سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: برنامه «هفت اقلیم» رادیو فرهنگ که پس از یک وقفه سه ساله بار دیگر به آنتن رادیو بازگشته است، به طور تخصصی در حال آموزش سواد رسانه‌ای است. «جوان» در گفتگو با عوامل این برنامه به اهمیت این موضوع و تاثیر آن بر آگاهی عمومی پرداخته است.
کاهش فاصله مردم با کانون‌های فرهنگی
نیلوفر زندیان، مدیر پیشین گروه کتاب رادیو فرهنگ درباره احیای برنامه «هفت اقلیم» و پرداختن به سواد رسانه‌ای می‌گوید: «ما یک هدف ساده، اما بسیار مهم داریم و آن حذف فاصله عموم مردم در اقصی نقاط ایران از کانون‌های سیاستگذاری، رویداد‌ها و محصولات فرهنگی است و در این حوزه تمامی وجوه فرهنگ از جمله کتاب، میراث فرهنگی، صنایع دستی، سینما، تئاتر، هنر‌های تجسمی، موسیقی، مطبوعات، پوشاک، رسانه‌های مکتوب و مجازی و بحث سواد رسانه‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. شعار هفت اقلیم هم مؤید همین معناست: هفت اقلیم، صدای فرهنگ و هنر ایران.»
زندیان می‌گوید: «شاخصه این برنامه انصاف، صداقت و نگاه کارشناسانه و منطبق شدن با نیاز فرهنگی روز مخاطبان در طرح مباحث است. انتخاب شدن از سوی مخاطبان و توجه مردم به یک برنامه بهترین محک برای طراحان و سازندگان یک برنامه است. این توجه هم مسئولیت ما را سنگین می‌کند و هم دلگرمی ما را افزایش می‌دهد که از جانب مخاطبان نشان تأیید گرفته‌ایم. در اتاق گروه ما یکی از دیوارها، پر از نشان‌های تقدیری است که از مجامع، سازمان‌ها و نهاد‌های فرهنگی به دلیل موفقیت در هدف‌گذاری دریافت کرده‌ایم، اما به واقع لذت هیچ یک به اندازه پیام یا تلفن آن جوان روستایی ارزشمند نیست که ما را به دلیل خدمت فرهنگی می‌نوازد و اظهار می‌کند که ما محرومیت‌های فرهنگی شهر و دیارش را جبران می‌کنیم و به لحاظ فرهنگی مرجع خوبی برای تغذیه فکری و هویتی آنان هستیم... این ثمر، منتهای آرزوی ما خادمان فرهنگ در رسانه است.»
استفاده صحیح از سواد رسانه‌ای
مونا توسلی، مشاور محتوایی برنامه هفت اقلیم، علت پرداختن به «سواد رسانه‌ای» را افزایش آگاهی مردم می‌داند و می‌گوید: «هدف از انتخاب موضوع سواد رسانه‌ای برای هفت اقلیم افزایش آگاهی مخاطبان در حوزه شناخت و آموزش استفاده صحیح از انواع رسانه‌هاست که از طریق گفتگو با کارشناسان به مخاطبان آموزش داده می‌شود که از یک کاربر منفعل به یک تولیدکننده محتوا ارتقا یابند و با روش صحیح استفاده از امکانات رسانه‌های دیجیتال آشنا شوند. هفت اقلیم سعی می‌کند با توجه به مأموریت شبکه فرهنگ که انعکاس و نقد و بررسی رویداد‌های فرهنگی- هنری کشور است، تازه‌ترین رویداد‌ها و اثرگذارترین را به مخاطبان خود معرفی کند و با مسئولان و کارشناسان متخصص هر حوزه تبادل نظر داشته باشد.»
