موضع اتحادیه اروپا در روز‌ها و هفته‌های گذشته در تقابل با ایران به گونه‌ای بوده که به وضوح آلمان و فرانسه را در جایگاه مهاجم قرار داده است؛ دو کشوری که به عنوان طرف‌های دیگر برجام تا پیش از این از ایفای نقش در توافق هسته‌ای (برجام) شانه خالی می‌کردند و تا جایی که می‌توانستند، پیدا و پنهان از کارشکنی دریغ نمی‌کردند، حالا که آن‌ها با زمستان سردی روبه‌رو هستند که جنگ اوکراین برای آن‌ها به ارمغان آورده امیدوارند سرمای زمستان را با گرمای اغتشاشات در ایران برای خودشان گرم کنند.
مقامات آلمانی از صدراعظم گرفته تا وزیر خارجه تلاش کردند مسائل مختلف را به هم گره بزنند. آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان دیروز در تازه‌ترین موضع‌گیری پیش از نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا، در بروکسل گفت: «ما تحریم‌های جدیدی را تصویب خواهیم کرد تا پیام روشنی را به کسانی ارسال کنیم که فکر می‌کنند می‌توانند به سرکوب، تهدید و کشتن شهروندان خود بدون هیچ عواقبی بپردازند.» ساعاتی بعد، او به رسانه‌ها گفت که اروپایی‌ها درباره تحریم ایران به اتفاق نظر رسیده‌اند. سپس هم ۲۹ شخص و سه نهاد ایرانی را در فهرست تحریم خود قرار داد. بائربوک فقط در دو هفته گذشته چند بار گفته که اتحادیه اروپا قرار دادن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی را در دست بررسی دارد. همچنین برخی شنیده‌ها حاکی از این است که برلین می‌کوشد، سوم آذرماه برای نخستین بار بعد از انقلاب اسلامی یک نشست ویژه حقوق بشر علیه ایران در سازمان ملل برگزار کند.
ایران دیروز برای دومین بار سفیر آلمان را به وزارت امور خارجه احضار و درباره تبعات اظهارات و اقدامات مقامات برلین بر روابط دو کشور به او هشدار داد.
سپر بلای تصمیمات واشنگتن
سمت دیگر الاکلنگ اعمال فشار علیه ایران، فرانسه قرار دارد. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور این کشور هم رویکرد مشابه آلمان را در پیش گرفته و مسائل داخلی ایران را به برجام پیوند داده است. او می‌گوید، اعتراض‌ها در ایران شرایط را بسیار تغییر داده و رسیدن به توافق هسته‌ای را شکننده‌تر کرده است تا حدی که هیچ پیشنهاد تازه‌ای که در آینده نزدیک به توافقی منجر شود، وجود ندارد و احتمالاً به چارچوب تازه‌ای نیاز است. رئیس‌جمهور فرانسه هم مانند وزیر آلمانی از تحریم سخن گفته: «ما چندین نفر هستیم که برای تحریم‌های هدفمند به‌خصوص برای پاسداران و آدم‌های رژیم فشار می‌آوریم.» او در پاسخ به این سؤال که آیا از تحریم سپاه پاسداران حمایت می‌کند، گفت این موضوعی است که باید آن را بررسی کرد. به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها از موضع‌گیری‌های کورکورانه در جنگ اوکراین و تبعیت بی، چون و چرا از امریکا در راستای تحقق اهداف واشنگتن علیه مسکو درس نگرفته‌اند و حالا کار را به جایی رسانده‌اند که در زمینه تأمین انرژی در مضیقه قرار گرفته‌اند باز هم تصمیم ندارند از ایفای نقش سپر بلای تصمیمات امریکا خارج شوند و مستقل و بر مبنای منافع خود موضع‌گیری کنند.
ناقض حقوق بشر در جایگاه ناصح حقوق بشر نیست
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در جلسه هفتگی با خبرنگاران داخلی و خارجی پیش از هر موضع‌گیری درباره اقدامات آلمانی ها، آن‌ها را دعوت کرد که گذشته خودشان را فراموش نکنند. کنعانی گفت: «چه مقامات دولتی آلمان و چه اعضای پارلمان این کشور هم به گذشته دور خودشان و کشورشان و سابقه طولانی نقض حقوق بشر و هم به نقض فاحش حقوق بشر مردم ایران در ارتباط با تسلیح یک رژیم متجاوز به سلاح‌های شیمیایی و به کارگیری علیه شهروندان ایرانی نگاه کنند.»وی تصریح کرد: «کشوری که سابقه تاریک نقض فاحش حقوق بشر به ویژه علیه ملت ایران دارد، در جایگاهی نیست که ما را در موضوعات حقوق بشری مؤاخذه کرده یا مورد تحریم قرار دهد.»
