اربعین وجود دارد و همه از جان و دل و همه داراییهای خود برای میهماننوازی از زائران مایه میگذارند و این خدمترسانی و خدمتدهی ملیت و قومیت نمیشناسد. در این صحنه عراقیها در تمام این سالها سنگ تمام گذاشته و میزبانی شایستهای داشتهاند.
خیلیها نمیدانند که «پیادهروی اربعین» رکوردهای جهانی دارد، این پیادهروی را که شیعیان با عشق و ارادت میروند، خدا نظر کرده به آن و یکتا شده در جهان. از سال۱۳۹۳ جمعیت اربعینیها به ۲۰میلیون نفر نزدیک شد و چشم جهانیان به روی پدیدهای عظیم در دنیای معاصر باز شد که رکوردهای جدید داشت. سال۱۳۹۴ جمعیت زائران اربعین ۲۲میلیون نفر تخمین زده شد، ولی مقامات عراقی اعلام کردند جمعیت حدود ۲۶میلیون نفر بوده است. اینچنین است که در سالهای اخیر پیادهروی کربلا «بزرگترین گردهمایی سالانه جهان» نامیده میشود، البته این پیادهروی علاوه بر جمعیتش، رکوردهای دیگری هم دارد، مثلاً اینکه طولانیترین راهپیمایی جهان است؛ مسیر نجف تا کربلا که حدود ۸۰کیلومتر است، مسیر تاریخی پیادهروی اربعین محسوب میشود، ولی مسیرهای اصلی سفر زائران به کربلا بیش از ۶۴۰کیلومتر طول دارد و این میزان راهپیمایی در مجموع خودش یک رکورد جهانی است. همچنین در پیادهروی اربعین زائرانی از حدود ۷۰کشور جهان مشارکت دارند. فقط شیعیان ایران، عراق و خاورمیانه و آسیا نیستند بلکه هر سال زائرانی از کشورهایی در قارههای مختلف ازجمله اتریش، فنلاند، استرالیا، سوئد، دانمارک، امریکا، انگلستان، آرژانتین، کلمبیا و روسیه در پیادهروی اربعین حضور دارند، به این ترتیب بینالمللیترین رویداد مذهبی نیز رقم میخورد. از طرفی در روز اربعین نماز جماعت همزمان در مسیر نجف تا کربلا برپا میشود و این نماز که گاهی صفهایش کیلومتری است و با حضور میلیونها نمازگزار از بیش از ۳۰کشور برگزار میشود، بزرگترین نماز جماعت مشترک (منقطع) در جهان محسوب میشود.
اگر روایت نکنیم دیگران ما را آنطور که بخواهند روایت میکنند.
اما چرا روایت سفر اربعین مهم است؟ در این رابطه افروز مهدیان، نویسنده به «جوان» میگوید: «ما هر کاری که انجام میدهیم و هر اتفاقی که میافتد، باید روایت کنیم، از جمله سفر اربعین چراکه اگر روایت نکنیم، دیگران ما را همانطور که دلشان میخواهد روایت میکنند. مشکل و ضعف همیشگی ما این بوده است که مثلاً در همه جنگها و همه اتفاقاتی که در طول تاریخ برایمان افتاده را به درستی روایت نکردهایم. متأسفانه باید اعتراف کنم که «شیعه» در این مسئله خیلی ضعف دارد.»
او با بیان اینکه «مهمتر از برگزاری راهپیمایی اربعین، روایت کردن آن است و باید به آن توجه ویژهای شود»، اظهار میدارد: «برای روایت سفر اربعین، مسئولیت بسیار بزرگی روی دوش رسانههاست. آنها باید با خلاقیت خود به این موضوع مهم بپردازند تا همه جوانب برگزاری مراسم و داستان موکبهایی که برپا میشود، به خوبی بیان شود. در شرایطی که خود عراقیها به خوبی میتوانند مراسم اربعین را برگزار کنند، ما باید تمرکزمان را روی بیان ماجرای این سفر بیشتر کنیم و به نظر من، نقش ما در این زمینه مهمتر است و تأثیر بیشتری خواهد داشت.»
مهدیان ادامه میدهد: «رسانههای ما، چه به صورت مکتوب و چه به صورت تصویر باید تمام ظرفیت را برای روایت اربعین به کار گیرند. باید از کف جامعه موضوع اربعین بیان شود و از همه آدمهای معمولی که با سختی به دل جمعیت میزنند و خودشان را به مرز و بعد از آن به کربلا میرسانند، باید صحبت شود. باید روایت قشر کمسواد هم بیان شود نه اینکه فقط سراغ قشر فرهیخته برویم و آنهایی را که لاکچریگونه به سفر اربعین میروند به عنوان سوژه رسانهای انتخاب شوند، به خصوص بیان ماجرای سفر اولیها هم خیلی مهم است.»
این راوی اربعین میگوید: «یک مسئله در سفر اربعین خیلی مهم است که باید به آن توجه شود؛ اینکه باید تمام سعیمان را در روایتها برای کمتر شدن فاصله میان ایرانیها و عراقیها به کار بگیریم. همانطور که میدانید اربعین برای تجمع شیعه است و قرار نیست به ملیت پرداخته شود، بنابراین باید آن وجه اشتراکات و ماجراهای قشنگی را که هنگام همدلی میان ایرانیها و عراقیها اتفاق میافتد، به خوبی روایت کنیم.»
او درباره ناآشنایی برخی از افراد نسبت به پیادهروی اربعین توضیح میدهد: «جمعیت زیادی از کشورمان هر سال به سفر اربعین میروند و مطالب و گزارشهای زیادی راجع به آن نوشته میشود، اما با این حال وقتی یک موضوعی را در میان دوستان و آشنایامان از این سفر دوستداشتنی تعریف میکنم، میبینم که آنها برایشان عجیب است و دربارهاش سؤالات زیادی از من میپرسند. این را مثال زدم که بگویم وقتی اطرافیان ما از قشنگیهای این سفر تعجب میکنند وای به حال آنکه سایر مردمان دنیا اصلاً خبر از این تجمع باشکوه شیعه که در اربعین با یکدیگر همراه میشوند، ندارند.»