استان ایلام یکی از استان‌های غربی ایران است که از قدیم‌الایام، صفا، صمیمیت، همبستگی و زندگی روستایی و عشایری آن بسیار دلنشین‌تر و جذاب‌تر از زندگی شهری بوده و متأسفانه اکنون در روستا‌های آن رمق و تاب و توان گذشته به چشم نمی‌خورد و برخی از نقاط روستاییان زادگاه خود را رها کرده و به شهرنشینی کاذب روی آوره‌اند.
روستاها نیازمند توسعه کیفی
به گفته کارشناسان، باید به فکر روستاها بود وآبادانی را به داخل این مناطق برد تا از مهاجرت روستاها جلوگیری شود همچنین امکاناتی که در داخل شهرها هستند باید به داخل روستاها منتقل شوند.
روستاها نیازمند توسعه کیفی ورسیدگی هستند چراکه همچنان در مشکلات زیربنایی گرفتار شده‌اند و حالا بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود که باید چاره‌ای برای درد‌های موجود اندیشید. زیرا در غیر این صورت اگر به این مسائل توجهی نشود، حتی مهاجرت معکوس هم نمی‌تواند کمکی به وضعیت موجود بکند و به تولید ضربه خواهد زد.
در استان ایلام، شهرستان چرداول دارای پراکندگی روستایی زیادی است و این مسئله باعث شده تا روستا‌های محروم با مشکلات زیربنایی دست و پنجه نرم کنند و درگیر کمبود‌ها و معضلات زیادی باشند.
دور بودن از مناطق شهری و کمبود امکانات مورد نیاز، بن‌بست‌های جغرافیایی، نبود امکانات تحصیلی و دبیرستان، عدم وجود مراکز بهداشتی، اعتیاد و مشکلات اجتماعی و البته فقر و بیکاری همچون دیگر مناطق محروم، چرداول را به چالش کشیده است. گاهی در برخی از روستاها به علت فاصله زیاد از مراکز درمانی بیماران مجبورند مسافت زیادی را طی کنند تا به یک درمانگاه یا بیمارستان برسند آن هم در شرایطی که وسیله نقلیه در این مناطق کم یاب است.
فناوری‌های ارتباطی هم در این روستاها کیفیت مناسبی نداشته و هر چند وقت یکبار به تعمیرات نیاز دارند که در طول سال مردم باید اینترنت را فراموش کرده و فقط به فکر وصل کردن خط تلفن باشند.
توسعه روستاها برای مهاجرت معکوس
چند روز پیش بود که معاون عمرانی استاندار ایلام بر لزوم توسعه روستا‌های استان برای مهیا شدن شرایط مهاجرت معکوس تأکید کرد و گفت: «تکمیل زیرساخت‌های روستایی، تقویت این زیرساخت‌ها و طرح‌ها می‌تواند علاوه بر تثبیت جمعیت روستایی، مهاجرت معکوس را نیز به دنبال داشته باشد که یکی از دستگاه‌هایی که نقش مهمی در این راستا دارد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است که بسیار خوب عمل کرده است.»
سعید هژبری که برای بازدید از بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان به این نهاد رفته بود با بیان اینکه مدیر و مجموعه این بنیاد خالصانه به مردم به ویژه روستاییان خدمات بسیار ارزشمندی ارائه می‌دهند، ادامه داد: «نظم و ترتیب فضا‌های اداری در دستگاه‌های اجرایی باید در دستور کار قرار گیرد، در کنار ساماندهی امور اداری، باید تسریع در رسیدگی به امورات مراجعه کنندگان نیز مدنظر تمامی پرسنل مجموعه باشد.»
معاون استاندار ایلام اضافه کرد: «الزامات قانونی، فاکتور نخست در تدوین طرح توسعه شهرها و روستاهاست که باید مد نظر قرار گیرد و در کنار الزامات قانونی و ملاحظات فنی و مهندسی که بسیار مهم است باید به جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز توجه شود.»
سخنان مسئولان خوب و شیرین است، اما تا وقتی که در عمل اتفاقی رخ ندهد نمی‌توان به مهاجرت‌های معکوس امیدوار بود.
کاهش جمعیت روستاها
در سال‌های گذشته به همت سپاه پاسداران کار‌های بسیار خوبی برای رفع محرومیت نظیر مسکن محرومین، اشتغالزایی، آبرسانی به مزارع، احداث جاده‌های روستایی و فعالیت گروه‌های جهادی در عرصه‌های مختلف در این روستاها صورت گرفته ولی همه مسئولان باید پای کار باشند و هر کس سهم خود را به نحواحسن انجام دهد تا محرومیت از بین رود.
هم اکنون راه‌های ارتباطی روستا‌هایی نظیر شله کش در بخش زاگرس کاملاً فرسوده شده و سال‌هاست بودجه‌ای برای ترمیم آن اختصاص نمی‌یابد.
در همین راستا یکی از اهالی روستای بان سرو با بیان اینکه متأسفانه بیشتر روستاها با کاهش شدید جمعیت مواجه شده‌اند، می‌گوید که به علت نبود شغل و درآمد پایدار در روستاها، اغلب خانوار‌های روستایی برای امرار معاش و ادامه حیات، به شهر مهاجرت می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه به علت خشکسالی‌های چند سال اخیر؛ کشاورزی و دامداری در روستا‌های ایلام از رونق افتاد، تأکید می‌کند که بیشتر افرادی که اکنون در روستاها سکونت دارند، سالخوردگانی هستند که به علت نداشتن سرپناه و منبع درآمدی مناسب، از مهاجرت به شهر بازمانده‌اند. جوانان روستا بعد از ازدواج، به علت نداشتن منبع درآمدی مناسب، بلافاصله به شهرنشینی و اجاره نشینی روی می‌آورند.
یکی از اهالی روستای کمول بخش زاگرس معتقد است که اگر مشکلات روستاها ادامه داشته باشد، تولید در این مناطق که باید مولد باشند آسیب می‌بیند و این آسیب به شهرها می‌رسد که در نهایت مشکلات اقتصادی کشور را فرا می‌گیرد. بنابراین باید از امروز به فکر فردا باشیم.
دولتمردان باید برای حفظ و توسعه روستاها و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها، زمینه اشتغال پایدار و کارآفرینی مناسب را در روستاها فراهم کنند تا جوانان و نوجوانان بتوانند در کنار کانون گرم خانواده و محیط ساده و صمیمی روستا به خوبی کسب درآمد کنند و با امید و آرامش ادامه حیات دهند.