توسلی ادامه می‌دهد: «کاربردی بودن مباحث و به‌روز بودن موضوعات در حوزه سواد رسانه‌ای، علاوه بر بخش اختصاصی معرفی کتاب در هفت اقلیم که کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان معرفی می‌شود، از شاخص‌های هفت اقلیم یک‌شنبه‌هاست. همچنین سعی می‌شود متناسب با مناسبت‌های مذهبی و ملی کتاب معرفی شود که شناخت آن وقایع از طریق کتاب باشد، مثلاً روز شهادت شهید چمران کتاب «پاوه سرخ» معرفی شد که به زندگینامه شهید می‌پرداخت. هر هفته سعی می‌کنیم متناسب با موضوع سواد رسانه‌ای هم معرفی کتاب داشته باشیم. بخشی در برنامه داشتیم که فیلم‌های روز جهان با نگاه سواد رسانه‌ای تحلیل و اهم این موضوع برای مخاطب آشکارتر می‌شد.»
مشارکت مردم در ترویج کتابخوانی
الهه بیات، تهیه‌کننده و مشاور نویسنده برنامه «هفت اقلیم» کتاب و کتابخوانی را یکی از محور‌های اصلی این برنامه عنوان می‌کند و می‌گوید: «برنامه هفت اقلیم به طور کلی یک رویکرد فرهنگی و اجتماعی را در برمی‌گیرد که موضوعات فرهنگی، هنری و اجتماعی را پیگیری می‌کند. رویکرد اصلی برنامه دوشنبه‌های هفت اقلیم بحث کتاب است و هدف اصلی ما ترویج کتابخوانی در جامعه است. در این روز بخش ویژه‌ای با نام آنچه شما خوانده‌اید، داریم و مردم را دعوت می‌کنیم تا بخشی از کتاب‌هایی را که تا به حال مطالعه کرده‌اند برای ما بخوانند تا با صدای خودشان در برنامه پخش شود. در واقع این برنامه با حضور و مشارکت مردم شکل می‌گیرد.»
بیات می‌گوید: «هدف اصلی من در برنامه دوشنبه‌های هفت اقلیم دقت در انتخاب موضوع است و تلاش می‌شود موضوعی را انتخاب کنیم که مورد دغدغه مردم است. نکته دیگر اینکه سعی می‌کنیم با کمک کارشناس برنامه کتاب‌هایی که در این روز انتخاب می‌کنیم معتبر و مستند باشد و از لحاظ محتوایی دقت بالایی داشته باشیم.»
مهدی محمدیان، گوینده «هفت اقلیم» رویکرد متفاوت این برنامه در ورود به مسائل فرهنگی را نقطه عطف آن نسبت به دیگر برنامه‌های فرهنگی رادیو می‌داند و می‌گوید: «آنچه برنامه هفت اقلیم را از برنامه‌های در سطح خود متفاوت می‌کند، تنوع آن است. هفت اقلیم بسیار رنگارنگ است و سعی بر آن دارد صدا‌های متفاوتی را بازتاب دهد. در واقع هفت اقلیم آیینه‌ای برای تمامی صدا‌های فرهنگ و هنر ایران‌زمین است و همین موضوع بار فکری و ارزشی برنامه را بیشتر می‌کند.»
محمدیان می‌افزاید: «از منظر فرهنگ و هنر دچار چالش‌های بسیاری هستیم و من به سهم خودم و تیم هفت اقلیم سعی می‌کند به چالش‌ها و نقاط کور فرهنگ و هنر ایران نزدیک شود و به واکاوی آن‌ها بپردازد و برای مخاطب آن‌ها را روشن سازد و ریشه آن‌ها را پیدا کند. در کنار آن قطعاً فضا‌های مثبت و پیشنهاد‌های مثبت نیز خواهد داشت و آن را انعکاس خواهد کرد، اما سعی من به عنوان یک گوینده در برنامه هفت اقلیم بیشتر آن است که به چالش‌ها و کمبود‌های عرفی، قانونی، منشی، رفتاری، مدیریتی و حتی مردمی عرصه فرهنگ و هنر نزدیک بشویم و سهم خود را تاباندن رشته‌ای از نور روی هر چالشی در حوزه عرصه فرهنگ و هنر در بستر رادیویی به نام رادیو فرهنگ می‌دانم.»
