سپیده انوشه متولد ۱۵ خرداد۷۲ است. هشت سال بیشتر نداشت که در دورههای نویسندگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شرکت میکرد. مدرک کارشناسی مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه تهران دارد و همزمان با دانشگاه، تحصیل در رشته سینما حوزه هنری را آغاز کرد. چندین مقاله و فیلمنامه نوشت. به عنوان کارشناس تاریخ ایران در برنامه دوران فعالیت کرد. چاپید شاه اولین اثر مکتوب این نویسنده است. سپیده انوشه این کتاب را در ۲۵ سالگی به رشته تحریر در آورد و در ۲۸ سالگی به همت انتشارات جمکران منتشر کرد. چاپیدشاه که به بررسی دوران پهلوی با زبانی طنز میپردازد بهانه همکلامی ما با سپیده انوشه است. با هم میخوانیم.
غفلت از تاریخ
نویسنده چاپید شاه علاقه زیادی به تاریخ دارد. سپیده انوشه میگوید؛ «تاریخ دغدغه من است و همیشه آن را دوست داشتم و دارم. اما گاهی میبینم که خواندن کتابهای تاریخی برای دوستان و اطرافیان سخت است. در واقع زبان زمخت و سنگین روایت تاریخی باعث شده بود که آنها از خواندن تاریخ غافل شوند. از طرفی هم بر این باور هستم که کتابهای تاریخی باید با همان زبان سخت علمی نوشته شوند. پس برای برقراری ارتباط بهتر باید زبان میانی وجود داشته باشد که ارتباط مخاطب عام را با تاریخ بهتر برقرار کند.»
زبان میانی کتاب
او در ادامه میگوید؛ «رمانها، فیلمها و سریالهای تاریخی معمولاً این کار را انجام میدهند. چاپید شاه این مزیت را در حیطه نگارش دارد که بیآنکه داستان صرف یا تاریخ صرف باشد میتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند. به عبارت دیگر میتوان شاخصه اصلی کتاب را همین زبان میانی آن دانست.»
دوران پهلوی به روایت طنز
نویسنده چاپید شاه با اشاره به موضوع و سبک نگارش کتاب میگوید؛ «کتاب چاپید شاه به بررسی دوران پهلوی با زبانی طنز میپردازد در بخش اول در قالب از تولد تا تبعید رضا شاه را به شکلی متفاوت بررسی کرده است. در این کتاب به زندگی محمدرضا شاه از تولد تا پیروزی انقلاب پرداخت شده است. کتاب کاملاً تصویری است. مخاطب علاوه بر خوانش داستانهای تاریخی میتواند زمانبندی آنان را در پایین صفحات مشاهده کند. بخشهای مختلف براساس اتفاقات تاریخی و شبهات و شایعات تاریخی انتخاب شدهاند. مثلاً بخش ارتش منظم رضاشاهی دید جامعی را درباره آنچه واقعاً رخ داد به مخاطب میدهد.»
نثری ساده و روان
این نویسنده در ادامه میگوید؛ «منابع استفاده شده منابع عمومیتاریخ و زندگی نامههای افراد شاغل در دستگاه پهلوی است. هیچ نکته اضافی ندارد. بنیان، اساس و هدف روایت تاریخی است. سایر امور فنی و نوشتاری ذیل هدف اصلی تعریف شده است. سبک نگارش ساده، طنز و واقع بینانه انتخاب شده است یکی از ویژگیهای مهم کتاب نثر روان، جذاب و شیرین است که مخاطب را با خود همراه میکند. پژوهش و نگارش این کتاب حدوداً شش ماه طول کشید. تیم پژوهشی و نگارشی با هم پیش میرفتند. در این کتاب ارزشمند که با عکسهای مستند و تصویرسازهای جذاب همراه است، تمام اتفاقات آن دوران روایت میشود. از نکات برجسته دیگر کتاب، موشن گرافیکهای ابتدای فصلهاست که نکات مهم و کلیدی هر فصل را به صورت خلاصه توضیح میدهد.»
دست به سر کردن قاجارها
چاپیدشاه؛ روایتِ سرگذشت پهلویها با چاشنی لبخند است. همه ما پهلویها را میشناسیم، اما فقط در همین حد که اسم پهلویِ پدر، رضاشاه بوده و اسم پهلویِ پسر، محمدرضا شاه؛ اما اینکه این پدر و پسر چطور یکدفعه قاجارها را دستبهسر کردند و شاهِ مملکت شدند را کمتر کسی میداند. ما حتی درباره اینکه پهلویها در ایام سلطنت چه دستهگلهایی به آب دادند و چه دستهگلهایی را پرپر کردند، کمتر میدانیم. وی در پایان میگوید؛ «چاپیدشاه از آن کتابهایی است که از اول تا آخرش نکته دارد برای تعجب کردن و انگشت بهدهان ماندن. چاپیدشاه با تولدِ رضا شروع و با مرگِ محمدرضاشاه تمام میشود. تصویرسازی جذاب کتاب بههمراه عکسهای مستند و قدیمی، شیرینی خواندن کتاب را دوبرابر کرده است. همه کتابخوانها از نوجوان تا بزرگسال مخاطب این کتاب هستند و بعد از خواندنش حتماً با ما هم، همنظر خواهند بود که این کتاب، با همه کتابهای تاریخیِ دیگر فرق میکند.»