درحالیکه سال گذشته و در مورد نمایش فیلم موهن و دروغپرداز «عنکبوت سیاه» در جشنواره کن شاهد رویکرد تأخیری و لاکپشتگونه مدیران سینمایی کشورمان بودیم، اینبار هم با وجود گذشت چند روز از اتفاقی مشابه، شاهد سکوت عجیب و غیرمسئولانه مدیران سینمایی کشورمان هستیم، رویکردی انفعالی که به مراتب دردآورتر از تخلفات و اقدامات موهن چند سینماگر است.
حدود یک ماه قبل از برپایی دوره هفتاد و ششم جشنواره کن امسال که از تاریخ ۲۶ اردیبهشتماه شروع شده، خبر رسید فیلم آیات زمینی (Terrestrial Verses) علی عسگری تنها نماینده ایران در بخش نوعی نگاه کن ۲۰۲۳ نمایش داده میشود. فیلم «آیههای زمینی» ساخته مشترک علی عسگری و علیرضا خاتمی قرار است اولین نمایش جهانی خود را در بخش نوعی نگاه کن ۲۰۲۳ تجربه کند. گوهر خیراندیش، حسین سلیمانی، مجید صالحی، صدف عسگری، فرزین محدث، سروین ضابطیان و فائزه راد برخی از بازیگران فیلم آیههای زمینی هستند. این فیلم دومین همکاری مشترک علی عسگری و علیرضا خاتمی بعد از فیلم تا فردا (به تهیهکنندگی نیکی کریمی) است. فیلم آیههای زمینی تنها منتخب از میان ۴۰ فیلم ایرانی معرفی شده به جشنواره کن ۲۰۲۳ است و در بخش نوعی نگاه همراه آثار دیگر سینماگران جهان به نمایش درمیآید.
اعلام این خبر برای سینمای کشورمان که نیمه دوم سال گذشته چندین ماه به بهانه بروز اغتشاشاتی که تحت پوشش شعار دروغین زن زندگی آزادی ایجاد شده از سوی دیکتاتورهای شبهانتلکتوئل و فاشیستهای فرهنگی هزاره سوم مورد تاخت و تاز قرار گرفته بود، نکته مثبت تلقی میشد. این نکته با نمایش این فیلم در جشنواره کن و حضور بازیگران زن و مرد آن بدون مراعات شئون نمایندگی جمهوری اسلامی بودن و پوشش اصیل زنان ایرانی و یکی از مهمترین شاخصه مردانش که همان غیرت اسلامی ایرانی است، رنگ باخت. عوامل این فیلم اعم از زن و مرد که در سالن نمایش آن حاضر بودند در پایان فیلم با تشویق حاضران مواجه شدند و در واکنش به این ابراز احساسات در آغوش همدیگر قرار گرفتند!
اتفاق عجیبتر حضور فیلم «من، مریم، بچهها و ۲۶ نفر دیگر» در این جشنواره است که توسط کانون به اصطلاح فیلمسازان مستقل ایران روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت در بخش بازار جشنواره کن نمایش داده شد. نکته اصلی در مورد این فیلم رعایت نکردن حجاب از سوی بازیگران زن آن بود. این مسئله وقتی جالبتر میشود که بدانیم این فیلم در داخل ایران تولید شده است! براساس تیزر منتشر شده این فیلم، زنان بازیگر آن در بسیاری از صحنهها حجاب ندارند و روابط زنان و مردان ولنگار و خارج از عرف است. داستان این فیلم درباره زن جوانی است که تصمیم میگیرد خانهاش را در اختیار یک گروه فیلمسازی قرار دهد که قصد تولید فیلم کوتاهی درباره پایان رابطه یک زن و مرد را دارند.
سیدفرشاد هاشمی در فیلمهای «بمب یک عاشقانه» و «پسر ــ مادر» دستیار کارگردان بوده و شاید مهمترین فعالیت سینمایی این کارگردان، حضورش بهعنوان دستیار کارگردان فیلم ضدایرانی و موهن «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی باشد. یکی از تهیهکنندگان فیلم «من، مریم، بچهها و ۲۶ نفر دیگر» فرزاد پاک است که قبل از این در تهیهکنندگی فیلم موهن و ضددینی «شیطان وجود ندارد» با محمد رسولاف مشارکت داشته است.
در رابطه با فیلم «من، مریم، بچهها و ۲۶ نفر دیگر» به دلیل اینکه این فیلم مجوز ساخت و اکران نداشته و از سوی یک گروه نامشخص در این جشنواره اکران شده، مسئولیت خاصی متوجه مدیران سازمان سینمایی نیست، اما در مورد فیلمی که به عنوان نماینده کشورمان در جشنواره کن حضور دارد، موضوع کمی متفاوتتر است. ممکن است گفته شود که رفتار و پوشش آنها امری شخصی بوده، اما وقتی آنها تحت عنوان نماینده سینمای جمهوری اسلامی ایران در آن رویداد حاضر شدهاند باید شئونات این وظیفه خطیر و مهم را مراعات کنند و نمایندگان فرهنگ، تمدن و ارزشهای اصیل کشورشان باشند. آنها باید متوجه باشند که در یک جمع خصوصی یا گعده دوستانه شرکت نکردهاند که نوع پوشش و رفتارشان برای کسی اهمیت نداشته باشد، بلکه قرار بوده در رویدادی بینالمللی نماینده کشورمان باشند؛ بنابراین حق ندارند که رفتارهای سخیف و زننده داشته باشند و برای شرکتکنندگان این تلقی را ایجاد کنند که بعد از فتنه اخیر و اتفاقات رخ داده جمهوری اسلامی از قوانین و ارزشهایش عدول کرده است.
وقتی تجربه واکنش دیرهنگام سال گذشته مدیران سینمایی و نمایندگان آنها در جشنواره کن در مورد فیلم موهن «عنکبوت مقدس» و سکوت چند روزه آنها در کنار اتفاقات ضداخلاقی و غیرحرفهای عوامل فیلم «آیههای زمینی» قرار میگیرد، نشان میدهد که احتمالاً موضوعات مهمتری ذهن و وقت این مسئولان را پر کرده که فرصت پاسخگویی و اعلام برائت از چنین مسائلی را ندارند.