سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰، پس از یک وقفه چند ساله امسال قرار است با محوریت شعار «ایران عزیز» برگزار شود. انتخاب این شعار و محور‌هایی که حوزه هنری و سازمان سینمایی سوره برای برگزاری آن در نظر گرفته‌اند در شرایط کنونی کشور جالب توجه است، به‌خصوص اینکه برگزارکنندگان این رویداد روی کلیدواژه «امید» تأکید ویژه‌ای دارند و از فیلمسازان خواسته‌اند آثار ارسالی به این جشنواره دارای ویژگی امیدآفرینی باشد. فیلم ۱۰۰ مختص آثاری است که حداکثر مدت زمان آن‌ها ۱۰۰ ثانیه باشد و از این نظر یک جشنواره خاص به شمار می‌رود. یوسف منصوری، دبیر سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ در گفتگو با «جوان» درباره برگزاری این دوره و محور‌های آن توضیحاتی داده است.
بین برگزاری دوره دوازدهم تا امسال که قرار است دوره بعدی برگزار شود، یک فاصله زمانی پیش آمد، علت این فاصله چه بود؟
تقویم برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰، اسفندماه است و آخرین دوره برگزاری این جشنواره اسفند ۹۷ بود. سال بعد از آن به دلیل ورود کرونا و برقراری پروتکل‌های بهداشتی، برگزاری جشنواره تعلیق شد و امکان برگزاری آن فراهم نشد. سال گذشته که وضعیت عمومی کشور به سمتی رفت که دوباره امکان برگزاری رویداد‌ها فراهم شد، فاصله زمانی میان لغو محدودیت‌ها تا زمان برگزاری جشنواره کم بود و تیم مدیریتی جدید حوزه هنری با بررسی‌هایی که انجام داد به این نتیجه رسید امکان برگزاری یک جشنواره مناسب در آن فاصله زمانی وجود ندارد. امسال شرایط برگزاری فراهم بود، یعنی زمان لازم برای انتشار فراخوان جشنواره و تولید آثار مهیا شد.
جشنواره‌های زیادی بودند که بعد از چند دوره برگزاری برای همیشه تعطیل شدند، اما حوزه هنری با وجود چهار سال وقفه باز هم جشنواره ۱۰۰ را برپا کرده است، علت پافشاری برای برگزاری آن چیست؟
جشنواره ۱۰۰ سابقه برگزاری ۱۲ دوره گذشته را دارد و دارای اعتبار و محبوبیت ویژه‌ای است. داوری‌های جشنواره از سطح بالایی برخوردار بود و اگر به فهرست افرادی که در جشنواره جایزه گرفته‌اند، نگاه کنید، می‌بینید که پس از مطرح شدن در این رویداد با یک فاصله معقول در سینمای بلند یا تلویزیون آثار حرفه‌ای ارائه دادند، مثل حسین دارابی و محمدرضا خردمندان.
یعنی این جشنواره به کشف استعداد‌های جوان در سینما کمک کرده است؟
از وظایف حوزه هنری این است که برای هنرمندان دارای استعداد در مسیر حرفه‌ای شدن قدم بردارد و مسیر را هموار کند. یکی از ابزار‌های این کار، جشنواره فیلم ۱۰۰ است که کمک می‌کند این هنرمندان دیده شوند و بعداً مسیر بهتری را طی کنند. البته نسبت به چهار سال گذشته فضای مجازی گسترش بیشتری پیدا کرده است و آثار برتر جشنواره ۱۰۰ ثانیه این امکان را دارند که به طور گسترده در فضای مجازی دیده شوند. همین موضوع اهمیت برگزاری جشنواره ۱۰۰ را بیشتر کرده است.