به فکر منافع خودتان باشید
سخنگوی وزارت خارجه درباره درخواست آلمان و ایسلند برای برگزاری نشست ویژه حقوق بشر علیه ایران و احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در این نشست و واکنش ایران گفت: «استفاده ابزاری از حقوق بشر برای اعمال فشار سیاسی علیه کشور‌ها را شدیداً محکوم و رد می‌کنیم. حقوق بشر موضوع مقدسی است و بسیار جای تأسف و تأثر دارد کشور‌هایی با ادعای طرفداری از حقوق بشر از این موضوع مقدس برای اعمال فشار سیاسی علیه کشور‌های مستقل استفاده می‌کنند.» وی ادامه داد: «ما این موضوع را مشخصاً استفاده ابزاری دولت آلمان و برخی از کشور‌های همسوی این کشور تلقی می‌کنیم برای اعمال فشار سیاسی علیه ایران به منظور دستیابی به منافع سیاسی خاص. رابطه ایران و آلمان رابطه‌ای طولانی است، ولی ایران گذشته‌های مربوط به اقدام دولت آلمان در نقض حقوق بشر ملت ایران را فراموش نکرده است.»کنعانی با اشاره به مقامات دولت آلمان و به ویژه مقاماتی که با منافع حزبی و سیاسی گروهی اقدامات تندی را علیه ایران رقم می‌زنند، به عقلا و حکمای آلمان توجه و تذکر می‌دهیم که در مقابل این تندروی‌ها بایستند و منافع بلندمدت روابط ایران و آلمان را قربانی منافع حزبی و کوتاه مدت نکنند. سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: «هرگونه اقدام در ارتباط با صدور هر قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حقوق بشر را رد می‌کنیم و از ظرفیت‌های دیپلماتیک خودمان در این ارتباط استفاده و مذاکرات مختلفی را با کشور‌های عضو شورای حقوق بشر ادامه می‌دهیم. امیدواریم کشور‌های مختلف اجازه سیاسی کردن موضوع حقوق بشر و استفاده از شورای حقوق بشر را برای استفاده ابزاری کشور‌های مشخص به منظور اعمال فشار بر کشور‌های مستقل ندهند.»
مسیحی که کور می‌کند و شفا نمی‌دهد
کنعانی درباره اظهارات ماکرون مبنی بر اینکه حوادث در ایران بر برجام اثر گذاشته است و احتمال توافق را ضعیف‌تر کرده است هم گفت: «جمهوری اسلامی ایران مسیر مذاکرات را مرتبط با هیچ تحول دیگری نمی‌داند. اگر کشور‌هایی هستند که مسیر مذاکرات را به تحولات داخلی ایران گره زدند بر اسب بازنده شرط‌بندی کردند. ایران کشور مقتدر و باثباتی است و این را تجربه کردند و تجارب غلط گذشته را تکرار نکنند و برای خودشان و دیگران هزینه نکنند.» وی ادامه داد: «اینکه در کنار مخالفانی قرار بگیرند که ماهیت آن‌ها برای ملت ایران روشن است، سیاست غلط و کوته بینانه‌ای است. این مسیحی که رئیس این کشور که اشاره کردید، در کنار آن قرار گرفته، کور می‌کند، شفا نمی‌دهد. نشان می‌دهد دستشان خالی است. بیایند در کنار ملت بزرگ ایران قرار بگیرند و به منافع بلندمدت خودشان توجه کنند. توجه داشته باشند تخریب روابط تاریخی و بلندمدت منافع ناشی از مناسبات دوجانبه را تخریب می‌کند.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی با اشاره به مواضع تند فرانسه و آلمان در ارتباط با اغتشاشات اخیر اظهار داشت: «این‌ها در کنار دولت امریکا مسئول شرایط جاری برجام هستند. اگر این‌ها به تعهدات‌شان عمل می‌کردند برجام شاهد این روند طولانی نبود. در جایگاهی نیستند که ایران را متهم کنند و باید به مسئولیت خود در قبال تعهدات به صورت جدی عمل کنند.»
مسئله فلسطین مصداق بارز نقض حقوق بشر
سخنگوی وزارت خارجه در بخش دیگری از نشست دیروز در پاسخ به پرسش خبرنگار «جوان» درباره رأی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص فلسطین اظهار داشت: «در بحث فلسطین همواره جزو حامیان درجه یک موضوع فلسطین بودیم و برای حمایت از ملت مظلوم فلسطین از هیچ تلاشی دریغ نکردیم و در ارتباط با حمایت از حقوق قانونی این ملت همواره از همه فرصت‌ها به ویژه در مجامع بین‌المللی استفاده کردیم.»وی ادامه داد: «جمهوری اسلامی ایران در هر موضوع و چارچوبی که منفعت و منافع ملت فلسطین و احقاق حقوق قانونی این مردم مظلوم اقدامی انجام شود و طرحی باشد، ایران حتماً در چارچوب حمایت از حقوق قانونی این ملت عمل کرده و همچنان در این ارتباط عمل خواهد کرد. ایران هزینه‌های سنگین حمایت از فلسطین را در طول سالیان متمادی پرداخت کرده، چون معتقد است مسئله فلسطین مسئله جهانی و مصداق بارز نقض فاحش حقوق بشر است و در این ارتباط ایران همواره در کنار ملت فلسطین بوده و خواهد بود.»
