جام جهانی فوتبال به عنوان یک رویداد به ظاهر ورزشی، شئون مختلفی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است، از سیاست و اقتصاد تا فرهنگ و هنر، تا جایی که این روز‌ها در و دیوار شهر پر از نشانه‌هایی است که مخاطب را به مسابقات جام ۲۰۲۲ در قطر ارجاع می‌دهد، حتی بسیاری از شرکت‌هایی که موضوع فعالیت آن‌ها ارتباط خاصی با حوزه ورزش ندارد، برای تبلیغ کالا‌های خود در تابلو‌های بزرگ شهری و بیلبورد‌ها از المان‌های مرتبط با جام‌جهانی استفاده می‌کنند.
اما نزدیکی ایران به قطر چه از نظر جغرافیایی و چه از حیث تعاملات دیپلماتیک منجر به بروز شکل مناسبی از دیپلماسی فرهنگی و تعامل با مخاطب جهانی در ایام جام جهانی قطر نشده است.
با این حال شاهد برخی اقدامات فرهنگی مرتبط با جام جهانی در گوشه و کنار شهر هستیم. اخیراً دیوارنگاره میدان، ولی عصر (عج) با تصویری از بدرقه اعضای تیم ملی توسط اساطیر باستانی ایران و با شعار زیبای تا پای جان برای ایران با حال و هوایی فوتبالی رونمایی شد.
از حیث بررسی و تحلیل محتوای این طرح بیراه نیست اگر گفته شود، این دیوارنگاره تمام تمرکز خود را روی مفهوم هویت ایرانی قرار داده است. شاید تا چندی پیش اگر کسی از اهالی فرهنگ و هنر صحبت از ایران و هویت ایرانی می‌کرد، برخی عناصر تندرو او را تخریب می‌کردند، اما حالا بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تصویر پایتخت نگاهی تمام‌قد و تأکیدی تمام‌عیار بر هویت ایرانی دارد، آن هم با نمایش چهره‌هایی همچون رستم و اسفندیار و زال در کنار آرش کمانگیر و گردآفرید.
پیش از این هم پخش فصل اول مجموعه مستوران با رویکرد توجه به قصه‌ها و افسانه‌های کهن ایرانی در کنار اخبار ساخت فصل دوم این سریال و همچنین اجرای تئاتر صحنه‌ای اسفندیار دیگر گزاره‌هایی بود که توجه ویژه سازمان اوج را به مقوله مهم هویت ایرانی در شرایط ویژه جامعه گواهی می‌کرد.
این اتفاق از این حیث مورد توجه است که این روز‌ها حربه اصلی دشمنان این مرز و بوم هویت‌زدایی از مردم ایران است. القای حس ناامیدی و عقب‌ماندگی در کنار کاشتن بذر تردید نسبت به توانایی‌های داخلی، همه و همه تیر‌هایی است که خصم ایران از چله‌کمان خارج کرده تا هویت ایرانی را هدف قرار دهد و به مسلخ بکشد.
نباید فراموش کرد که در کنار اختلاف طبقاتی موجود در جامعه و در کنار تفاوت‌های مذهبی موجود در ایران، هویت ایرانی وجه اشتراک تمام ایرانی‌ها در سراسر دنیاست. شاید کسی در عراق این جمله را بشنود که من کرد هستم و همسرم عراقی، ولی محال است کسی در هیچ نقطه‌ای از دنیا، زاده ایران را ببیند و او جز «ایرانی بودن» هویت دیگری برای خود معرفی کند.
به هر روی گرچه مسئولان فرهنگی ایران از ۱۰ سال پیش برای استفاده از ظرفیت برگزاری جام جهانی در نزدیکی ایران در عرصه دیپلماسی فرهنگی و رشد اقتصادی غفلت کرده و اقدام خاصی انجام نداده‌اند، اما طرح دیوارنگاره میدان، ولی عصر (عج) نشان می‌دهد توجه ویژه‌ای برای همگرایی ملی در زمان جام جهانی وجود دارد. به امید پیروزی‌های تیم ملی در این مسابقات و تجربه روز‌های شاد برای مردم ایران.