چندی پیش جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران برگزار شد، وقتی چنین جشنواره‌ای در بعد بین‌المللی برگزار می‌شود، چرا باید یک جشنواره دیگر هم در همین قالب برگزار شود؟
فرق عمده ما با فیلم کوتاه در دسته‌بندی آن است. فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای در دسته‌بندی «short short film» قرار می‌گیرد. جشنواره‌های معتبری در این دسته از فیلم‌ها برگزار می‌شود مثل جشنواره توکیو (SSFF & ASIA)، جشنواره فیلم استانبول (Istanbul International Short Film Festival)، جشنواره کپنهاگ دانمارک یا بوستون امریکا. از لحاظ زمانبندی، نوع بیان مطلب و شیوه روایت داستان در فیلم کوتاه با «فیلم کوتاه کوتاه» متفاوت است. فیلم کوتاه معمولاً ۳۰ تا ۴۰ دقیقه است و فقط یک گام قبل از فیلم‌های ۹۰ دقیقه‌ای حرفه‌ای سینماست. فیلم کوتاه کوتاه به لحاظ زمانی کوتاه‌تر و از نظر انتقال مطلب و نوع روایت شیوه متفاوتی دارد. خیلی تفاوت است بین اینکه یک حرف را در ۱۰۰ ثانیه بزنی یا ۴۰ دقیقه! مخاطبان این دو نوع فیلم معمولاً هم متفاوت است. افرادی که فیلم‌های کوتاه کوتاه می‌سازند، اغلب در حال تمرین برای رفتن به مرحله بعدی هستند. به همین دلیل است که ما در طول برگزاری جشنواره فیلم ۱۰۰ کارگاه‌های آموزشی هم برای شرکت‌کنندگان در نظر گرفته‌ایم تا به هدفشان برسند.
سیزدهمین دوره جشنواره دارای چه بخش‌هایی است؟
امسال جشنواره ۱۰۰ دارای سه بخش است؛ بخش مسابقه ملی، بین‌الملل و خارج از مسابقه که برای کودک و نوجوان است. افراد می‌توانند آثارشان را در یکی از این بخش‌ها، یعنی یا ملی و یا بین‌المللی شرکت دهند که مانند همه جشنواره‌ها، این هیئت داوران است که صلاحیت فیلم را برای حضور یا عدم حضور مشخص می‌کند.
محوریت این دوره را «ایران عزیز» عنوان کرده‌اید، درباره این شعار توضیح دهید؟
در بخش ملی ما یک شعاری داریم به نام «ایران عزیز» که توضیحات آن و محورهایش را در سایت جشنواره قرار داده‌ایم. محور‌هایی مانند «امید»، «پیشرفت»، «میهن‌دوستی»، «عدالت»، «آزادی»، «خانواده» و خیلی از چیز‌هایی که به عنوان یک ایرانی دوست دارید برای معرفی ایران به آن بپردازید، در این فهرست دیده می‌شود، مثل «خانواده ایرانی»، «رسم و رسوم محلی و ملی ایرانی»، «فرهنگ میهمان‌دوستی و همنوع‌دوستی»، «یتیم‌نوازی»، «پیشرفت ایران» یا «امید به آینده» یا در بخش «تولید ثروت ملی»، بحث‌هایی مانند اصلاح الگوی مصرف، اقتصاد دانش‌بنیان، عِرق به مصرف کالای ایرانی از جمله محور‌ها و موضوعاتی است که فیلمسازان می‌توانند متناسب با آن‌ها فیلم تولید و ارسال کنند.
شرایط کشور در هفته‌های اخیر در انتخاب محور‌های جشنواره چقدر مؤثر بوده است؟
بحث ایران عزیز و امیدآفرینی، مسئله امروز و دیروز نیست، از گذشته بوده و تا آینده هم خواهد بود. همه ما نیاز به امید داریم، همه نسبت به ایران حس خوبی داریم و جشنواره ۱۰۰ نسبت به بضاعتی که دارد، می‌خواهد بستری را فراهم کند که آثاری که تولید می‌شود پس از اکران در مخاطب خود ایجاد یک حال خوب کند. یک حس خوب درباره جایی که به آن تعلق داریم و شاید در این نگاه به وجوه دیگری از ایران عزیز وجود دارد، آشنا شود. به نظرم این کار برای مخاطب ایرانی یک اتفاق خوب است.
در بخش بین‌الملل هم محور و موضوع مشخص شده است؟
در بخش بین‌الملل محوریت «سینمای اخلاق» و موضوع آزاد است.
درباره بخش سوم جشنواره هم شرایط ویژه‌ای در نظر گرفته‌اید؟
در این بخش مخاطب آثار صرفاً کودکان و نوجوانان هستند. در دو بخش ملی و بین‌المللی آثار مستند، داستانی یا انیمیشن هستند، اما در بخش کودک و نوجوان دست فیلمساز باز است و از هر فرمی می‌تواند برای بیان مضمون استفاده کند.
